Bijlage no. 4.
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, 1891.
1
WIJZIGING van het ontwerp besluit
tot heffing van schoolgeld voor
ondorwijs aan het gymnasium.
Mijne Heeren
Onder overlegging van het door u verlangde advies van hee
ren curatoren van het gymnasium hebben wij de eer op nieuw
bij u over te brengen ons voorstel tot vaststelling van een be
sluit op de heffing en van eene verordening op de invordering
van schoolgeld voor onderwijs aan het gymnasium.
Naar aanleiding van dat a Ivies deelen wij u mede dat wij
bezwaar moeten maken om mede te gaan met het voorstel van
curatoren om het schoolgeld te stellen op ƒ80.
Moge het waar zijn, dat eenige ingezetenen financieel voor
deel hebben van het bestaan van 1 et gymnasium het staat
vast dat de verplichting die de wet te dezen aanzien op de
groote gemeenten legt, is een zware finaneiëele last die op alle
ingezetenen druktterwijl slechts enkelen er van profiteeren.
Men kan aannemen dat met rente en aflossing van opge
nomen kapitalen onze gemeente-begrootingen wegens uitgaven
voor het gymnasium thans reeds worden gedrukt met omsticeks
ƒ15000, welk bedrag nog zal worden verhoogd met het bedrag
voor een onlangs aangestelden tijdelijken leeraar ad ƒ1000 en
de vermeerderde lesuren wegens onderwijs door den tijdelijken
leeraar in de natuurkunde ad ƒ400, welke uitgaven wel mede
als duurzaam kunnen worden beschouwd.
Verder meenen wij nog te moeten mededeelendat, naar
aanleiding van een voorstel van curatoren heden een ontwerp
besluit tot nadere regeling der jaarwedden van de leeraren van
het gymnasium u zal worden aangeboden waarvan bij aan
neming al weder vermeerdering van uitgaven het gevolg zal
zijn.
Het laat zich dus aanzien dat binnen een paar jaren de
bedoelde inrichting, rente en aflossing van kapitaal in aan
merking genomen, de gemeente jaarlijks ongeveer 17000 zoude
kosten, indien het schoolgeld niet werd verhoogd.
Zoo als dan ook door ons in de memorie van toelichting is
te kennen gegeven zouden we niet aarzelen u voor te stellen
om het schoolgeld te bepalen op ƒ100, zoo als in vele andere
gemeenten als wanneer nog slechts zou kunnen worden ge
sproken van eene „tegemoetkoming" in de kosten, daar deze
per leerling werkelijk pl. m. ƒ227 bedragen.
Wat ons daarvan heeft terug gehouden is de groote sprong,
die dan zou moeten worden gemaakt.
Wij hebben daarom gemeend ons tot een cijfer van 84 te
moeten bepalen, zijnde nagenoeg 1/6 van ƒ500, wat wij
meenden te mogen stellen voor den geheelen zesjarigen cursus.
Bij dit cijfer zal het schoolgeld vermeerderen met ongeveer
ƒ4200; voor de gemeentekas geeft dit een voordeel van ƒ2100.
Wordt het schoolgeld op 80 gesteld dan zullen de beide hoogste
klassen niets meer dan nu hebben te betalen en het vermeer
derde schoolgeld slechts bedragen p.m. ƒ3600 en de gemeen
tekas door de verhooging slechts profiteeren p.m. 1800.
Wij vreezen geenszins dat 4.- verschil in schoolgeld van
eenigen invloed zal zijn op den bloei van het gymnasium. Ver
minderd bezoek zou natuurlijk alleen te vreezen kunnen zijn
van leerlingen van elders. Maar het is volstrekt niet aan te
nemen dat iemand zijn zoon aan het gymnasium te Sneek zou
zenden enkel omdat daar het schoolgeld 80 zou zijn en hier
84. Een jongeling van eldersdie een gymnasium bezoekt
kost zijne ouders jaarlijks eenige honderde guldens waarbij
dus niet in aanmerking wordt genomen of het schoolgeld 4.
hooger of lager is.
De bloei van een gymnasium is niet afhankelijk van enkele
guldens meer of minder schoolgeldmaarbehalve van de
plaats van de bekwaamheid en geschiktheidden ijver en de
belangstelling der leeraren.
En nu mag het gezegd worden dat de gemeenteraad van
Leeuwarden in geen enkel opzicht karig is in uitgaven voor het
gymnasiumwaar die kunnen strekken ter bevordering van
goed en degelijk onderwijs.
Daartegenover sta dan echter ook een eenigszins behoorlijk
schoolgeld dat intusschen nog zeer verre blijft van den kosten-
den prijs van het onderwijs.
Wij hebbenalthans indien het schoolgeld op 84 wordt
bepaald geen overwegend bezwaar om overeenkomstig het
advies van curatoren, eene reductie van schoolgeld toe te laten,
wanneer meer dan één kind van dezelfde ouders tegelijk het
gymnasium bezoeken. Daartoe zullen wij u dus alsnog het voor
stel doen.
Ook de voorgestelde wijziging van art. 7 van het ontwerp-
heffingsbesluit ontmoet bij ons geen bezwaar.
Het doen vervallen van het derde lid van art. 3 der ontwerp
verordening op de invordering van het schoolgeld komt ons
minder gewenscht voor.
Het zal den rector slechts eene geringe moeite veroorzaken,
om maandelijks het daar bedoelde bericht in te zenden.
Voorts geeft het zekerheid, dat het opgeven van tusschentijds
aangekomen leerlingen niet kan worden verzuimd.
Naar aanleiding vau het vorenstaande brengen wij in het u
aangeboden ontwerp-heffingsbesluit de volgende aanvulling en
wijziging
Art. 1. Tusschen de le en 2e alinea wordt het volgende
gevoegd
Wanneer twee of meer kinderen uit hetzelfde gezin tegelijk
het gymnasium bezoeken bedraagt het schoolgeld voor den twee
den en iederen verderen leerling 50.
Art. 7 le alinea. Het cijfer 30 wordt veranderd in ƒ20.
De 2e alinea wordt ingetrokken.
Leeuwarden, den 10 Februari 1891.
Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden
P. LYCKLAMA a NIJEHOLT Burgemeester.
P. A. BERGSMASecretaris.
LEEUWARDEN, 30 Januari 1891.
No. 344.
In antwoord op het verzoek bij uwe missive van 24 Decem
ber 1890 no. 108a/1212 tot ons gericht, teneinde ons gevoelen
mede te deelen over het door u aan den Raad aangeboden
voorstel tot vaststelling van een besluit tot heffing en eene ver
ordening op de invordering van het schoolgeld voor het onder
wijs aan het gymnasium alhierhebben wij de eer mede te
deelendat wij bij onze overwegingen op den voorgrond heb
ben gestelddat de wettelijke verplichting voor gemeenten bo
ven 20000 zielen om een gymnasium op te richten of in stand
te houden in verband met het subsidie uit 's Rijks kas ten
behoeve van gymnasiade bedoeling in zich sluitdat die in
richtingen van hooger onderwijs niet enkel voor die gemeenten
bestemd zijn maar eene veel uitgebreider openbare strekking
hebben.
Mot het oog daarop hebben wij doen onderzoekenhoe groot
het getal leerlingen ten jare 1880 is geweest, a. uit Leeuwar
den, h. uit naburige gemeenten, dagelijks heen en terug rei
zende c. uit de provincie of van elders binnen deze gemeente
