201
Bijlage tot het verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1906.
Ouk wanneer men aan de hand van genoemd
verslag Woningonderzoek Leeuwarden op den „Staat
der hoeveelheden" beschouwt de klassen 10, 13, 18,
27 en 82 waarin achtereenvolgens zijn opgeteld
de woningen, die zeer laag zijn (van 2.20 M. tot
1.50 M.)die onvoldoende verlicht zijn; wier
vloeren beneden de aanliggende straat liggen
wier huurprijs geen gulden per week bedraagt en
wier oppervlakte geen 15 M2 is en waarvan
met grond kan verondersteld worden, dat zij alle,
hetzij om een, hetzij om meerdere redenen, ongeschikt
zijn voor bewoning en hiervan wordt, omdat
alle do hiergenoemde huizen zeker onder meer
dere klassen zullen vallen, het gemiddelde geno
men, dan komt men tot ongeveer dezelfde slotsom.
Bij beide beschouwingen zal de conclusie zijn,
dat om te beginnen reeds terstond een 500 wo
ningen in de termen vallen, om onbewoonbaar
verklaard te worden.
Dit gebeurt echter niet, omdat door dezen
maatregel even zooveel, of misschien nog meer
gezinnen op straat gezet, geheel zonder woning
zouden staan het middel werd erger dan de
kwaal aldus wordt deze toestand nog besten
digd en van hoogeihand getolereerd.
Vóór alles dus, vóór onbewoonbaarverklaring, vóór
ontruiming en onteigening, zullen nieuwe woningen
moeten verrijzen.
Hoewel nu de Heer J. Faber in zijn reeds aan
gehaalde brochure (pag. 22) de wenschelijkheid
uitspreekt, dat oenu Vureeniging zich voor dat zij
haar arbeid begint, rekenschap geeft van den ge
heulen omvang van haar vermoedelijke taak en
dat zij, wanneer bijv. uit een woningonderzoek
gebleken is, dat er bohuefte bestaat aan een (500
tal woningen, om aan de ergste misstanden een
einde te maken, dat goheele progamma moet
aandurven en niet schrikken van groote cijfers, heeft
deze Vereeniging toch gemeend hier eenigszins van
te moeten afwijken.
Vooral ook met het oog op mogelijken aanbouw
door particulieren had zij dan ook voorloopig in
haar program opgenomen het bouwen van 300
wuningen, wat zij dacht in den loop der vier vol
gende jaren te zullen volbrengen.
Alvorens echter tot eene nadere uitwerking de
zer plannen te kunnen overgaan, moest naar ge
schikt bouwterrein worden uitgezien. Na eenige
onderhandelingen is het Bestuur er ten slotte in
geslaagd over twee bouwterreinen voorloopige
koopcontracten af te sluiten.
Het eene terrein ligt Zuidvliet, achter het huis
„Welgelegen" en aansluitende aan de bouwter
reinen aan hot Nieuwe Kanaal, is kadastraal be
kend Gem. Leeuwarden Sectie G. no. 5691 en
3475 groot 1,26,61 11 A. en wordt door de tegen-
•2r
woordige eigenaars, de Hoeren S. Jansen en J.
A. van der Noord overgedragen voor een koopprijs
van 75 cent per M2 alzoo voor een bedrag van
f 9468,75.
Het andere terrein werd hare Vereeniging door
welwillende medewerking van Heeren Regenten
van hot Old-Burger-Weeshuis afgestaan, tegen
eene vergoeding van 50 cent per M2 't is ge
legen Noordzijde Vliet ten westen der fabriek des
Heeren J. G. van der Meij, is kadastraal bekend
Sectie G no. 4832 en is groot 0,94.50 H. A.
zoedat de koopprijs hiervan bedraagt f 4725.—
Hierbij zij opgemerkt dat, indien omtrent deze
onze plannen geene overeenstemming is te ver
krijgen, genoemde koopen vervallen.
Daar het terrein Zuidvliet niet vóór den eer
sten November 1906 kan aanvaard worden, zouden
we wonschen te beginnen met de bebouwing van
terrein Noordvliet en dit plan nog in 1906 vol
tooid te krijgen.
Zooals uit bijlagen I V blijkt, zullen daar 74
woningen gebouwd worden van 8 verschillende
types, in bouwkosten met uitzondering der twee
hoekhuizen ad /'1800,— varieerende van 1130.
tot /'1660 en met huurprijzen grootendeels van
ongeveer f 1.50 per week, een en ander in ver
houding tot de bouwkosten. De Vereeniging toch
heeft gemeend niet allo woningen van eenzelfde
type te moeten nemen, omdat bij alle categorieën
van werklieden en mingegoeden behoefte aan
goede en goe'dkoope huisvesting bestaat en boven
dien de „opschuiving" aldus beter in de hand
gewerkt wordt. Zie Faber's brochure pag. 81.
De kosten zijn in 't geheel geraamd op f 118,220,—
terwijl de baten uit de huuropbrengst zullen be
dragen 6773,20.
Bij de verschillende berekeningen voor terrein
Zuidvliet hebben die van terrein Noordvliet tot uit
gangspunt gediend Globaal geschat zullen daar 107
woningen kunnen gebouwd worden, met kostenbedrag
van f' 170600, en een huuropbrengst van f'J802-
(zie bijl. 2 B en 4 B). Het ten uitvoer brengen van
dit plan zal geschieden in 1907 en 1908, terwijl
tevens in die jaren nog een derde plan zal uit
gevoerd worden, hetwelk van kleineren omvang is
dan de beide voorgaande en betreft het bouwen
van 9 woningen (onder- en bovenwoningen) en één
hoekhuis tegenover het Militair Hospitaal aan
den Wissesdwinger. De oude „Schippersschool"
benevens eenige andere oude panden zullen, nadat
deze in der minne zijn gekocht of zoo noodig
onteigend, eerst onder den moker moeten vallen
de Wissesstraat, thans een nauwe steeg, zal eene
ruime straat worden voor iedere woning wordt
een tuintje aangelegdkortom de toestand in
dat gedeelte der stad zal niet onbelangrijk ver-
0
Bijlage tot liet verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1906. Bijl m. 20.
beterd en verfraaid worden en het geheel een
aanzien krijgen, beter in overeenstemming met
de fraaie omgeving aldaar.
