Uitgaven.
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1915.
voorstellen kunnen worden rondgezonden. Voor
spoedeisehende zaken zal echter wel steeds de ge
legenheid moeten openblijven om op den laatsteu
Zaterdag vóór de raadszitting nog stukken enz. aan
te brengen.
Ten aanzien van de noodzakelijkheid van de ver
ruiming van wegen in de binnenstad voor het ver
keer, ook door demping van grachten, zij verwezen
naar de Algemeene beschouwingen bij de behande
ling der begrooting voor 1914: Bijlage no. 46 van
1913 blz. 320, le kolom onderaan en Handelingen
1913 blz. 247, 250, 252 en 254. Als door het aanleg
gen van trottoirs in dezen iets kan worden gedaan
zullen Burgemeester en Wethouders zeker niet ach
ter blijven. Een poging om te dien einde over de
stoepen in de Peperstraat voor verkeersverbetering
te kunnen beschikken is destijds op gebrek aan
medewerking der eigenaren afgestuit. Het ontbre
ken van sanctie op het verzoek om rechts te hou
den, waar dat is gedaan, zooals b.v. op bruggen,
heeft, voor zoover Burgemeester en Wethouders be
kend is, niet tot moeilijkheden aanleiding gegeven.
In het algemeen volgt het publiek dien regel vrij
goed o]), ook daar waar geen uitnoodiging daartoe
is gedaan, zoodat voorshands tot verder ingrijpen
nog geen aanleiding schijnt te bestaan.
De helling en de nauwe uitmonding van de St.
Jaeobsstraat bij het Gouverneursplein en het daar
aan voor het ryverkeer verbonden gevaar had reeds
een punt van bespreking bij Burgemeester en Wet
houders uitgemaakt. Op den voorgrond stond bij
die behandeling dat de toestand niet van dien aard
is dat de gemeente, door gedeeltelijke opoffering-
van haar bezit ter plaatse, die uitmonding moet ver
broeden van verbetering der helling kan, gelijk
vanzelf spreekt zeker geen sprake zijn. Blijft over
door het plaatsen van waarschuwingsborden het
ijdend publiek tot voorzichtigheid aan te ma
nen. Dit is op advies van den Algemeenen Ne-
derlandsehen Wielrijdersboml echter nagelaten
omdat dan het gemis van dergelijke borden el
ders zorgeloosheid in de hand werkt, vreemdelin
gen bij dergelijke punten gewoonlijk juist zeer om
zichtig rijden en ingezetenen voldoende met den
gevaarlijken toestand op de hoogte zijn, zoodat zul
ke waarschuwingen niet den noodigen indruk ma
ken. Gewezen wordt hier nog op het bepaalde bij
artikel 15 der Motor- en Rijwielwet, waarbij het
verboden is aan een bestuurder van een motorrij
tuig- of rijwiel daarmede op zoodanige wyze of met
zoodanige snelheid over een weg te rijden, dat de
vrijheid of de veiligheid van het verkeer op dien
weg wordt belemmerd of in gevaar gebracht.
Mede zijn door Burgemeester en Wethouders
reeds maatregelen getroffen dat in het plantsoen
ter plaatse van de vroegere zweminrichting aan
den Noordersingel het wielrijden wordt verboden.
Besproken wordt verder het omstorten van een
tuinmuur in de Bagijnesteeg op 25 September 1.1.,
welk ongeval helaas den dood van een kind ten ge
volge heeft gehad. Burgemeester en Wethouders
doen hier evenwel nadrukkelijk opmerken, dat van
eenige nalatigheid bij het Woningtoezicht niet mag
worden gesproken. Tegenover de bewering in het
verslag dat zulk een ongeluk door een betere rege
ling van het toezicht ware te voorkomen, stellen
Burgemeester en Wethouders even categorisch de
hunne, dat het daardoor niet is te voorkomen.
Zou men willen dat het Woningtoezicht regelmatig
alle muren aan de openbare straten der stad ging
onderzoeken en daarmede elke zorg en verantwoor
delijkheid van de eigenaren overdroeg op de ge
meente? De plicht om tegen gevaarlijke bouwval
ligheid hunner eigendommen te waken, daar tegen
tijdig voorzorgen te nemen zoo noodig in overleg
met den inspecteur van het Woningtoezicht, kan
niet van de eigenaren worden ontnomen; op de ge
meente rust die plicht niet. Wordt het Woningtoe
zicht tijdig gewaarschuwd, wat in het onderhavige
geval niet is geschied, of is het uit-anderen hoofde
ingelicht, dan zal het niet nalaten den eigenaar de
noodige voorzieningen voor te schrijven. Naar de
verder in het verslag genoemde gevallen zal een
onderzoek worden ingesteld.
