Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1913.
ontvangen een bijdrage voor de vervangen ver-
deelkabels. De hoogspanningsvoedingskabels, welke
de K. G. L. legt, vervangen namelijk voor een ge
deelte de verdeelkabels, die de verschillende ge
meenten zelve zouden hebben moeten leggen,
indien zij zich op andere wijze electriciteit hadden
moeten verschaffen. Het is billijk dat een gemeente
als Menaldumadeel, die 19.5 K. M. minder 8 X
10/gooo Volt kabels had behoeven te leggen omdat
er 19.5 K. M. hoogspanningskabel in haar gebied ligt,
terwijl b.v. Ferwerderadeel zelve haar geheele verdeel-
net moet aanleggen, een daaraan geëvenredigde bij
drage aan de K. G. L. betaalt. Deze bijdrage was be
rekend op 144.— per K. M. vervangen verdeelkabel.
Voor het kapitaal der K. G. L. was gerekend
noodig te zijn een bedrag van 184520.Voor
gesteld was dat Leeuwarden hiervan 45000.
voor haar rekening zou nemen en de overige deel
nemers naar verhouding van haar inwonertal.
Met deze voorstellen konden in de vergadering
van 11 April j.l. de vertegenwoordigers van Tietjerk-
steradeel, Ferwerderadeel, Baarderadeel en het
Noorderlicht zich vereenigen. Natuurlijk vereischten
eenige punten nader onderzoek en daarna zou
den betrokken Gemeenteraden en ledenvergadering
het ontwerp worden voorgelegd. Franeker had
reeds in de eerste vergadering verklaard, hoewel
de zaak gunstig gezind, eerst over enkele jaren
toetreding te kunnen overwegen. Menaldumadeel
behield zich voor te onderzoeken of de bestaande
regeling tusschen beide gemeenten soms voordeeliger
was dan toetreding tot de K. G. L. Leeuwardera
deel, hoewel het de meeste bezwaren ontwikkelde,
verklaarde zich in beginsel tot deelneming niet
ongenegen. Besloten werd dat vóór 1 September
iedere gemeente haar standpunt zou bepalen, maar
dat inmiddels het Noorderlicht en Ferwerderadeel,
waar het verlangen naar electriciteit het meest
dringend is, zouden trachten met Leeuwarden en
Leeuwarderadeel aanstonds tot oprichting van de
K. G. L. te komen, ten einde in afwachting van
de toetreding der andere gemeenten een voorloopige
concessie aan te vragen, als de Regeering wel ver
leent en waarmede het wetsontwerp in artikel 20
rekening houdt.
De uitvoering van deze besluiten is, althans voor
zooveel het laatste betreft, verijdeld door de weige
ring van Leeuwarderadeel om op den door alle
andere deelnemers voorloopig aangenomen grondslag
mede te werken. Deze gemeente verklaart dat de
verplichtingen, die toetreding tot de K. G. L. haar
zou opleggen, het niet mogelijk maken den stroom
aan haar afnemers tegen een prijs te verkoopen,
die door die afnemers kan worden betaald. Talrijke
besprekingen en nieuwe berekeningen zijn hiervan
het gevolg geweest, tengevolge waarvan ten slotte
Leeuwarderadeel is voorgesteld deel te nemen op
de volgende voorwaarden.
1. Het tarief, waartegen Leeuwarden den stroom
aan de K. G. L. zou leveren, werd in dier
voege gewijzigd dat in plaats van herziening na 10
jaren, zooals met Menaldumadeel overeengekomen,
deze zooveel eerder zou kunnen plaats hebben (mits
niet in de eerste 5 jaren) als de K. G. L. zou wen-
schen (bijlage F, artikelen 8 en 9). Deze wijziging
was reeds op verzoek van een der andere deel
nemers aangebracht.
2. Yerdeeling aandeelenkapitaal.
Het geheele kapitaal zou thans moeten bedragen
198000.te verdoelen in 33 aandeelen op naam
van 6000.— (zie bijlage G, onder 3). Yoor den
eersten opzet zou noodig zijn 74000.Volgens
den vroeger aangenomen maatstaf zou hiervan ge
komen zijn ten laste van
Leeuwarden20000.
Leeuwarderadeel36000.
Ferwerderadeel15000.
