152
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1917.
Litt. C.
Adres van het Comité voor de-
oprichting van een symphonie-
orkest te Leeuwarden
In het voorjaar van 1915 heeft de heer J. Paarde-
koper, kapelmeester van het Stedelijk Muziekkorps
en directeur van de zang vereen iging „Concordia",
op eene uitvoering van die zangvereeniging het in
strumentale gedeelte der muziekwerken laten uit
voeren door de leden van het stedelijk muziekkorps,
versterkt door eenigo dilettanten.
Het feit, dat met het aldus samengesteld sym-
phonie-orkest een niet onbevredigend resultaat
werd verkregen, deed hij ondergeteekenden de
vraag opkomen, of Leeuwarden niet in het bezit van
een vast symphonie-orkest zou kunnen geraken.
Wij gingen uit van de gedachte dat gesteld dat
het denkbeeld voor verwezenlijking vatbaar zou
blijken te zijn het van groote beteekenis zou we
zen, wanneer het muzikale leven in de stad onzer
inwoning zou kunnen worden verhoogd. Uitgaande
van de thans door slechts zeer weinigen meer be
twiste stelling, dat kunst in het algemeen, en mu
ziek in liet hijzonder, eene veredelende werking
heeft op den menseli, waren wij van oordeel, dat
niets onbeproefd moest worden gelaten om het mu
zikale leven in Leeuwarden op Ie heffen, vooral ook
omdat het daarmede thans niet al te best is gesteld.
Om nu na te gaan of liet mogelijk zou zijn alhier
een vast symphonie-orkest te krijgen, leek het ons
in de eerste plaats noodig te onderzoeken of er van
de zijde van het publiek voldoende belangstelling
voor die zaak zoude wezen en of men in Leeuwarden
met eigen krachten degelijke muziekwerken naai
den eisch zou kunnen uitvoeren. Hiervoor werd met
een drietal concerten en een drietal volksconcerten
een proef, genomen, waarvan de kosten werden ge
dekt door inteekenaren op een waarborgfonds.
Wij meenen te mogen constateeren, dat die proef
neming in allen deele is geslaagd. De leden van
1wen Raad, aan wie allen eene uitnoodiging tot het
hijwonen van die concerten is gericht, hebben zich
kunnen overtuigen dat liet publiek zeer ingenomen
was met 't gehoorde en dat de degelijke werken, die
op de programma's voorkwamen, naar belmoren
werden uitgevoerd. Ook betoonden in de volkscon
certen de minder vermogenden zich zeer ontvanke
lijk voor dergelijke muziekuitvoeringen.
Na afloop dezer proefneming' riepen wij de deel
nemers in liet waarborgfonds weder bijeen en deel
den in den oproepingsbrief mede, dat wij ons, be
houdens tegenbericht, gentachtigd zouden rekenen
hunne namen te vermelden op eene lijst van hen,
die in bet waarborgfonds hebben deelgenomen en
zich verklaren vóór het oprichten van een gemeen
telijk symphonie-orkest, waarvoor eene jaarlijksche
Aan
den Raad- der gemeente
Leeuwarden.
som van 15000.uit de gemeentekas beuoo-
digd zoude zijn. Deze lijst leggen we hierbij over.
Wij hebben zeer ernstig overwogen of eene an
dere dan gemeentelijke exploitatie van het orkest
ook mogelijk zonde zijn, doch zijn tot de overtuiging
gekomen, dat dit onmogelijk is.
De ervaring, overal elders opgedaan, deed ons in
zien, dat de onzekerheid of wel telken jare weer
voldoende gelden door particulieren zullen worden
bijeengebracht om de kosten van een orkest te dek
ken, een hoogst nadecligen invloed heeft op het ge
halte der musici, die zich aan het muziekkorps wil
len verbinden.
Daar komt bij, dat Leeuwarden reeds eeii stede
lijk muziekkorps van 30 man exploiteert, welk korps
de kern zal moeten vormen van het op te richten
symphonie-orkest. Voor onze gemeente is liet denk
beeld van gemeente-exploitatie van een muziek
korps dus geenszins nieuw en liet komt er alleen
op aan het subsidie dat thans aan het Stedeljjk
muziekkorps wordt gegeven, te verhoogen, ten ein
de daardoor dat korps zoodanig te kunnen reorga-
niseeren, dat het behalve des zomers harmonie-
muziek in den Prinsentuin en op de pleinen van de
stad, ook des winters symphonie-uitvoeringen zal
kunnen geven. De Raadscommissie voor het Stede
lijk muziekkorps zal zich met de exploitatie van dat
korps, ook in zijne gewijzigde formatie, moeten blij
ven belasten.
Wij stellen ons dus voor, dat liet Stedelijk muziek
korps in (le toekomst zal bestaan uit 30 musici, die
medewerken zoowel in de afdeeling voor harmonie
als voor symphoniemuziek, terwijl bovendien gedu
rende het winterseizoen nog 10 musici uitsluitend
m de afdeeling voor symphonie-inuziek vallen.
