9
Bijlage tof het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, 1891.
tegenwoordig waren, allen mannen, die zoo gaarne willen wer
ken, maar te vergeefs daarnaar zoeken en dus tot armoede en
gebrek zijn v eroordeeld.
Wij weten dat de liefdadigheid van Leeuwardens ingezete
nen zich vooral in deze dagen niet onbetuigd laat maar wat
wij voor de werklooze arbeiders vragen is geen gegeven bete
broods, die toch ook nooit voldoende kan zijn, hoe noodzakelijk
helaas dikwijls dan ook om den hongerdood te vermijden, maar
een eerlijk verdiend werkloon.
Wij meen en dat het op den weg van het gemeentebestuur
ligt, als het kan, daarin thans te voorzien. Buitengewone om
standigheden eischon buitengewone maatregelen en zoo ooit
dan zijn die omstandigheden thans aanwezig.
Ook ontbreekt het niet aan werkdat voor dit doel zou
kunnen worden aangewezen. Üe werkloozen zelf hebben onze
aandacht op een groot aantal werkzaamheden gevestigddie
tot groot voordeel voor de netheid en zindelijkheid onzer stad,
en hier en daar ook tot voorkoming van gevaar of schade kun
nen verricht worden en waarvan wij eene opgave hier als
bijlage bijvoegen.
Er is dus een ruime keuzehet meeste zou onmiddellijk
kunnen aangevat worden en tot enkele andere dier werkzaam
heden zoude bij verandering van weersgesteldheid kunnen
worden overgegaan.
In het belang van de honderde gezinnen, die door den nood
gedrukt worden verzoeken wij u dringend allerlei overwegin
gen die in andere omstandigheden misschien zouden te pas
komen, nu niet te laten wegen, maar te helpen waar hier zoo
noodzakelijk moet geholpen worden.
Leeuwarden, 16 Januari 1891.
Hetwelk doende
VITUS BRUINSMA.
J. DIJKSTRA Szn.
S. JANSMA.
J. W. GIEZEN.
J. DE JONG.
H. DE JONG.
F. H. ARZONI.
Bij dit adres is gevoegd de volgende lijst, opgave van werk
zaamheden die van wege de gemeente zoude kunnen worden
verricht.
1. Het vrijmaken van ijs der goten, riolen en kolken.
2. Het schoonmaken der straten en wegen.
3. Het verbeteren van den toestand, waarin de Dokkumer
trekweg verkeert.
4. Het reinigen en in beter staat brengen der publieke
privaten.
5. Het bruikbaar maken der publieke pompen zoowel die
voor drinkwater als de andere.
6. Het in orde brengen van het terrein bij de Sneekerkade
voor een kinderspeelplaats of zoo noodig voor eenig ander
doel.
7. Het ophoogen, droogleggen in één woord in behoorlij
ken staat brengen van het terrein achter het gymnasium.
8—11. Demping van de Droefstreek, van de sloot achter
Tulpenburg van de sloot langs het stuk land waarin de vij
ver op Vijversbuurt is loopende van het ijzeren hek langs
de huizen en van de sloot bij de strookartonfabriek.
12. Het afwerken der uitbaggering van de modder langs de
nieuwe walbeschoeiing achter de Infirmerie.
13. Het verbeteren van het pad op de Gichoreibuurt.
14. Het in behoorlijken staat brengen van het hekwerk
langs den Zuidersingel.
15. Het verwijderen van de sneeuw van het ijs om het
gevaar te verminderenwijl het ijs zijne draagkracht onder
de sneeuw verliest.
16. Het reinigen der scholen (van buiten).
17. Het doen houden der wacht bij hardrijderijen enz. door
arbeiders, in plaats van door soldaten.
18. Meer mannen aan te stellen bij de karren van den rei
nigingsdienst, wijl meermalen particulieren moeten helpen om
de karren in beweging te brengen.
19. Bij voordurende vorst turf per slede uit de venen van
Beets te laten halen, ten einde in de behoefte aan brandstof
te voorzien.
20. Demping van de sloot bij de Houtpolle achter op Olde-
galileën.
21. Demping van den ouden verschwatervijver.
22. Afgraving van grond achter den Prinsentuin, die dan
tevens lot demping kan dienen.
23. Het voortzetten van de steenen walbeschoeiing langs
de gracht achter den Prinsentuin.
24. Het wegruimen der boomer, langs den kant van de
Potmarge en het besc.hoeien van den wal van dat vaarwater.
Welke opgave nog is aangevuld met de volgende lijst
25. De oude boomstronken (wortels) uit de Spanjaardslaan
te verwijderen.
