3
Bijlage No. 11.
40
Bijlage tot het verslag der handelingen van don gemeenteraad te Leeuwarden, 188S.
BEGROOTING 1889.
VOORGEDRAGEN
SOMMEN.
SOMMEN
voor 1888
TOEGESTAAN.
TOELICHTINGEN.
222
223
IX
III
224 1 XI
4 I-
UITGAVeN
300
4000
4200
300
4000
4340 -
Transport f 200
Onderhoud van toestellen voor harddraveryen, onder
houd en vernieuwing van vlaggen, vergoeding voor het
gebruik van landen langs de harddraversbaan en di
verse andere uitgaven 700.—
Zamen 900.
Tot een gelijk bedrag uitgetrokken als het vorige jaar.
Deze subsidie werd verleend by raadsbesluit van 17 Novem
ber 1863.
De stand der begrooting laat niet toe, voor onvoorziene uitga
ven en eventueele aanvulling van verschillende artikelen die
mogten blijken te laag te zijn geraamd, een hooger bedrag dan
f 4200 beschikbaar te stellen
Opgemaakt door Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden.
Boekdrukkerij van A. Jongbloed te Leeuwarden.
Bijlage lot hel verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden 1888.
belangrijk toe. Het aan particulieren geleverde bedroeg in de
cerslc achtmaanden van 1887 632.032 M3 en in de eerste acht
maanden van 1888 700.243 M3.wal een verschil geelt van
meer dan 10°/0. En daar nu 1887 zeker niet onder de gun
stigste jaren kan gerekend worden, zoo behoeft men geen over-
VOORSTEL van burgemeester en wet- breven verwachtingen te koesteren, indien men het winstcijfer
voor 1888 en 1889 op 50.000 stelt.
houders tot nadere regeling van
den prijs van het gas uit do ge
meentelijke Gasfabriek
Mijne Reeren
Uit de rekening van ontvangsten en uitgaven dezer gemeente
over 1887 blijkt, dat de uitgaven voor de exploitatie van de gas
fabriek, primitief geraamd op 133.026 hebben
bedragenƒ113.948,99]
wat een verschil geeft van - 19.077,001
De ontvangsten, die geraamd waren op 100.000
hebben daarentegen bedragen150.880,381
en alzoo minder- 9.111,611
Het winstcijfer heeft alzoo de raming over
schreden met- 9965.39
Verder komt op gemelde rekening onder volg
nummer 1355 een post voor tot voortzetting der
werken tot verbetering en uitbreiding der gasfa
briek tot een bedrag van- 14.000.
waarvan niets is behoeven te worden uitgegeven.
Onder hel saldo der rekening over 1887 is al
zoo begrepen eene som van- 23,965.39
voortspruitende uit de exploitatie van de gasfabriek.
De bedoelde ƒ14,000 is een overschot van de laatst voor de
fabriek aangegane geldleenmg van 172.000 en zal niet behoe
ven te worden aangewend voor de verdere verbetering en uit
breiding van de fabriek.
Het zou dus het meest voor de hand liggendie som te be
stemmen tot buitengewone aflossing van de schuld der fabriek,
doch wij meenen u daartoe niet het voorstel te moeten doen.
De commissie voor de gasfabriek heeft aan ons eene begroo
ting ingezonden volgens welke zij het winstcijfer voor 1889 na
genoeg ƒ10,000 hooger raamt dan voor 1888. Er bestaat ech
ter grond om aan te nemen, dat er nog meer gas zal geleverd
worden dan de commissie tot grondslag harer berekening heeft
genomen.
Zij stelt het gasverbruik door particulieren op 1,200.000 M1
In 1885 heeft dat verbruik bedragen 1,238,656 M3. In 1886 en
1887 was het verbruik belangrijk minder, doch sedert het laatst
van 1887 is het wederom steeds toenemende. In de eerste acht I verwacht> °at het winstverlies tengevolge eene verdere ver
maanden van 1885 bedroeg het gasverbruik door particulieren a&inf> van PriJs> jaarlijks zal verminderen, en binnen zeer en-
694.142 M3. en in de eerste acht maanden van het loopende j L iar®n g°beel zaJ zij11 verdwenen.
jaar 700.243 M3. 00g op "e gemeentebegrootingen kan dus, naar ons
Men mag dus aannemen, dat reeds in dit jaar het gasverbruik 001 ^cc'' ^een gegronc^ bezwaar worden gemaakt om lot eene
dat van 1885 zal overschrijden. verlaging van den gasprijs met één cent per stère over te gaan.