De musici zullen dagelijks moeten repeteeren. Dit
is volstrekt noodig om een voldoend repertoire te
kunnen maken. Rij de genomen proef werd slechts
eenmaal per week gerepeteerd, wat toen wellicht
genoeg was omdat niet meer dan drie concerten be
hoefden te worden gegeven, doch dit zou volstrekt
onvoldoende geweest zijn indien men een grooter
aantal uitvoeringen had willen organiseeren.
Met nadruk wordt hier op gewezen, omdat hot
daardoor begrijpelijk wordt, dat dilettanten niet in
liet orkest belmoren te worden opgenomen. Dit is
om finanticele redenen te betreuren, doch ontegen
zeggelijk zal een orkest, enkel bestaande uit be
roepsmusici, meer kunnen prestoeren dan wanneer
dilettanten daarvan deel uitmaken en daardoor zal
het op te richten orkest dan ook verre staan boven
dat, waarmede de bovengenoemde proef is genomen.
Eene raming van uitgaven en inkomsten van een
in den boven aangegeven zin gereorganiseerd ste
delijk orkest zal ongeveer als volgt moeten zijn:
UITGAVEN.
De tractementen der 30 musici, die zoo
wel in de symphonic- als in de harmonie
afdeeling medewerken, beloopen te za
nten 15300.
Transporteere 15300.
Bijlage tot het verslag der handelingen van dei. gemeenteraad van Leeuwarden, 1917. Bijl. no. 12.
Per transport f 15300.
Hierbij moet worden opgemerkt, dat
deze tractementen zijn berekend naar
wat voor het „einplooy" ongeveer moet
worden betaald.
Te dien aanzien worde opgemerkt, dat
wij hebben aangenomen, dat, wanneer de
50 orkestleden worden gerangschikt in
drie rubrieken, er 10 in de le, 9 in de 2e
en 11 in de 3e rubriek komen. Het salaris
der musici zal dan zijn, wanneer zij in
een dier rubrieken vallen, respectievelijk
ƒ600.525.en 415.
De tractementen der 10 musici, die al
leen in de symphonie-afdeeling zullen
medewerken, bedragen voor het winter
seizoen samen 3000.
Het traetement van den kapelmeester
meenen wij te moeten stellen op ten
minste
2000.—
Bibliothecaris (een lid van liet orkest)
100.—
Bode
50.-
Muziekwerken en schrijfloonen
650.—
Instrumenten
250.—
Zaalhuur
600.—
Bij dezen post zijn wij van de veronder
stelling uitgegaan, dat er jaarlijks zes
concerten en zes volksconcerten door het
symphonie-orkest zullen worden gege
ven.
Reclame, programma's enz
300
Kleeding
300.-
450.—
23000.—
ONTVANGSTEN.
Entrée's der zes concerten en van de
zes volksconcerten van het symphonie-
orkest v 22;>0.
Engagementen van het symphonie-
orkest
Per transport f 2800.
Medewerking bij concerten van de
zangvereeniging .„Concordia" alhier 700.-
Idem hij opera's, operette's enz500.-
Ooncerten van het harmonie-orkest
in den Prinsentuin 3000.
Engagementen van het harmonie
orkest 500.-
Te kort (kosten voor de Gemeente 15500.-
550
Transporteere f 2800.
Totaal 23000.—
Uit liet bovenstaande volgt dat, indien het Ste
delijk orkest in den aangegeven zin zal worden ge
reorganiseerd, het tegenwoordig subsidie uit de ge
meentekas met ƒ10000.— zal moeten worden ver
hoogd.
Daarbij moet echter in het oog worden gehouden,
dat die verhooging, die voor een groot deel een ge
volg is van het groote aantal repetition dat voortaan
zal worden gehoudey, geenszins uitsluitend op re
kening van de symphonie-afdeeling moet worden
gesteld, daar immers deze reorganisatie tevens me
debrengt eene groote verbetering van de harmonie-
af deeling.
Hoewel wij ons geenszins ontveinzen, dat (1e voor
gestelde reorganisatie een groot finantiëel offer van
de gemeentekas vergt, aarzelen wij toch niet den
Raad te verzoeken te willen besluiten tot die re
organisatie, en als gevolg daarvan het subsidie voor
het Stedelijk orkest op 15500.— op de begrooting
voor het dienstjaar 1917 uit te trekken, omdat wij
overtuigd zijn, dat hiermede een groot gemeente
belang is gemoeid.
Op grond van een en ander hebben wij de eer het
in de vorige alinea bedoelde verzoek te doen.
't Welk doende, enz.
Het Comité voor de oprichting van een
Symphonie-orkest te Leeuwarden
C. BEEKHUIS, Voorzitter.
M. A. SCHWARTZ, Secretaris.
153