Noorderlicht3000.
Ter tegemoetkoming aan Leeuwarderadeel is
laatstelijk voorgesteld de volgende verdeeling
Leeuwarden29000.
Leeuwarderadeel22000.
Ferwerderadeel20000.
Noorderlicht3000.
3. Bijdrage voor vervangen verdeelkabels.
Volgens den eerst aangenomen maatstaf van
144.de K.M. vervangen verdeelkabel zou
Leeuwarderadeel hebben moeten betalen f 3067.20
's jaars. Door een andere berekening (zie bijlage H)
is eerstgenoemd bedrag teruggebracht tot 112.
de K.M., tengevolge waarvan Leeuwarderadeel zou
moeten betalen rond 2400.
Bovendien is, uit overweging dat Zuid-Leeuwar-
deradeel wellicht met minder kosten op de elec-
triciteitsfabriek te Grouw zou kunnen aansluiten,
goedgevonden, dat over de eerste 5 jaren geen
bijdrage voor vervangen verdeelkabel in Zuid-
Leeuwarderadeel verschuldigd zou zijn. In die eerste
5 jaren zou de bijdrage van Leeuwarderadeel dien
tengevolge slechts 1825.'s jaars bedragen.
4. Toezicht en administratie.
Teneinde de exploitatiekosten zoo laag mogelijk
te maken, hebben wij voorgesteld, dat Leeuwarden
zich met toezicht en administratie zou belasten
tegen betaling door de K. G. L. van slechts 1
der aanlegkosten. Dientengevolge werd de prijs,
waarvoor de K. G. L. den stroom zou kunnen ver
koopen, in plaats van op 82.de K.W., berekend
op 78.— de K. W.
Ofschoon al deze voorstellen natuurlijk nadere
goedkeuring van de betrokken Gemeenteraden en
ledenvergadering behoeven, en bovendien in hooge
mate afhankelijk zijn van de voorwaarden die de
Regeering zal verbinden aan een te verleenen con
cessie, ook wat betreft den omvang van het gebied,
194
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1913. Bijl. no. 24.
deelen wij ze U mede om te doen uitkomen hoezeer
getracht is aan de eischen van Leeuwarderadeel
tegemoet te komen. In de laatste bijeenkomst,
alleen met vertegenwoordigers van Ferwerderadeel
en Leeuwarderadeel, verklaarden eerstgenoemden
met deze voorstellen te kunnen medegaan, om aldus
te trachten Leeuwarderadeel mede te krijgen, doch
waren zij met ons zeer beslist van oordeel, dat nu
geen stap verder tegemoetkoming aan deze gemeente
kon worden gedaan, al weken haar laatste eischen,
neergelegd in een schrijven van haar raadsman, j
den heer Eriksson (bijlage I), niet zóó ver meer
van onze voorstellen af.
In laatstbedoelde bijeenkomst opperde Leeuwar
deradeel het denkbeeld, dat alleen Noord-Leeu-
warderadeel aan de K. G. L. zou deelnemen en het
Zuiden worden aangesloten op de electriciteitsfabriek
te Grouw. Dit voorstel verklaarden wij onaannemelijk.
Wanneer iedere gemeente slechts voor dat deel van
haar gebied aan de K.G.L. zou mededoen, waarvan zij
voordeel verwacht, zou de maatschappij niet kunnen
bestaan. Aan het beginsel van aansluiting voor het ge
heel dient vastgehouden, ook omdat wij in de nadeelige
uitkomsten, die aan de eerste jaren der exploitatie
van de K. G. L. onvermijdelijk verbonden zijn,
Leeuwarden alleen zouden willen doen deelen met
het oog op een grootere ontwikkeling in een verdere
toekomst. Sluit Zuid-Leeuwarderadeel op Grouw aan,
dan zou dit voor de kleine fabriek in laatstgenoemde
plaats op 't oogenblik wellicht niet ongunstig zijn,
maar aansluiting van Baarderadeel op het net der
K. G. L. zoo al mogelijk, dan toch zeer veel kost
baarder worden, omdat een groot stuk kabel zou
moeten worden gelegd, waarop geen aansluiting
plaats had, en in het algemeen een ontwikkeling
der K. G. L. naar het zuiden vermoedelijk voor
loopig worden afgesneden.
