MIEN OUWE BUURT
DE GROATE KRANTE
de mm mm
VOOR FENNO SCHOUSTRA EN DE WIJDE WERELD OM HEM HEEN
pagina 23
Zo zagen de Houtstraten er uit. Een buurt met 'un biesonder karakter'. (Foto collectie Fenno Schoustra)
Ik bin geboren in de Runia-
straat. Die straat is der al lang
niet meer. Hij lag achter de
Houtstraten en teugen de ies-
baan fan de koaninklijke an.
Nou loopt daar de Rengers-
laan. Hast alles is der sloopt.
Allenig fan Camstraburen en
an de Dokkumer Ee is nog
wat over fan de froegere
bebouwing.
Ik hew een boel goeie herinne
ringen an die ouwe folksbuurt. In
de Runiastraat konnen je prach
tig speule. Ferkeer was der niet
want de straat liep doad op de
kassen fan Dames. Soa konnen
we frijuut kaatse in de straat. En
in de winter as der sneeuw lag,
setten we de hele straat af en
maakten dan een doalhof met
sneeuwmuren, we bouwden
metershoge sneeuwpoppen of
een groate sneeuwhut. 's Avuns
kwam oans fader dan met een
keteltsje water om de boel nog
sterker te maken. Soa'n "beton
nen" sneeuwhut ston soms wel
tot in maart, as teminsten ut
leger fan de "Houtstraten" niet
kwam om de boel te fernielen.
De "Houtstraten" dat was oek al
soa'n buurt met un biesonder
karakter. In straten as de Blee-
kerstraat, Westerstraat, de Glop-
pe, de Houtstraten en ut Groat-
en Klein Vierkant stonnen eigen
lijk allenig mar éénkamerwoanin-
gen. Der wudde kookt op 'e
kachel of op ut petroleumstel. In
de kamerkes waren bedstedes.
Bij de groate gesinnen wudde
der nog slapen op solder onder
ut onbeskoaten dak. Soms ston
ut huuske nog buuten. Der was
een boel armoede en der wudde
oek nog al wat dronken en niet
allenig jenever mar oek spiritus,
omdat dat, deurdat er gien
belasting op sat, feul goedkoper
was.
In de Houtstraten woanden oek
nog al wat bekende straatfiguren
soa as: Slappe Wessel, die je op
koaneginnedag een strikje pre-
beerde te slieten; Anne met de
Gaffel, ut petroleumwiefke;
Bonne fan de skeresliep; Ouwe
Hart, met sien orgeltsje; de beide
Pruumen en Bouwe Westra, de
papegaai. Se gaven kleur an de
buurt.
Der waren oek nog al wat win-
keltsjes. Ik kan se niet allemaal
noeme mar bij Herema kwam ik
graag. Ut was een warenhuus in
ut klein. Je konnen der snoep-
guud kope soa as stroopsolda-
ten, wit op swart en toverballen,
mar oek krietsjes en gebakken
knikkers en glazen bakkerts.
Een mooie uutspraak fan Here
ma was: "In saak is mooi, mar je
mutte gien klanten hewwe en
oek gien personiel."
Bij Fetter op de hoek fan de
Bleekerstraat en de Spanjaard
slaan kochten we klompen en
daar kregen we dan een stuk
soethout bij. Kapper Span skeer-
de met ferstand en seepte daar
om in met de fergulde hand.
Bakker Viersen leverde ut broad
en de kustekoeke; bij Munten
dam kochten we de eerpels en
de groente. Melkboer Lanting
mar oek wel Hendrik de Boer
brachten de melk en de brij an
huus.
Wat kon die Hendrik de Boer
trouwens prachtig fluite. Toppunt
fan fermaak en oek wel spanning
was as ie een emmerke met
melk een paar slagen in de ronte
draaide sonder dat de melk der
uut floog. Bij frouw Roolvink in
de Nieuwe Houtstraat was oek
fan alles te koop. Een heleboel
dingen nog los soa as erten,
boanen, suuker, stroop en groe
ne seep. De koffieboanen wud-
den maald in soa'n groate molen
en daarna deur een koperen
trechter in de puude deen, die
daarna mooi dichtfoud wudde.
