OPVALLENDE FIGUREN IN HET
VROEGERE LEEUWARDEN
'T KLEINE KRANTSJE
COR STIENSTRA
KLAAS MOLLEMA
RITSKE
LAMBERTS
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WE7ELD ER OMHEEN
Altijd hebben er in Leeuwar
den wel opvallende figuren
gewoond. Mannen en vrou
wen, die min of meer uit de
pas liepen en die door hun
gedrag of uiterlijk bijzonder
de aandacht trokken. Van
eigenlijk al deze mensen
kon gezegd worden, dat ie
dereen ze kende - vooral in
vroeger jaren, toen de stad
nog veel kleiner was, waren
dergelijke pommeranten bij
jan en alleman bekend. In
deze rubriek zullen wij een
aantal van hen nog eens de
revue laten passeren.
welke bladsiede - ik ken se alle
maal. Dat komt, ik hew altied
notisie van de mensen nomen,
gewoan uut de aardigheid".
Klaas Molema begon als jong-
Een man, die in het oude
Leeuwarden ook nogal in het
oog liep, was Klaas Mollema, de
"eerpelkoopman". Welke, nu al
wat oudere stadgenoot, zou
hem niet hebben gekend, deze
op en top Leewadder, die z'n
hele lange leven met aardappe
len langs de deur is geweest,
eerst met een grote handkar
met een of twee forse trekhon
den er onder, later nog met een
driewielig autootje.
Langer dan zestig jaar heeft
Klaas Mollema dit werk gedaan
en in die lange tijd heeft hij zich
een ongekende bekendheid
verworven. Hoe hij dat klaar
speelde heeft hij ons nog eens
op z'n ouwe dag verteld: "Deur
leuk met de mensen om te
gaan. Mut je kanne. He'k noait
moeite met had, al seg ik het
self. En dan leer je oek heel wat
mensen kennen! Ik ken ze hier
inne stad zowat allemaal. Slaan
het telefoonboekje mar open,
seg ik wel es, het geeft niet op
Er hebben zich voor onze stad
genoten in het vroegere Leeu
warden heel wat manieren
voorgedaan om het predicaah
"opvallende figuur" te verwer
ven. Soms gebeurde dat met
een duidelijke tegenzin. Zo kon
bijvoorbeeld ook het herhaalde
lijk met-de-politie-in-aanraking-
komen er toe leiden, dat men
tenslotte beschouwd moest wor
den als een opmerkelijk type in
de stad.
Een man, die dit als geen an
der heeft gepresteerd, was de
in achttienvijfenzestig geboren
Cornelis Stienstra, een harmo
nicaspeler, die ietwat gebrekkig
was - z'n ene been hing er een
beetje bij en hij werd door het
volk dan ook als "De Slinger-
biele" aangeduid.
De Slingerbiele, niet getrouwd,
was bij familie in de Willem Lo-
réstraat in de kost en vandaar
uit ging hij dagelijks de stad in
- mét een minder welluidende
trekharmonica, maar zónder
vergunning om te mogen spe
len.
Met een prijzenswaardige ijver
probeerde De Slingerbiele de
mensen dan op een deuntje
muziek te vergasten, maar al
tijd en overal lagen er hard
vochtige politiedienaren op de
loer om de arme Cornelis
Stienstra op de bon te slinge
ren.
Zo werd hij in de loop van de
Mfe: .u,.
mVkxiiiiV
kerel met twee pakhuisjes aan
de Wissesdwinger, maar ver
huisde later naar een pakhuis
aan het Zuidvliet, waar hij altijd
is gebleven.
Pas op z'n negen en zeventig
ste hield hij er met z'n handel
mee op en eigenlijk vond hij
zelf, dat hij daar toen nog te
jong voor was. "Ik kan je wel ver-
telle" zei hij ons, "dat ik er eigen
lijk moeite met had hew om er
met op te houwen, eerlijk waar.
Dat contact met de mensen,
praatsje zus, praatsje so, hier
wat hore, daar wat sien, man,
vertel mie nou es wat er mooier
is".
Na deze wijze woorden heeft
Klaas Mollema, de eerpelboer
die in de Maria Louisestraat
woonde, nog enkele jaren
geleefd, het was in het voorjaar
van 1979 dat hij overleed.
jaren niet tien- of twintigmaal
bekeurd, maar honderden en
nog eens honderden malen en
telkens keerde in de politierap
porten hetzelfde deuntje terug:
"Bekeurd terzake van het ma
ken van muziek op de openba
re straat zonder de daarvoor
vereischte vergunning de wel
bekende muzikant Cornelis
Stienstra alhier."
Vaak gebeurde het, dat De
Slingerbiele wel drie- of vier
maal op dezelfde dag werd be
trapt en soms lag er waarempel
geen kwartier tussen de ene en
de andere bekeuring.
Voor dertig of veertig bonnetjes
in een jaar draaide de hardnek
kig volhoudende Cornelis z'n
harmonica niet om en het ge
beurde ook wel, dat hij in een
uitgesproken pechjaar een ont
stellende recordscore van te
gen de honderd bekeuringen
bereikte.