De laatste afspraak met Leeuwarderadeel is dat
onze voorstellen ter kennis van den Gemeenteraad
aldaar zullen worden gebracht, met een voorstel
van Burgemeester en Wethouders om daar niet op
in te gaan. Overtuigd als wij zijn dat aansluiting
van deze gemeente bij de K. G. L. niet alleen in
het belang van een goede electriciteitsvoorziening
van de geheele streek is, maar niet minder van
Leeuwarderadeel zelve, dat door haar ligging op
het door de Leeuwarder fabriek te bedienen gebied
is aangewezen, achten wij niet buitengesloten dat
de Raad een ander inzicht heeft dan Burgemeester
en Wethouders en hun raadsman, in welk geval de
voor alle partijen meest bevredigende oplossing
alsnog werd verkregen.
Intusschen moet rekening worden gehouden met
een afwijzend besluit. In de allereerste plaats toch
moet getracht worden Ferwerderadeel en Het
Noorderlicht van stroom te voorzien. Hier is de
behoefte aan electriciteit het meest dringend. Men
is hier tot het brengen van offers bereid en het
zou niet in het belang van Leeuwarden zijn hieraan
niet tegemoet te komen. In het bijzonder geldt
dit voor Het Noorderlicht, omdat de gemeente
het Bildt, die zelve een gasfabriek exploiteert,
niet genegen is lang te wachten. Het Noorder
licht is zelfs gedwongen vóór 1 Juli een begin
van uitvoering aan de te maken werken te geven,
ter voorkoming dat de verleende gemeentelijke
concessie op dien dag zou vervallen. De nood
zakelijkheid van een spoedig begin in dit gebied
werd zoozeer gevoeld in de tweede bespreking met
alle deelnemers, op 11 April j.l., dat, zooals gezegd,
besloten werd dat Leeuwarden, Leeuwarderadeel
(toen werd n.l. verondersteld dat deze gemeente
zou deelnemen), Ferwerderadeel en Het Noorder
licht aanstonds zouden trachten de K. G. L. op te
richten om een voorloopige concessie aan te
vragen, waarbij dan uiterlijk 1 September de
overige zich zouden kunnen aansluiten. Gesteld
nu dat Leeuwarderadeel afvalt, dan zou het
noordelijke gebied te bereiken zijn over het
kabelnet van Menaldumadeel, dat tot medewerking
waarschijnlijk bereid is, hetzij het tot de K. G. L.
toetreedt of niet. De kosten van kabellegging
zouden in dit geval geringer zijn dan wanneer
de kabel door Noord-Leeuwarderadeel ging. In
dit geval zouden dus Het Noorderlicht en Ferwer
deradeel, wellicht ook Menaldumadeel, met Leeu
warden een naamlooze vennootschap moeten op
richten, waarbij zich tot 1 September de overige
tot deelneming uitgenoodigde gemeenten zouden
kunnen aansluiten, welke vennootschap aanstonds
een voorloopige concessie aan de Regeering zou
hebben aan te vragen.
Hiermee is de stand van zaken op dit oogenblik
uiteengezet, die natuurlijk veel wijziging kan onder
gaan tengevolge van de nu nog onbekende eischen
van de Regeering. Toch meenen wij Uwen Raad
hiervan niet langer onkundig te mogen laten en
achten wij het noodig een uitspraak uit te lokken
om te weten of ons beleid in dezen 's Raads goed
keuring wegdraagt. In verband met den drang
naar totstandkoming van aansluiting in het Bildt
en Ferwerderadeel is het in hooge mate gewenscht,
dat wij ons gemachtigd kunnen rekenen de voor
loopige stappen te doen. Dat die machtiging vervalt
zoo de omstandigheden tengevolge van door de
Regeering gestelde eischen wijziging van beteekenis
ondergaan, spreekt wel vanzelf.
Onder dit voorbehoud dan stellen wij U voor te
besluiten ons te machtigen
I. namens de gemeente mede te werken tot de
oprichting van een naamlooze vennootschap voor
den tijd van ten minste 30 jaar, die ten doel heeft
het leggen en exploiteeren van een hoogspannings-
voedingskabel en bijbehoorende toestellen, op de
volgende grondslagen
a. zij betrekt den stroom van Leeuwarden op
195