Censuur op bioscoopvoorstellingen. Met het voor
schrift van art. 188 der Gemeentewet: „De burge
meester waakt tegen liet doen van met de openbare
orde of zedelijkheid strijdige vertooningen" is een
voldoend preventief toezicht geschapen. Te zorgen
dat ook voor verschillende categorieën van toe
schouwers geschikte voorstellingen gegeven wor
den ligt niet op den weg der gemeente. Er zal wor
den onderzocht of op de ook elders reeds gevolgde
wijze op dien regel voor kinderen een uitzondering
ware te maken.
Yolgno. 99.
Ten aanzien van de vraag betreffende de benoe
ming van een vierden wethouder worde verwezen
naar bijlage 46 van 1913 onder volgno. 90 en blz.
254 der Handelingen 1913.
De jaarwedde van de wethouders is betrekkelijk
kort geleden, vastgesteld bij besluit van Gedepu
teerde Staten van 22 Februari 1911, goedgekeurd
bij Koninklijk besluit van 7 Maart d.a.v.
Burgemeester en Wethouders laten het oordeel
over een mogelijke verhooging echter geheel over
aan den Baad.
Yolgno. 103.
De post van 200.— voor een verificateur der be
drijven is niet nieuw. De betrekking is in het leven
geroepen bij de laatste wijziging der verordening
voor de ambtenaren ter secretarie (Gem.blad 1913
rio. 42).
Ten gevolge van de uitbreiding der werkzaamhe
den in den laatsten tijd, ook in verband met de mo
bilisatie, is het personeel der secretarie op schier
alle afdeelingen versterkt. Aan verdere uitbreiding-
bestaat voorshands geen behoefte. Toch zal het blij
ven voorkomen, dat af en toe 's avonds zal moeten
worden doorgewerkt. Het werk der ambtenaren is
niet te vergelijken met dat van werklieden en van
betaling van overuren kan hier dus geen sprake
226
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1915. Bijl. no. 30.
zyn. Zoo verbetering in de bezoldiging noodzakelijk
is, waarover Burgemeester en Wethouders alsnog
zich hun oordeel voorbehouden, zal dit aan de orde
kunnen komen bij behandeling van het onlangs tot
den Baad gericht adres van de afdeeling Fries
land van den Nederlandsehen Bond van Gemeente
ambtenaren, dat in handen van Burgemeester en
Wethouders om prae-advies is gesteld en waarbij
op verhooging der bezoldigingen wordt aangedron
gen. 1 n alle geval zal een verhooging los moeten wor
den gehouden van den buitengewonen arbeid, die
van de secretarie in het oorlogsjaar dat achter ons
ligt en, naar zich laat aanzien, ook nog over toe
komende maanden zal moeten worden gevergd.
Burgemeester en Wethouders brengen op deze
plaats aan de krachtsinspanning en het verant
woordelijkheidsgevoel der ambtenaren in deze
moeilijke tijden gaarne alle hulde. Zij achten het
evenwel beter nog niet vooruit te loopen op de
vraag of deze bij terugkeer van meer normale om
standigheden met een gratificatie zal moeten wor-
den beloond. Gewezen worde hier op het besluit van
Gedeputeerde Staten van Friesland van 22 Juli
1915, waarbij een post op de begrooting van de ge
meente Wonseradeel, beoogende om voor enkele ge
meente-ambtenaren dergelijke gratificatiën uit te
trekken, niet is goedgekeurd, omdat in deze tijden
van allen zonder extra belooning meer krachtsin
spanning mag worden verlangd. Beroep van dat
besluit schijnt thans bij de Kroon aanhangig.
Yolgno. 108.
Inderdaad komen af en toe wel bezwaren aan het
licht als gevolg van het feit dat het gemeentedruk
werk elders wordt uitgevoerd. Deze bezwaren tref
fen echter meer den inwendigen dienst van het
Stadhuis dan den Raad. Wat het te laat verschijnen
van de Handelingen betreft, zoo er maar één lid is
die wat laat is met de terugzending zijner copy
en een dergelijke vertraging komt bijna geregeld
voor dan moet het afdrukken der Handelingen
noodwendig daarop wachten. Voor opzegging van
het contract met de drukkerij Mercurius te Amster
dam bestaat thans geen enkele reden; ook niet door
het in het verslag aangevoerde feit dat de plaatse
lijke drukkerijen thans het werk wel zouden kun
nen leveren. Men raadplege verder over deze zaak
de Handelingen van 26 Mei 1914 blz. 199 en volgg.
