Bijlage no- 11.
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, 1877.
33
ADRES van Commissarissen van verschillende
corporation en vereenigingennaar aanlei
ding van het voorstel van burgemeester en
wethouders, betreffende de oprigting eener
ambachtsschool.
Aan den Gemeenteraad van Leeuwarden.
Leeuwarden, Mei 1877.
De ondergeteckendendie ala commissarissen van verschil
lende corporation cn vereenigingen zich vroeger tot u wendden
met verzoek om van wege de gemeente eene theoretische en
practische ambachtsschool op te rigtenen ter gemoetkoming
in de kosten gelden beschikbaar stelden, hebben mot belang
stelling kennis genomen van het door burgemeester en wethou
ders aan uw oordeel onderworpen voorstelstrekkende om aan
het geuite verlangen gevolg te geven. Zij hebben het gedane
voorstel naauwgezet overwogen en wenschen ter uwer kennis
te brengen enkele opmerkingen over belangrijke puntenwaar
toe het hun aanleiding gaf.
Twee punten vooral zijn het, die hunne aandacht hebben
getrokken en waarmede zij zich niet kunnen vereeuigen. Zij
betreffen de bestemming van het theoretische onderwijs der am
bachtsschool ook voor andere leerlingen dan aanstaande ambachts
lieden, en de aanstelling van een wiskundige tot directeur der
inrigting.
Van den eersten maatregel verwachten de ondergeteckenden
niet dan nadeel voor de school. Wanneer de bedoeling isdat
het theoretisch onderwijs der morgenuren ook zal ingerigt wor
den met het oog op andere leerlingen dan aanstaande ambachts
lieden, krijgt het noodzakelijk een voor deze laatsten minder
bruikbaar karakterzorgt men er daarentegen streng voordat
uitsluitend op de behoefte der aanstaande ambachtslieden
wordt gelet, dan is het onderwijs voor andere leerlingen on
bruikbaar. Daarbij komt nog, dat de graad van ontwikkeling
moet uiteenloopenwanneer men in eene zelfde klasse leerlin
gen plaatstdie alleen gedurende de morgenuren en andere
die tevens in de middaguren en dat nog wel deels in de
zelfde vakken les ontvangen.
Iederdie met de eischen van het onderwijs bekend isbe
grijpt, welke onoverkomelijke bezwaren dit oplevert. De on
dergeteekenden zijn daarom van oordeeldat het onderwijs der
ambachtsschool uitsluitend voor aanstaande ambachtslieden moet
worden bestemden dat in de behoefte van andere leerlingen
op andere wijze moet worden voorzien. Wil de gemeenteraad
de burger dagschool niet handhavendan behoort een goedkoop
meer uitgebreid lager onderwijs voor deze leerlingen verkrijg
baar te worden gesteld. Mogelijk kon do aan de school van
den heer Roker toegevoegde hoogere afdeelingzoo noodig met
eenige uitbreidingdaaraan dienstbaar worden gemaakt.
Ook de aanstelling van een wiskundige tot directeur der
schoolachten de ondergeteckenden zeer bedenkelijk. Aan het
hoofd der vier bestaande theoretische en practische ambachts
scholente Amsterdam, Rotterdam, 'sGravenhage en Arnhem,
staan mannen die aan theoretische konnisaan kennis vooral
der teekenvakkenbekendheid met de practijk der ambachten
paren. Dit is volstrekt noodig om het verband tusschen het
theoretisch, vooral het teekenonderwijs en het practische
onderligt, eene zaak van overwegend belang te verkrijgen
cn voortdurend te handhaven.
De directeur is aan al de genoemde inrigtingen de ziel der
school; hij houdt steeds ook het onderwijs der aan de school
verbonden werkplaatsen in de goede rigtingwat het mocije-
Ijjkste gedeelte van zijne taak uitmaakt. Dat een theoretisch
Bijvoegsel behoorende bij de Leeuwarder Courant.
wiskundige aan deze eischen onmogelijk kan voldoenbehoeft
geen betoog; onder zijn directeurschap zou elk onderwijzer in
de practijk zijn eigen weg gaanen het verband tusschen theo
retisch onderwijs en werkplaats zou geheel worden gemist
waardoor de school onmogelijk aan hare roeping zou kunnen
voldoen.
Het zij den ondergeteekenden vergund, uwe aandacht nog
op een enkel ander punt te vestigen. Het ligt in het plan van
burgemeester cn wethouders, om aan de ambachtsschool al da
delijk practisch onderwijs te doen verschaffen in timmeren
smedenhuisschilderen en meubelmaken. De ondergeteekenden
kunnen zich hiermede geheel vereeuigenzij meenen dat deze
vakken het eerst in aanmerking komen. In den aanvang moet
men niet te groote uitbreiding aan het practisch onderwijs ge
ven later echterals de zaak goed op gang iskannaar het
den ondergeteekenden voorkomt, de maatregel genomen wor
den dat men telken jare een voldoenden tijd voor den aanvang
van den nieuwen cursus aan de ouders der aanstaande ambachts
leerlingen de gelegenheid verschafte op te geven, voor welk
ambacht hun zoons zich wenschen te bekwamen. Daarna kan
men dan besluiten, in hoeverre ook andere dan de genoemde
ambachten aan de school zouden kunnen worden onderwezen.
Ook de toepassing van het stelsel van apprentissagedoor de
ondergeteekenden reeds in hun adres van 8 November 1875
aanbevolengeven zij zeer in overwegingdaardoor zal de school
nog in ruimere kring vruchten afwerpen.
Eindelijk vestigen de ondergeteekenden uwe aandacht op de
zamenstelling der commissiedie over het onderwijs der am
bachtsschool zal hebben te waken. Zjj zouden het zeer wen-
schelijk achten, dat daarin vooral nijveren werden opgenomen,
om zoo doende een deskundig toezigt en vooral ook een band
met de nijverheid in het leven te roependie voor het welsla
gen en den bloei der school noodzakelijk is.
Aan het slot van deze opmerkingen kunnen de ondergetee
kenden niet nalaten hunne waardering te kennen te geven van
de ingenomenheid, waarmede hun voorstel door burgemeester
en wethouders is begroet.
HERMAN ALBARDA, Comm. voor het Dep. van
H Nut van }t Algemeen,
J. ZAAIJER Az, Alsboven.
E. ATTEM.A, Idem.
A. BLOEMBERGEN Ez.Comm. voor de Spaarbank.
P. D. K1JMMELL, Idem.
WESTENBERG, Comm. St. Antli. Gasth.
J. J. KUIPERS, Comm. der Vereeniging Nijverheid.
D. O. ENGELEN, Idem.
A. 1). BEER ENDSComm. Prov. Friesche Werkl.
Vereeniging.