Volgens bijlage V zijn de kosten geraamd op
56,680en de evontueele huuropbrengst op
f 2548.-
Zonder twijfel zal, wanneer doze 3 plannen in
steen en cement zijn omgezet en al de geprojec
teerde woningen eens betrokken en even zoovele
der allerslechtste onbewoonbaar verklaard of ont
ruimd, eene waarneembare verbetering inde huis
vesting onzer werklieden en
aangebracht.
mingegoeden
zijn:
Het kostenbedrag der plannen is alzoo geraamd op
I. Plan Noordvliet
IJ. Plan Zuidvliet
III. Wissesdwinger
118,220,-
- 176,650,-
- 56,680,
f 351 550.-
en in totaal
waartegenover de Vereeniging een volgestort eigen
kapitaal van f 12500,— kan stellen, belegd in
pandbrieven en voor den aanbouw beschikbaar.
Het ontbrekende kapitaal dat wij voorstellen af
te ronden op f 340,000, en dat moet worden
beschouwd als een maximum, 't welk zal worden
gepreciseerd dooi' de aannemingssommen en andere
nog niet met juistheid op te geven kosten, zou
zij thans gaarne van de Gemeente willen leunen
welke dit bedrag op haar beurt kan bekomen bij
het Rijk, dat zijn crediet te haren dienste stelt
en gelden afstaat tegen gelijken rentevoet, als
hetzelf aan zijne schuldeisehers heeft te voldoen.
Deze transactie zal de Gemeente dus niet be
langrijk belastenzij zal enkel het geleende
kapitaal op een vijftigjarige annuiteit moeten res-
titueeren aan het Rijk en dus, omdat bij den
tegenwoordigen rentevoet van '6lU pCt. een 50-jarige
annuiteit bedraagt f 40,73 voor elke f 1000.
ieder jaar moeten afdragen 340 maal f 40,73 is
f 13848,20, welk bedrag zij echter grootendeels
van de Vereeniging terug ontvangt.
De Vereeniging stelt zich hare rekening der
jaarlijksche ontvangsten en uitgaven globaal als
volgt voor en meent, dat ten laste der huurders
moeten komen de volgende posten
I. Administratiekosten f 900,—
II. Kwade posten, waaronder tevens
is gebracht wanbetaling, eventueel leeg
staan der woningen de omstandigheid,
dat misschien in sommige gevallen aan
huisgezinnen, die uit hunne woningen
zijn verdreven en niet in staat eene
betere te bekostigen, in den eersten
tijd eenige reductie op de huur zal
Transporteeren
f 900.-
T ran sport f 900.—
moeten worden verleend, in totaal ge
raamd op 2.; pCt. der huren - 476,58
III. Onderhoud en herstel, waarmee
dan telken jare hot fonds van gelijken
naam wordt goedgeschreven en waarover
art. 8 der statuten eene nadere regeling
inhoudt, geschat op 1 j pCt. bouwkosten
der gebouwen- 4230, -
IV. Belasting en assurantie, geraamd
op ƒ6,— per woning- 1200,—
V. Rente stamkapitaal 4 pCt. van
f 12500. - - 500, -
VI. Eveneens de rente van het ge
leende kapitaal ad 340,000,— tegen
31/4 pCt- 11050,-
Dit bedrag en niet natuurlijk de door
de gemeente aan het Rijk te betalen
annuïteit moet op den huurder verhaald
worden, omdat het er bij een zuivere
exploitatierekening niut toe afdoet, hoe
do afbetaling van het grondkapitaal ge
regeld is.
VIL Ten slotte zal de huurder te
betalen hebben de vermoedelijke waarde
vermindering der gebouwen aan het
einde der 50jarige periode, weikever-
mindering is geraamd op de helft der
aan de gebouwen bestede bouwkosten,
niet daaronder begrepen kosten van
terrein, stratenaanleg, rioleoring en
dus in dezen eene totale afschrijving
van 141,000. wat bij eene rente van
31/4 pCt. neerkomt op/' 1160,43'sj aars. - 1160.43
Het totale bedrag der kosten is dus 19517,01
Wanneer dit uit de huren kan gevonden worden,
zal de onderneming rendabel blijken en de zaak
economisch gezond zijn. Daar de huuropbrengst
naar berekening zal bedragen
van Plan I
II
Hl
Noordvliet
Zuidvliet
Wissesdwinger
f 6713,20
- 9802,-
- 2548,-
behoeft deze raming dei-
Totaal f 19063,20
huuropbrengst maar
een weinig verhoogd te worden 0111 de rekening
sluitend te krijgen.
De Vereeniging zal dus jaarlijks aan de Ge
meente te betalen hebben de rente van het ge
leende kapitaal ad f'340,000.- en wel 31/4 maal
f 3400. is f 11,050. en kan ook hot bedrag voor
afschrijving, dat feitelijk in het Reservofonds be
hoort gestort to worden, voor aflossing bestemmen
en dit in de Exploitatierekening opnemen. In
totaal bekomt de Gemeente dus jaarlijks rente
plus afschrijving 11050.- plus 1160,43
