8
10
12
16
Bijlage no. 37.
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1913.
2
m
•-d
O
O
M
bC
P
o
o
T3
OMSCHRIJVING DER ARTIKELEN.
(UITGAVEN).
Begrootings-
sommen I J
na af-en over- bedraS der
schrijving. I
uitgaven.
XV
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
XIII
XIV
XV
9
11
13
14
15
15a
17
18
19
Transport
Verschotten ten behoeve van het Rijk inzake militie
Verschotten ten behoeve van het Rijk ter uitvoering van de
wet, houdende voorziening tegen besmettelijke ziekten
Voorschotten aan ambtenaren tot het doen van verschotten
Kosten vallende op den verkoop van bouwterrein
Onderhoud van het gebouw Doelestraat No 3, van de meubels
enz. en die in het voormalig waaggebouw en uitgaven voor
vuur, licht enz
Kosten van het schoonmaken van schoollokalen, gebruikt voor
particuliere lessen
Kosten van cursussen in eerste hulp bij bedrijfsongevallen
Eventueel door de gasfabriek op te nomen kasgeld
Eventueel door de electrische centrale op te nemen kasgeld
Kosten van het lidmaatschap der Vereeniging „Nederlandsch
Comité voor oefeningswedstrijden in het verleenen van eerste
hulp bij ongelukken" te Amsterdam
Kosten van het scheidsgerecht
Kosten ter gelegenheid van het bezoek van H.M. de Koningin
Entreegeld en contributie als lid van de Vereeniging van Ne-
derlandsche gemeenten.
Totaal van het XlVde hoofdstuk
Onvoorziene uitgaven.
Onvoorziene uitgaven
Totaal van het XVde hoofdstuk
Verzameling der uitgaven.
Kosten van het bestuur der gemeente
Uitgaven wegens invordering enz. van belastingen
Kosten van openbare werken
Uitgaven wegens inrichtingen van nijverheid en bedrijf
Kosten der openbare veiligheid, straatverlichting en brandweer
Kosten van het onderhoud der gemeente-eigendommen en de
wegens die eigendommen verschuldigde lasten
Kosten van volksgezondheid en volkshuisvesting
Kosten van onderwijs, kunsten en wetenschappen
Kosten van het armwezen
Kosten van landbouw, nijverheid en handel
Renten en aflossingen
Aankoop van rentegevend goed en belegging van gelden
Kosten ter zake van pensionneering en verzekering van ge
meente-ambtenaren
Andere uitgaven, niet onder de vorige hoofdstukken behoorende
Onvoorziene uitgaven
Totaal der uitgaven
BALANS.
Bedrag der ontvangsten
uitgaven
Yoordeelig saldo
■f
8080
7758
215
200
115
80
3000
3000
3000
350
308
11
215
207
635
500
378
91
194500
194500
5000
3100
5
5
100
40
500
366
315
193
193
215643
209972
985
35107
09
64
75
35107
09
64
75
57448
10
56566
79
16604:46
15200
67
12626664
111235
285
32059758
320097
52
88167 19
85104
09
1796083
17737
895
3331041
24661
635
304212 80
300767 47
79059 84
75763
355
19023
70
17409
275
298605
39
196293
69
654055
653935
50
15876
50
15762
10
215643
209972
985
35107
09
64
75
2281938
53
2100573
01
2416615
68
2100573
01
316042
67
276
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1913. Bijl. no. 37.
REORGANISATIE van gemeentescholen nos. 4
en 12 en oprichting eener avond
handelsschool.
Aan den Gemeenteraad.
In verschillende kringen in deze gemeente is het
verlangen naar handelsonderwijs aanwezig. Daaraan
wordt o.a. uiting gegeven in den brief van de
afdeeling „Leeuwarden" van Volksonderwijs, bij
Burgemeester en Wethouders ingekomen den 25
Maart 1912, waarbij mede namens een elftal ver-
eenigingen en commissiën hier ter stede de wensche-
lijkheid van de totstandkoming van een Overheids-
middelbare daghandelsschool met driejarigen cursus
wordt uitgesproken. Dit verschijnsel behoeft geen
verwondering te wekken, want overal blijkt meer
en meer een drang naar vakonderwijs te bestaan.
Ook onze gemeente kan daarvan getuigen; immers
kan hier gewezen worden op de ambachtsschool,
de industrie- en huishoudschool en de Rijksland-
bouwwinterschool, welke alle van de gemeente op
de een of andere wijze steun ontvangen. Binnen
afzienbaren tijd komt hier nog bij de middelbare
technische school, waarvoor de Raad kortelings een
subsidie van 7500.'s jaars toestond. Het ligt
derhalve in de lijn, welke door de gemeente reeds
is getrokken, dat mede van gemeentewege een
andere tak van vakonderwijs, het handelsonderwijs,
verzorging ondervindt. Daardoor zal dan aan den
wensch van een breede schaar van ingezetenen
worden voldaan.