26. - Zoodra de dooi intreedt de bruggen schoonmaken, vóór
zij weder geteerd worden daar anders de teer er niet op
houdt.
27. Aan de gasfabriek, in het bijzonder in de stokerij, meer
mannen aan het werk stellen, opdat voor het zware werk al
daar om de 8 uur in plaats van om de 12 uur verwisseling
van ploegen plaats heeft.
28. Het pad op Snakkerburen, van Bokma's molen tot de
afgebrande fabriek van Wijbrandiverbeteren.
V
MISSIVE van het bestuur der com
missie voor werkverschaffingnaar
aanleiding van bovenstaand adres.
LEEUWARDEN, den 19 Januari 1891.
Het bestuur der commissie voor werkverschaffing aan ter
goeder naam en faam bekend staande huiszittende ambachts
lieden en werklieden die zich daarvoor aanmelden heeft met
bevreemding uit de kennisgeving van den burgemeester de
zer gemeente vernomen dat bij den raad in zijne vergade
ring van den 20 Januari eerstkomende in behandeling zal wor
den genomen een adres van den heer Dr. Vitus Bruinsma en
andereninhoudende het verzoek om werk van gemeentewege
te verschaffen aan werkloozen.
Het Gemeentebestuur en niet minder de welwillende ingeze
tenen dezer gemeeente die de commissie steeds in hare po
gingen om werk aan werkloozen te verschaffenhebben
gesteund kunnen naar aanleiding van dat adres terecht tot
onze commissie de vraag richten
„Wat is nu het resultaat van uwe werkzaamheid, waarvoor
„wij gebouw terrein en financiëelen steun hebben verstrekt
Het bestuur der bovenvermelde commissie acht zich daarom
tegenover den raad en de ingezetenen dezer gemeente verplicht,
u mede te deelen dat met het oog op den vroeger ingevallen
winter, den 14en December IJ. een aanvang is gemaakt met
het verschaffen van werk aan oppassende ingezetenen, hoofden
van huisgezinnen die zich daartoe aanmeldden.
De tijdsomstandigheden gaven het bestuur aanleidingom
minder strenge eischen tot toelating te stellen. Werden vroe
ger althans in den regelslechts hoofden van groote gezin
nen toegelaten dit jaar weigerde de commissie geen aanvraag
van personen, die met geen of slechts één kind waren be
zwaard ja zelfs werd toegelaten een oppassend jongeling van
18 jaar de kostwinnaar van moeder en gezin.
Op deze wijze werd tot heden een 90-tal ingezetenen werk
verschaft. Het bestuur heeft zelfs besloten nog eene belang
rijke uitbreiding te geven aan zijne werkzaamheden en dit
getal met 50 tot 60 te vermeerderen.
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden 1891.
3
De commissie heeft dus haar taak zoo ruim mogelijk opge
vat en is zich niet bewusteene enkele aanvrage te hebben
afgewezentenzij de informatiën omtrent den aanvrager de
toelating in den weg stonden.
Bij het gemis eener opgave der namen van de aan het be
stuur onbekende „honderde werkloozen" kan niet met zeker
heid worden geconstateerd of een van de door de adressanten
bedoelde personen te vergeefs werk heeft gevraagd maar wel
kan met beslistheid worden verklaard dat geen enkel hoofd
van een huisgezin waaromtrent na onderzoek de informatiën
gunstig waren door onze commissie is afgewezen, tenzij mocht
blijken dat de aanvrager zelf voldoende in zijn onderhoud kon
voorzien.
De commissie van uitvoering betreurt het zeer, dat Dr. Vitus
Bruinsma lid der algemeene commissie der werkverschaffing
en eerste onderteekenaar van het adres zonder eene enkele
poging te hebben aangewend om de in het adres bedoelde
werkloozen bij het daarvoor aangewezen lichaam te plaatsen
zich buiten weten van het bestuur der werkverschaffing wendt
tot het Gemeentebestuur met een verzoek om hulp die hij
niet van ons heeft gevraagd.
Het bestuur heeft gemeend het vorenstaande te moeten mede-
deelenten einde bij uw college de overtuiging te versterken
dat door de commissie voor werkverschaffing aan hare be
stemming en verplichting wordt voldaan.
Wij hebben intusschen de eer met verschuldigde hoogach
ting te zijn
van Burgemeester en Wethouders
de Dienstivïllige Dienaar
Het bestuur der commissie voor iverkverschaffmg
aan te goeder naam en faam bekend staande
werkeloozen
O. ROMMERTS, Voorzitter.
A. STRUIKSMA Secretaris
Aan heeren Burgemeester en Wethouders
der gemeente Leeuwarden.
Boekdrukkerij van A. Jongbloed te Leeuwarden