Zo nu en dan verdween de
Slingerbiele voor enige tijd uit
het beeld om noodgedwongen
tijdelijk in Veenhuizen te verblij
ven en het zal ettelijke malen
zijn gebeurd, dat hij bij Vrouwe
Justitia financieel over de brug
moest komen.
Maar tegenover al deze ellende
stond natuurlijk een zekere
bron van inkomsten: zo lang er
geen smeris in de buurt ver
scheen, kon De Slingerbiele
blijkbaar zoveel centjes bij el
kaar spelen, dat het nog altijd
de moeite loonde om al dat risi
co te nemen.
Haast altijd dus werd deze ge
boren muzikant voor het optre
den met zijn trekharmonica ver-
baliseerd, maar zo nu en dan
liet hij zich ter afwisseling be
keuren wegens "ordeversto
ring", "landloperij" of "open
bare dronkenschap". Maar op
een zo gigantisch totaal aantal
maakten deze enkele ontspo
ringen niet veel uit.
Met alle dienaren van het wak
kere politiekorps moet Cornelis
Stienstra wel in aanraking zijn
geweest, maar er kon er na
tuurlijk maar één de allerlaatste
zijn. De politiedienaar derde
klas, die deze bijzondere eer
genoot, was niemand minder
dan de heer Dorenspleet, die in
de stad een nauwelijks minder
grote bekendheid genoot. "Na-
Altijd beweeglijk, altijd ijverig,
altijd belust om hier of daar op
het terrein van de sport iets nut
tigs te doen, dat was de beken
de Leeuwarder-van-ten Ritske
Lamberts, een man die zijn
brood moest verdienen als
groothandelaar in modeartike
len, maar die zo op het oog
meer tijd leek te besteden aan
zaken betreffende de sport, dan
aan zaken met betrekking tot
zijn beroep.
Een aanzienlijk deel van zijn
niet geringe werkkracht schonk
Ritske Lamberts aan de wereld
van de voetbalscheidsrechter.
Hij was medeoprichter en
bestuurslid van de centrale
organisatie van voetbalscheids
rechters, hij stichtte de
Leeuwarder Scheidsrechters-
vereniging, hij hanteerde in
deze vereniging de voorzitters
hamer en hij floot zelf als arbiter
honderden wedstrijden voor de
Afdeling Friesland van de
Koninklijke Nederlandse Voet
balbond.
Verder is hij secretaris-penning-
poleontsje" noemden de Leeu
warders deze kleine krijgshafti
ge figuur. Hij slingerde onze
recidivist op zaterdag de acht
ste mei negentientwintig voor
de zoveelste maal op de bon.
Daarna, moeten we haast aan
nemen, heeft een ziekte De
Slingerbiele belet om de stad
nog langer muzikaal op te fleu
ren. Nog geen jaar later, in
maart een en twintig, kwam er
in ieder geval een eind aan het
leven van deze man, die als
geen ander kans had gezien
om het Leeuwarder politiecorps
alert en in actie te houden.
meester van de Friese Voetbal
Bond geweest, toen deze on
derafdeling nog in de kinder
schoenen stond. Als op en top
Frieslandman is hij ook voorzit
ter van de Pers- en Propagan-
dacommissie van deze vereni
ging geweest. Het was ook deze
LVV, die hem onderscheidde
met het lidmaatschap van
Verdienste.
Maar niet alleen voor de voet
balsport heeft Ritske Lamberts
zich zeer verdienstelijk ge
maakt. Hij is voorzitter geweest
van de Gymnastiekvereniging
Quick en hij droeg in de begin
periode van de wielersport in
Leeuwarden als praeses van
De Friesche Leeuw het zijne bij
tot de verdere ontwikkeling van
het wielrennen in Friesland.
Ook is Ritske Lamberts een
man van atletiek geweest: vele
jaren was hij secretaris van het
District Friesland van de
Koninklijke Nederlandse
Atletiek Unie. Na alle organisa
torische beslommeringen in de
sportavond vond hij nog tijd
enkele dagbladen en het
Algemeen Nederlands Pers
bureau van sportverslagen te
voorzien.
Zijn prettige omgangsvormen
maakten Ritske Lamberts tot
een graag geziene figuur, die
ook wel van een grapje hield. Zo
beleefde hij er ook altijd genoe
gen aan als verslaggever bij
voetbalwedstrijden van, bijvoor
beeld, Leeuwarden tegen Frisia,
plotseling luidkeels "Hup Be
Quick!" te roepen, met, stee
vast, de toelichting: "Je moet
neutraal blijven!" Op dat
moment was er bij een deel van
de omzittenden altijd al de nodi
ge venwarring ontstaan, waar
van de veroorzaker dan met een
stille binnenpret kennis nam...
Kortom: Ritske Lamberts was
een van de oude Leeuwarders,
die zeer velen zich met genoe
gen zullen herinneren.
