Bijlage tot het verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1908.
Commissie van bijstand hieromtrent mede, dat,
terwijl door den heer Paul de duur van dit werk
op 5 weken wordt berekend, hij de stokerij, waar
onder de fundeering ligt, mits in het gunstige
jaargetijde, desnoods aanmerkelijk langer zal kunnen
missen.
Hoewel wij ons niet ontveinzen, dat de uitkomst,
die den minder voldoenden toestand der ovenfun-
deering aan het licht bracht, ons eenigermate
heeft teleurgesteld, is het toch alleszins verklaar
baar, dat de Commissie in haar schrijven, dat tot
ons voorstel van den 28 September 1907 heeft
geleid, aan dat onderdeel geen afzonderlijk onder
zoek heeft gewijd, omdat hier, zooals in 1892 wèl
het geval was, immers geen sprake was van ver
zakking der bestaande ovens en dus geen reden
om aan de stevigheid van den onderbouw en der
fundeering te twijfelen. Intusschen is het te be
treuren, dat een niet onbelangrijke vertraging van
het bovenstaande het gevolg is geweest, waardoor
de zoo dringend noodzakelijke maatregelen tot voor
ziening in den gebrekkigen toestand der fabriek
langer dan wenschelijk zijn opgehouden.
Ten slotte wijst de heer Neurdenburg in zijn
advies op den zeer onvoldoenden staat waarin het
geheele buizennet der stad verkeert, zoodat voor
ziening hierin, hetzij men overgaat tot geheelen
nieuwbouw, hetzij tot verbouwing der fabriek, niet
zal kunnen uitblijven.
De Commissie zal op ons verzoek dit punt nog
meer opzettelijk tot een onderwerp van studie maken
en haar advies mag binnenkort worden verwacht.
Aangezien dit onderdeel geheel afgescheiden kan
worden gehouden van het verbouwingsplan, zullen
onze voorstellen, die dat gedeelte betreffen, latei-
bij U ter tafel worden gebracht, waardoor in het
belang der zaak verder uitstel van de eigenlijke
vernieuwing der fabriek kan worden voorkomen.
In het onder Litt. D afgedrukt rapport van den
Directeur is dan ook de passage weggelaten die
op het buizennet betrekking heeft.
De leden Uwer Vergadering, die met het oog
op de onderwerpelijke voorstellen persoonlijk de
fabriek zelf mochten willen bezoeken, zal daar
toe gaarne de gelegenheid worden gegeven op
alle werkdagen van 10—12 en van 24 uur. Zij
gelieven zich tot dat einde bij den Directeur te
vervoegen, aan wien is opgedragen zich voor het
geleide en het verstrekken van de verlangde in
lichtingen beschikbaar te houden.
Met aanvulling in zooverre van ons voorstel van
28 September 1907 no. 2941/119 stellen wij U,
onder verwijzing naar het voorafgaande en onder
overlegging der stukken, thans voor te besluiten
in afwachting van hunne nadere voorstellen ten
aanzien van de op de begrooting aan te wijzen
uitgaaf, Burgemeester en Wethouders voor de ver
nieuwing der gemeentelijke gasfabriek, op de wijze
als is uiteengezet in het schrijven der Commissie
van bijstand voor die fabriek, ingekomen 15 Augustus
1907, met bijgevoegde begrooting; in de begrootingen
van den Directeur der gemeentewerken van 7 Juli te
voren en in het schrijven van den Directeur der
fabriek aan de Commissie van 21 Februari 1908,
voorzoover dit laatste als bijlage D bij het onderwer
pelijke voorstel is afgedrukt, een crediet te vorleenen
van 356,110.en hen te machtigen ter zake
dier vernieuwing het noodige te verrichten.
Leeuwarden, 29 Februari 1908.
Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden,
ZIMMERMAN, Burgemeester.
M. GOSLINGS, Secretaris.
Litt. B.
Rapport van dr. Neurdenburg.
Utrecht, 4 December 1907.
Uitbreiding Gasfabriek.
Aan
Heercn Burgemeester en Wethouders
van Leeuwarden.
Ingevolge Uw schrijven no. 1472 d.d. 29 October,
no. 3359/1510, d.d. 6 November en no. 3359/1624
d.d. 28 November, heb ik de eer U het volgende
te berichten, betreffende de uitbreiding van de
gasfabriek.
Na bestudeering der stukken en teekeningen en
een onderzoek ter plaatse, waarbij de voorlichting
van de Gascommissie en den Directeur zeer op prijs
werd gesteld, is mijn meening dat de bouw van
een nieuwe fabriek op een elders gelegen (mede
door mij gezien) terrein, waaraan belangrijk hooger
kosten verbonden zijn, onvoorwaardelijk moet worden
afgekeurd, omdat de bestaande fabriek op de plaats
zelve kan worden omgebouwd en hernieuwd, met
belangrijk minder kosten, zonder dat dit voor de
regelmatige exploitatie gevaar behoeft op te leveren
de gebleken kunde en het doorzicht van den Direc
teur, geven daarom reeds voldoenden waarborg en
de plannen door hem ontworpen kunnen met beleid
en voorzichtigheid zeer goed worden uitgevoerd.