De vraag is nu, hoe behoort dat onderwijs te worden
geregeld Evenals bij alle vakonderwijs dienen
ook bij het handelsonderwijs de plaatselijke om
standigheden in het oog te worden gehouden.
Vandaar dan ook dat de avondhandelsscholen (want
daartoe zal men zich om de hierna te ontvouwen
redenen voorloopig behooren te bepalen) in den lande
zoo verschillend zijn ingericht. Zoo speelt bij die
regeling b.v. een groote rol of men te doen heeft
met groothandel of niet, of de school ook bezocht
zal worden door jongelieden die, behalve technische
vakkennis, ook handelskennis noodig hebben. Verder
moet de vraag onder de oogen gezien worden op
welken leeftijd de leerlingen gereed moeten zijn,
om in zaken te kunnen gaan en daarnevens het
handelsonderwijs te volgen. Eindelijk moet gezorgd
worden voor scholen, waar de noodige ontwikkeling
kan worden opgedaan, om het handelsonderwijs
met vrucht te kunnen genieten.
Dit laatste punt worde hier het eerst behandeld.
De Inspecteur van het middelbaar handelsonder
wijs, de districtsschoolopziener, de Oommissie van
toezicht op het middelbaar onderwijs en die van
het lager onderwijs, de vertegenwoordigers uit den
handel met wie overleg is gepleegd, allen waren
het hierover eens, dat een ontwikkeling ongeveer
gelijk staande met die welke noodig is voor het
einddiploma van gemeenteschool no. 12 niet alleen
voldoende, maar ook eisch is.
Nu kwijnt gemeenteschool 12. De oorzaak daar
van is, dat er van de gemeentescholen nos. 1 en
5 tot en met 11 minder leerlingen naar school 12
gaan dan verwacht werd, terwijl die leerlingen ook
te weinig ontwikkeld zijn, om het onderwijs aan
die school met vrucht te kunnen volgen. De leer
lingen van de gemeentescholen nos. 2, 3 en 4 komen
daar slechts bij uitzondering, doch gaan als regel
naar hoogere burgerschool, gymnasium, middelbare
meisjes- en industrie- en huishoudschool. Een ge
volg van een en ander is mede, dat de leerlingen,
die school 12 hebben doorloopen, niet die ont
wikkeling bezitten, welke bij de oprichting van de
school bereikbaar werd geoordeeld. Toen vóór een
tiental jaren gemeenteschool no. 4 met den heer
Th. Boersma aan het hoofd nog een 9-jarigen cursus
had, bezaten haar leerlingen, als zij de school tot
het einde hadden bezocht, eene hoogere ontwikke
ling dan de leerlingen, die thans school 12 na af
loop van den geheelen cursus verlaten. Elke school-
autoriteit erkent, dat aan eene inrichting als de
voormalige school no. 4 het hoofd het meer in zijn
macht heeft door het samenstellen van zijn leer
plan den leerling tot eene hoogere ontwikkeling
te brengen. Zooals school 12 nu is ingericht, aan
sluitende aan bovengenoemde scholen voor gewoon
lager onderwijs, kan zij hare leerlingen niet op
leiden voor het bekende meer uitgebreid lager
onderwijs-diploma. Dit ware wel mogelijk, wanneer
de school een 9-jarigen leertijd had. De Commissie
van toezicht op het lager onderwijs wenscht het meer
uitgebreid lager onderwijs, en o. i. terecht, niet
op te heffen. Haar verlangen kan worden be
vredigd, en zelfs op een betere wijze dan waarop
dat onderwijs thans is ingericht, door gemeente
school no. 12 te reorganiseeren in een school met
9 leerjaren. Daardoor zal dan verkregen worden
eene inrichting, die opleidt voor het meer uitgebreid
lager onderwijs-diploma, voor het handelsonderwijs
en die bovendien een zeer goed eindonderwijs geeft,
terwijl de leerlingen, die hooger of middelbaar
onderwijs willen volgen, na de school 7 jaren met
vrucht te hebben bezocht, daarvoor toelatings
examen kunnen doen. Dat de school op deze wijze
te veel kopstukken zou krijgen, kan den arron
dissementsschoolopziener bezwaarlijk worden toe
gegeven. Geleidelijke algemeene ontwikkeling sta
op den voorgrond.
Als men nu ziet, dat het bezoek van gemeente
school no. 4 toeneemt en het aantal leerlingen van
gemeenteschool no. 12 kleiner wordt, zoo ligt het
dunkt ons voor de hand èn school 12 èn school 4
te veranderen in twee 9-jarige scholen. Het ge
bouw voor school 4, zoowel het bestaande aan de
277