Toenemende winst op de exploitatie der fabriek is dus in het De begrooting voor 1889, die tegelijk met dit voorstel u wordt
Die toenemende winstin verband met het meer bedoelde
overschot van 14.000, heeft ons doen overwegen, of het niet
wenschelijk mocht worden geacht, den gasprijs te verlagen.
Over prijsverlaging van het gas in het algemeen hebben wij
het oordeel der raadscommissie voor de gasfabriek gevraagd, en
de meerderheid der commissie is daarvoor gunstig gestemd
doch de leden hebben hun eindoordeel opgeschort, totdat zij kennis
zullen hebben genomen van de gemeentebegrooting voor 1889.
Ook wij zijn van meening, dat, waar het gasverbruik toe
neemt, en meer en meer tot industriëele doeleinden wordt aan
gewend, verlaging van prijs is aan te bevelen.
Daardoor toch zal het verbruik nog meer worden bevorderd
wat mede het streven moet zijn, terwijl in dit vooruitzicht bij
verlaging van den prijs, b.v. met één cent per stère, nog vrij
zeker op eene belangrijke winst zal kunnen worden gerekend.
Bij de bepaling van den prijs van het gas dient ook gelet te
worden op dien van de petroleum, en in verband daarmede is
ook verlaging aan te bevelen. Met het oog op de gemeente-
begrooting bestaat tegen verlaging geen bezwaar, althans niet
wanneer men het met ons eens is, dat het meer bedoelde over
schot van 14,000 niet behoeft te worden aangewend tot bui
tegewone aflossing van schuld.
Wij achten dit volstrekt niet noodig.
De laatst gesloten leening voor de fabriek werd vastgesteld
op ƒ243.000 waarnaar ook de jaarlijksche aflossingen werden
geregeld, terwijl zij slechts is aangegaan tot een bedrag van
ƒ172.000.
Indien vooraf met zekerheid berekend had kunnen worden
dat laatstgenoemde som voldoende ware geweest, dan zouden
de jaarlijksche aflossingen op een lager cijfer zijn bepaald.
De geheele schuld wegens voor de fabriek aangegane geld-
leeningen zal op 1°. Januarij 1889 nog bedragen ƒ263.000,
welke schuld met 1908 geheel zal zijn gedelgd.
Blijft nu eene buitengewone aflossing achterwege, dan zal een
verminderde gasprijs eerst zijn invloed doen gevoelen op vol
gende begrootingen, maar de ervaring heeft, sedert de fabriek
door de gemeente wordt geëxploiteerd, geleerd-, dat, met uitzon
dering van enkele jaren, het gasverbruik onder voortgaande
prijsverlaging steeds is toegenomen, zoodat met grond kan wor-
vooruitzicht.
Volgens de gemeenterekening over 1887 is de opbrengst der
exploitatie van de gasfabriek in dat jaar geweest ƒ150.888,38]
terwijl de uitgaven met inbegrip van de vergoe
ding van renten wegens kapitalen door de ge
meente aan de fabriek in rekening-courant ver
strekt, hebben bedragen- 113.948,991
zoodat in 1887 de zuivere winst is geweest 36.939,39
Nemen wij dit winstcijfer tot grondslag en voe
gen daarbij de door de commissie voor de gasfa
briek over 1889 hooger geraamde winst dan over
1888 ad- 10.000,00
dan verkrijgt men een winstcijfer van 46.939,39
of in een ronde som genomen- 47.000
Maar zooals wij reeds opmerkten, het gasverbruik neemt weer
aangeboden, laat althans die verlaging toe, daar op die begroo-
i t,ng> bij een prijsberekening van 6 cent per stère gas eene
geldleening van slechts ƒ5500 voorkomt, tegenover eene geheel
buitengewone uitgaaf van ƒ15.000 als subsidie aan de Maat
schappij voor de drinkwaterleiding.
Wij merken hierbij op, dat wij bij het ramen der ontvang
sten en uitgaven van de gasfabriek slechts weinig zijn afgewe
ken van de grondslagen, waarop de commissie hare berekening
heeft gebaseerd, zooals volgt uit de betrekkelijke in de gemeente-
begrooting gebrachte cijfers.
Op grond van het vorenstaande hebben wij de eer U voor te
steilen, om, te beginnen met de meteropneming over Januari
1889, den prijs van het gas te bepalen op 6 cent per M3.
Aldus voorgesteld ter raadsvergadering van 11 September
1888 door
Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden
Boekdrukkerij van A. Jongbloed, te Leeuwarden.