Volgno. .112.
De gemeentelijke bibliotheek, die onder beheer
van de archivaris is gesteld, is voor ieder, dus ook
voor raadsleden toegankelijk.
Volgno. 119.
Zie volgno. 116 in bijlage no. 33 van 1914 en Han
delingen 1914, blz. 222 en volgg., alsmede bijlage
no. 5 van 1915 en Handelingen 1915, blz. 18 en volgg.
Volgno. 129.
Burgemeester en Wethouders zullen nagaan of
er termen zijn den Raad voor te stellen ook het 2e
kiesdistrict voor de raadsverkiezingen, evenals het
3e, in stemdistricten te splitsen.
Volgno. 152.
Aanvangsuur van het werk der plantsoenarbei
ders in den zomer en vrije Zaterdagmiddag voor de
werklieden: zie bijlage no. 46 van 19.13 volgno. 142
en Handelingen blz. 257 en volg. van dat jaar.
Ten aanzien van het adres van de Afdeeling
Leeuwarden van den Algemeenen Nederlandschen
Timmerliedenbond e.a. bij raadsbesluit van 22 Juni
1915 in handen van Burgemeester en Wethouders
ter afdoening gesteld, namen zij het navolgende be
sluit:
I. bij de uitvoering in eigen beheer door de ge
meente van werken, behoorende tot het bouwbe
drijf, aan de daarbij werkzaam zijnde werklieden,
voorzoover zij niet onder het werklieden-reglement
vallen, dezelfde rechten toe te kennen en dezelfde
verplichtingen op te leggen als zijn opgenomen in
de collectieve arbeidsovereenkomst met metselaars
en opperlieden, aangegaan te Leeuwarden op 19
April 1912, aangevuld op 9 Januari 1915, en in die
met andere arbeiders in het bouwbedrijf aangegaan
te Leeuwarden op 18 November 1911, aangevuld op
9 Januari 1915;
II. in de bestekken van aanbesteding van wer
ken en leverantiën, behoorende tot het bouwbedrijf,
Avelke voor gemeenterekening zullen worden ver
richt, den aannemer de verplichting op te leggen
aan de bij de uitvoering dier werken en leverantiën
in zijn dienst of onder zijne verantwoordelijkheid
werkzaam zijnde arbeiders dezelfde rechten toe te
kennen en dezelfde verplichtingen op te leggen als
zijn opgenomen in de collectieve arbeidsovereen
komst met metselaars en opperlieden aangegaan te
Leeuwarden op 19 April 1912, aangevuld op 9 Ja
nuari 1915, en in die met andere arbeiders in het
bouwbedrijf aangegaan te Leeuwarden op .18 No
vember 19.11, aangevuld op 9 Januari 1915, met
dien verstande, dat, wanneer de in die overeenkom
sten neergelegde bepalingen niet overeenstemmen
met de algemeene voorwaarden voor de aanbeste
ding van werken en leverantiën ten behoeve dei-
gemeente Leeuwarden, van deze laatste voor elk
geval afzonderlijk zal worden afgeweken.
Volgno. 153.
Onder dit no. wordt geklaagd over de onvoldoen
de vervanging van de gaarders van drie bruggen
Welke dat zijn wordt niet opgegeven, waardoor de
vraag niet gemakkelijk is te beantwoorden. De ver
vanging is als volgt geregeld:
de gaarders van de 2e Kanaalbrug, le Kanaal-
brug, Wirdumerpoortsbrug en Prins Hendrikbrug
worden vervangen op Maandag, Dinsdag, Woens
dag en Zaterdag van de eene week van 's morgens
5 of 6 uur tot 's middags 12 uur en de andere week
op dezelfde dagen van 's namiddags 4 tot 's avonds
10 uur, terwijl zij alle Donderdagen van 's namid
dags 4 tot 's avonds 10 en alle Vrijdagen van 's mor
gens 6 uur tot 's avonds 6 uur hulp krijgen.
Bovendien krijgen alle brugwachters (behalve
227
