ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
Bijlagen tot liet verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden 1S86.
Gemeten
Outv.
wegens
Verdien
Verdien
Jaar
hecto
meet- en
draag
Totaal.
ste per
ste per
liters.
weegl.
loon.
man.
week.
1875
403,009
f 6,428
f 1,600
f8,028
f446
f8.58
1876
401,585
- 6,842
- 2,500
- 9,342
- 519
- 9.98
1877
401,162
-6,560
- 2,440
- 9,000
-500
- 9.61
1878
328,110
- 5,200
- 2,462
- 7,662
-426
-8.19
1879
309,216
- 4,948
- 2,414
- 7,362
-409
- 7.86
1880
360,670
- 5,700
- 2,346
- 8,046
-447
- 8.60
1881
383,329
- 6,100
-1,820
- 7,920
-440
-8.46
1882
355,050
- 5,680
-1,772
- 7,452
- 414
- 7.96
1883
292,190
- 4,700
-1,792
- 6,492
-361
- 6.94
1884
342,765
- 5,500
-1,844
- 7,344
-408
-7.85
Totaal
3,577,086
157,658
f20,990
f 78,648
f4,370
f84.03
Gemid.
357,708
f 5,7 66
f 2,099
f7,865
f437
f8.40
1885
f9.71
en met
144,869
f2,174
f 792
f2,966
f 165
April.
Mei tot
en met
198,288
f2,326
fl,144
f3,370
f187
f 5.34
Dec.
Totaal.
333,157
f 4,400| f 1,936
f6,336
f352
f6.77
l)eze staat doet ons zien dat de gemiddelde wekelijksche
verdienste van eiken meter-weger over 1875 1884 is ge
weest f8.40, een bedrag dat zeker niet overdreven kan wor
den genoemd. Verder blijkt daaruit dat ieder hunner in 1885
gemiddeld per week f6.77 heeft genoten, eene verdienste die
wij met de beurscommissie en de kamer van koophandel te gering
beschouwen.
Het mindere bedrag is echter niet uitsluitend veroorzaakt
door het lagere tarief, maar tevens door de omstandigheid dat
de gemeten hoeveelheid in het vorige jaar 24.551 hectoliter
is gebleven beneden het gemiddelde van de jaren 1875 1884.
Deze omstandigheid meenen wij buiten beoordeeling te moeten
laten.
Het tarief kan onmogelijk in verhouding tot minderen aan
voer verhoogd wordenblijft dit aanhouden, dan moet verbe
tering van verdienste gezocht worden in inkrimping van
personeel.
Maar de staat leert ons tevens den invloed kennen van
het verlaagde tarief op de loonen der meters—wegers en daartoe
is een ervaring van acht maanden voldoende, indien die
invloed maar geschat wordt naar de in de jaren 1875 1884
gemiddeld gemeten hoeveelheid.
Volgens dien staat heeft het meet- en weegloon, onder het
nieuwe tarief, van 198,288 hectoliter bedragen f2226. Wan
neer dus in één jaar wordt gemeten 357,708 hectoliter, dan
zal in die verhouding het meet- en weegloon zijn f4016,
wat een verschil geeft van f1750 bij het vorige tarief of
ruim 30%.
In dat geval zalaangenomen dat het draagloon een gelijk
bedrag opbrengt, de jaarlijksche verdienste zijn f 4016
f 2099'f 6115 of per man f340 en per week f6.54.
De aanvoer zou dus belangrijk moeten klimmen boven het
gemiddelde van de jaren 18741884, zouden de meters
wegers weder een gemiddeld wekelijksch loon van f 8.40 zooals
over die jarenkunnen maken.
Bij ons bestaat dan ook de overtuiging dat het tarief te
laag is en het reeds nu in elk geval eenige verhooging dient
te ondergaan.
Daartoe strekt dan ook het verzoek van adressanten. Zij
wenschen dat het meetloon van 15 15 hectoliter zal op
klimmen onverschillig hoe groot de partij zij en dat voor
elke 15 hectoliter een meetloon van 20 cent zal wordeu
om het tarief voor gestort goed overeenkomstig het verzoek
dat door de beurs-commissie wordt gesteundte wijzigen
Het bestaande tarief wordt daardoor toch nagenoeg niet ver
hoogd, zooals uit de volgende vergelijking blijkt.
Bestaand tarief. Voorstel.