Mijn stellig advies is dan ook, om volgens boven
genoemde plannen tot den ombouw over te gaan
onnoodig wordt het door mij geacht in herhaling
te treden van hetgeen door Uw College en de
Gascommissie zoo duidelijk is uiteengezet en betoogd.
Alleen meen ik Uw aandacht te moeten vestigen
84
Bijlage tot het verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1908. Bijl. no. 5.
1°. op de ontworpen droge zuivering, waarbij
zuiverkisten zijn gedacht van 4 X fi M.deze kunnen
gevoegelijk, zonder groote kostenvermeerdering, rui
mer worden gebouwd, aangezien de beschikbare
ruimte dit toelaat en deze vergrooting aan de zuive
ring, vooral in de toekomst, zeer ten goede zal
komen want een lang contact van het te zuiveren
gas met de zuivermassa, m. a. w. een langzaam
stroomen van het gas door de kisten, is zeer in het
voordeel van de zuivering
2°. op het kolen- en cokestransport, dat naar
gelang van de behoefte en de omstandigheden in
de naaste toekomst mechanisch zal behooren te
worden ingerichter is evenwel niets in den weg
om deze transportkwestie op eenvoudige wijze en
langs geleidelijken weg, ook na den ombouw der
fabriek op te lossendit kan veilig worden overge
laten aan het oordeel en de prudentie van den
Directeur, die mij mededeelde dat op dit punt zijn
aandacht was gevestigd
3°. op de bestaande fundeering van de ovens
de ontworpen ovens namelijk hebben een belangrijk
hooger gewicht, zoodat de fundeering meer zal
worden belastnoodzakelijk komt het mij derhalve
voor de draagkracht van bedoelde ovenfundeering
aan een zeer grondig onderzoek te onderwerpen
4°. op het stadsbuizennet, dat hoewel niet in
het uitbreidingsplan opgenomen, grondig verbetering
en dringend vernieuwing eischtnu moet aan de
fabriek een te hooge gasdruk worden gegeven om
de ver afwonende gasverbruikers voldoende gas-
aanvoer te verzekeren; een goed doordachte cein-
tuurlijn met behoorlijke vertakkingen, behoort mede
in het programma van uitbreiding in de allernaaste
toekomst te worden opgenomen.
Ten slotte meen ik met klem te moeten aan
dringen op spoedige beslissing in deze belangrijke
zaak, de toestand aan de fabriek is zeer slecht en
onverantwoordelijk zou het zijn den toestand langer
dan eenigszins noodig is, te doen voortduren.
Ik meen aan Uwe opdracht voldaan te hebben
en heb de eer te zijn,
Hoogachtend,
Van UEd.achtb. de dienstw. dr.
J. J. NEURDENBURG.
Litt. C.
Schrijven der Commissie
voor de gasfabriek.
Leeuwarden, den 22 Februari 1908.
Den Heeren Burgemeester en Wethouders
van Leeuwarden.
Mijne Heeren!
Onder toezending van het rapport dat de Directeur
der gasfabriek aan ons heeft uitgebracht aangaande
het rapport van den heer dr. Neurdenburg te Utrecht,
alsmede van het resultaat van het onderzoek door
den heer Paul te Leiden van de paalfundeering
der ovens, heeft de Commissie voor de gemeente
lijke gasfabriek, naar aanleiding van deze stukken,
de eer U te adviseeren de begrooting voor den
ombouw der gasfabriek met 10,000.— te ver-
hoogen, ten einde uit dat bedrag de kosten van
versterking der oven-fundeering te kunnen hoeden.
Tegen de in de rapporten der beide deskundigen
genoemde termijnen, noodig voor het voltooien van
het werk, zoodat dit in gebruik kan worden ge
nomen bestaat bij den Directeur der gasfabriek
geen bezwaar, wat trouwens blijkt uit den door hem
genoemden termijn van 5 maanden gedurende welken
hij de ovens desnoods zoude kunnen missen.
Aangaande de door den Directeur der gasfabriek
zeer wenschelijk geachte ceinture-buizenleiding, van
welker wenschelijkheid ook de commissie overtuigd
is, veroorlooven wij ons U te adviseeren, vooral
den Raad te wijzen op de groote voordeelen daarvan,
onverschillig in welken zin, dus zoowel wanneer tot
om- als tot nieuwbouw besloten wordt.
Al wordt dus het buizenplan tegelijkertijd met
dat tot ombouw bij den Raad ingediend, zoo komt
het der Commissie toch voor dat de Raad goed zal
doen beide plannen geheel van elkaar onafhankelijk
te beoordeelen.
Namens de Commissie
voor de gemeentelijke gasfabriek,
J. OOSTERHOFF, Voorz.
A. MENALDA Hz., Secret.
85