Teugen de buurt an lei de ies-
baan fan de koaninklijke. Daar
moesten je eigenlijk lid fan weze,
mar feul mooier was om der fan
af de Ouwe Meer op te pikken.
Wij seiden trouwens altied: "De
iesbaan fan de koaninklijke gaat
pas open as ut begint te dooien."
As de baan wel open was ston
der een blauw/geel flagje op de
stadsbus. Op de iesbaan wud-
den belangrieke kortebaanweds-
trieden houden. Ut sag der dan
swart fan de meensen.
In de somer wudde de iesbaan
oek bruukt. Dan was er atletiek,
hazzewienhonnen flogen achter
een feltsje fan een knien an, mar
oek wudde der kaatst. De ouwe
Italiaanse granitowerker Selva
kaatste goed met en ik mocht de
kaatsen legge met as beloaning
een kwatsje. En dan met
koaneginnedag ut groate fuur-
werk.
Ut klubgebouw fan de iesklub
wudde oek foor fan alles bruukt.
Soa was der kegelen en son-
dags preek fan "dominee" Plan-
tenga of fan Jakob Vellenga.
En nou hew ik ut nog niet eens
had over Camstraburen. Daar
was de smederij fan Olijnsma,
die nog echt achter ut aambeeld
ston en ut fuur soa mooi oplaaie
late kon deur an de blaasbalg te
trekken. En bij de houtdraaierij
fan Miedema konnen je tieden
foor ut raam staan te sien naar ut
maken fan stoelpoaten of pols
stukken. Bij de oudiezer- en fod-
dehandel fan Cohen was oek
altied wat te beleven.
As se mij tuus even niet meer om
de fuuten hewwe wouden, dan
was ut: "Jow dy óf en gean yn it
Joadelan boartsjen." Ik ging dan
langs de Dokkumer Ee over de
Dokkumertrekweg naar ut brugje
over de Ouwe Meer. Hier ston en
hij staat der nog, de molenromp
fan de oaliemolen fan Zijlstra en
an de andere kant fan ut water
de groate cichoreifabriek fan
Bokma de Boer. Achter de
bebouwing lagen de tuunderijen
fan Dames, Rötert, Bakker en
Douma. In ut seisoen kon ik hier
een sakcent ferdiene met ut
plukken fan kruusbessen en
rooie bessen.
Bij ut folgende brugje hield de
stad op. Mar eerst ston daar nog
de prachtige "Villa Madjoe" met
die groate, skitterende tuun en
dan an de overkant de houtmo
len fan Timmermans met de kolk
der foor en met de boomstam
men en ut water. Wat konnen je
daar mooi op heen en weer
springe. Nou leit hier de Eebrug.
En dan ut Joadeland in. Over de
padsjes naar boer Kooi en boer
Sybrandy. Suukerbieten jatte en
die uutholle om der doadskop-
pen met een lichje der in fan te
maken en dan 's avuns buurf-
rouw Das de skrik op ut lief te
jagen. Wat hewwe we een lol
had.
Hendrik ten Hoeve.
(1945)
Deze 'Groate Krante' is een
initiatie' van een werkgroep
"Afscheid Fenno Schoustra"
bestaande uit
Jakob Vellenga, voorzitter
Theo Douma,
Pieter de Groot,
Lütsen Kooistra,
Folkert Popma,
Ype Schaaf,
Jan Thies,
Hylke Wierda.
De krant werd gemaakt door:
Hans Bakker,
Hendrik ten Hoeve,
Pieter de Groot
Peter Karstkarei,
Ype Schaaf
Jakob Vellinga en
Jan van der Hoek,
eindredactie.
Voor de foto's mochten wij,
behalve op de collectie van
Fenno Schoustra zelf, een
beroep doen op de archie
ven van Leeuwarder Cou
rant, Friesch Dagblad, Piter
Doete, Dick van der Heijde
en Peter Karstkarei
Druk en lay-out:
Nederlandse Rotatie
Drukkerij
De broers Sietze (links) en Hendrik ten Hoeve (staand rechts) met
in hun midden buurjongen Frans van der Borg voor een sneeuwpop
in de Runiastraat.