15 heet. of minder
ro.20
f 0.20
15— 30
hectoliter
-0.40
- 0.40
30— 45
- 0.75
-0.60
45— 60
-0.75
- 0.80
60— 75
- 1.10
-1.—
75— 90
-1.10
- 1.20
90 105
-1.45
- 1.40
105— 120
- 1.45
- 1.60
120 135
- 1.80
- 1.80
135— 150
-1.80
-2.—
Nu bestaat er, naar onze meening, volstrekt geen bezwaar
Volgens het bestaande tarief mag voor meetloon voor ge
stort goed boven de hoeveelheid van 30 hectoliter, voor iedere
volgende 30 hectoliter (gedeelten voor vol gerekend) 35 cent
gevorderd worden. De kommandeur heeft ons echter mede
gedeeld, dat die bepaling onhoudbaar is. Wanneer b.v. eene
partij van 32 h. 35 hectoliter wordt gemeten, dan verkiezen
de belanghebbenden voor die 2 a 5 hectoliter boven het last
geen 35 cent te betalen en zijn de meters wel gedwongen
een minder bedrag, b.v. de helft te vorderen.
Ook daarom beveelt de voorgestelde opklimming per half'
last zich aan.
Het bestaand tarief voor het meetloon bij omslaan geeft
in vergelijking met het voorstel der adressantenandere uit
komsten zooals blijkt uit de volgende opgave.
Bestaand tarief. Voorstel.
15 heet. of minder
f 0.20
f 0.20
15— 30
hectoliter
-0.35
- 0.40
30— 45
-0.50
i- 0.60
45 60
- 0.50
- 0.80
60— 75
-0.65
- 1.—
75 90
-0.65
-1.20
90 105
-0.80
-1.40
105 120
- 0.80
-1.60
120 135
- 0.95
-1.80
135 150
-0.95
-2.—
Op zich zelf moge het vreemd schijnen, dat adressanten voor
gestort en gezakt goed een gelijk tarief voorstellendoch ons
is medegedeelddat het belang der meters-wegers medebrengt
het meetloon voor gestort goed laag te stellen. Bij aflevering
uit de pakhuizen wordt anders niet zelden het laten meten
van graan door de meters-wegers vermeden en door deu alle-
veraar of zijne werklieden zeiven verricht.
Omdat het meten van gestort goed veel meer tijd vordert
dan het meten /jij omslaanis bij het bestaande tarielin
navolging van dat van Franeker, in het laatste geval het
meetloon lager gesteld. Het meetloon vau 5 last gestort goed
bedraagt fl.80 en dat van gezakt goed f0.95, een verschil
dus van nagenoeg de helft.
Intusschen is het verschil in moeite en tijd ook al weer
niet consequent bij de regeling van het meetloon volgehouden.
Bij het meten van kleine partijen zijn de verschillen gering.
Dit blijkt uit de volgende opgaaf.
Bestaand tarief.
Meetloon voor
Gestort goed. Bij omslag.
15 heet. of minder f 0.20 10.20
15 30 hectoliter - 0.40 - 0.35
30 60 -0.75 -0.50
Men heeft zich geschikt naar de omstandigheden en het
schijnt raadzaam daarmede voortdurend rekening te houden
en het tarief niet geheel in te richten naar de meerdere ol min
dere tijd en arbeid, die aan het meten moeten worden besteed.
Intusschen meenen we tochdat het verzoek van adres
santen omtrent het meetloon bij omslaan, ofschoon ook dit
door de beurscommissie wordt gesteundniet geheel moet
worden gevolgd.
Tegen eene opklimming per half last hebben we geen be
zwaar. Kegel isnaar ons is verzekerddat zoowel bij om
slaan als bij meten van gestort goed, van de 15 hectoliter
Bijlagen tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden1886.
teeds een wordt gewogen (als weging verlangd wordt) en ook
laarom is het niet onraadzaam, dat het omslaan ook voor elk
lalf last eeumaal plaats hebbe en het tarief met deze gewoon
te in overeenstemming worde gebracht. Maar wel meenen we
lat bij groote partijen het voorgestelde meetloon, in vergelij
king niet het bestaande tarieteene te groote afwijking aan
geeft. Het verschil bedraagt voor die partijen zelfs 100%
ii meer.
Wij achten het beter dat het tarief voor meetloon bij om
slaan voor de eerste twee last, bij elke 15 hectoliter met 20
ut opklimmemaar vervolgens met 15 cent. Eene verge
lijking met het bestaande tarief geeft dan de volgende uit
komsten.
Bestaand tarief.
Voorstel
15 heet.
of minder.
f 0.20
f 0.20
15— 30
heet.
- 0.35
- 0.40
30— 45
- 0.50
- 0.60
4560
- 0.50
- 0.80
60— 75
- 0.65
- 0.95
75— 90
- 0.65
- 1.10
90—105
- 0.80
- 1.25
105—120
- 0.80
- 1.40
120—135
- 0.95
- 1.55
135150
- 0.95
- 1.70
Wij kunnen ons moeilijk voorstellen dat zoodanige verhoo-
fcing van invloed zal zijn op den aanvoer. Juist voor kleine
[partijen, en daarop had men bij de wijziging van het tarief vooral
het oog, is de verhooging van weinig beteekenis. Als men hiervoor
een partij van 1 a 1% last al een stuiver of een dubbeltje
Jmeer meetloon moet betalen dan te Franeker, dan zal dit zeker
[toch niemand doen besluiten, om die reden bij voorkeur zijne
ranen naar Franeker te verzenden. De nabijheid der plaats
zal voor de meeste afzenders wel den doorslag geven en dan
.staat te Franeker de gewoonte om de zakken, waarin het
graan wordt aangevoerd, dadelijk weder af te geven, waarop
h landbouwers prijs stellen.
Wilde men den aanvoer hier krachtig bevorderen, dan mag
liet niet voldoende worden geacht een gelijk tarief met Fra
neker te hebben, maar dan zou men moeten besluiten het
iten en wegen kosteloos te doen plaats hebben. Zoo hing
het tarief gelijk is, bestaat er voor degenen, die het geschiktst
hunne granen naar Franeker kunnen zenden, volstrekt geen
reden om ze voortaan naar Leeuwarden te verschepen. Van
t-en kosteloos melen en wegen zal intusschen wel geen sprake
kunnen zijn.
Bij deze gelegenheid meenen wij nog op eene andere zaak
e moeten wijzen.
In art. 23 der verordening omtrent het meten en wegen
an granen enz. wordt bepaald, dat het aandeel van den kom
mandeur bedraagt 10% van de meet- en weegloonen. Dit ar-
:ikel is onveranderd overgenomen uit de verordening van 1875,
doch is in strijd met hetgeen werkelijk plaats heeft. Steeds
heeft de kommandeur 10% genoten van al de ontvangen
loonen. Trouwens de kommandeur is tevens belast met de
regeling van het op- en afdragen van granen enz. door de
meters-wegersen ook bij dat werk staan zij onder zijn toe
zicht de arbeidsloonen moeten zij aan hem overhan
digen en ook deze verdeelt hij onder het personeel.
Wij achten het daarom wenschelijk, dat deze bepaling met
de werkelijkheid in overeenstemming wordt gebracht.
Op grond van het vorenstaande hebben wij de eer u voor
te stellen
1°. Artikel 21 der verordening, regelende het meten en
wegen van granenzaden en peulvruchtenvastgesteld den
22 Januarij 1885 te vervangen door de volgende bepaling
Het tarief voor de loonen wordt vastgesteld als volgt:
Bij omslaan bedraagt
a. het meetloon voor granen, zaden en peulvruchten, ge
leverd in zakkenvoor 60 hectoliter of minder20 cent voor
elke 15 hectoliter (gedeelten voor vol gerekend)voor ieder
volgende 15 hectoliter (mede gedeelten voor vol gerekend)
15 cent
b. het weegloon voor granenzaden en peulvruchtenge
leverd in zakkenvoor iedere gewogen hectoliter 5 cent.
Bij omslaan moet voor iedere 15 hectoliter of minder één
hectoliter worden gemeten.
Deze bepaling geldt mede, indien de partij ook wordt ge
wogen.
Bij gestort goed bedraagt
a. het meetloon voor elke 15 hectoliter (gedeelten voor ol
gerekend) 20 cent.
b. het weegloon per ieder gewogen hectoliter 5 cent.
Het arbeidsloon van de dragers is per 30 hectoliter (ge
deelten daarvan voor volle 30 hectoliter gerekend), 121/2 cent.
per drager.
Het getal benoodigde dragers wordt vastgesteld door den
kommandeur, naar gelang van afstand en plaatselijke gcsteldhrid.
2°. In Artikel 23laatste alineavan gemelde verorde
ning de woorden //meet en weeg" te doen vervallen.
3°. Aan den kommandeur en de meters-wegers van granen
enz. in deze gemeente in antwoord op hun adres mededeeling
te doen van het door u sub 1°. genomen besluit.
Aldus voorgesteld in de vergadering van den 23 Februari
1886 door
Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden,
P. LIJCKLAMA NIJEHOLT.
De Secretaris P. A. BERGSMA.
GEDRUKT BIJ L. G. L. HOKKSTKIX. LEEUWARDEN.
