Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1920.
en Wethouders ten dezen in de Memorie van Toe
lichting mededeelden), dan acht ik een loon, in
maximum gelijk gesteld met een werkman 4e klas,
gewettigd en gemotiveerd.
Tevens diende als leidraad de vastgestelde loonen
voor het politiekorps in de gemeenten Haarlem en
Heemstede.
Secretarie.
Controleur.
Het vaststellen van een salaris voor een function-
naris als deze is uiterst moeilijk. Ik meen dan ook
dat het hier noodzakelijk is een vergelijking te trek
ken met in meer of minder mate gelijk te stellen
gemeenten, hieronder genoemd.
Zoo bezoldigen Apeldoorn Vlissingen Dord
recht en Hilversum den controleur met resp. 5500
6000, 6200 en 3700 tot 4500 waaruit blijkt
dat Leeuwarden weder belangrijk beneden het gemid
delde blijft van bovengenoemde plaatsen, waarom
mijn amendement van 4000 tot 4500 weder alles
zins gemotiveerd is.
Commies in algenieenen dienst.
Volgens de salarieering in de eerste tabel van het
voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt
deze functionnaris gelijk gesteld mot commies-redac
teur en wordt hij thans 200achtergesteld zonder
eenige nadere motiveering. (Men zie hiervoor de ver
klaring van den Voorzitter, Raadshandelingen 1919,
pag. 351, 2e kolom).
Het lijkt mij vooralsnog dan ook billijk die ver
houding te bewaren, waarin de motiveering van mijn
amendement is gelegen.
Commies chef eener afdeeling, commies, adjunct
commies le klasse bevolking.
De motiveering bij do amendementen adj.-commies
le klas bracht noodzakelijk mee dat de adj.-commies
le klasse-bevolking werd gebracht op 2300 2800.
Het salaris-verschil tusschen den commies in alge-
meenen dienst en commies-chef eener afdeeling be
droeg in het voorstel van Burgemeester en Wethouders
f 410. Ik meende bij mijn amendement dat verschil
te moeten handhaven en amendeerde daarom het
voorstel van Burgemeester en Wethouders voor laatst
genoemde met 200.
Een noodzakelijk gevolg hiervan was, wilde ik het
verschil tusschen Commies-chef eener afdeeling en
Commies volgens het voorstel van Burgemeester en
Wethouders handhaven, dat ook deze functionarissen
met 200 werden verhoogd.
Door een en ander werd bereikt, dat bij behoud
van de salaris-verschillen, door Burgemeester en Wet
houders voorgesteld voor de verschillende functionna-
rissen, de commies in algemeenen dienst weder werd
gelijkgesteld met commies-redacteur, zooals oorspron
kelijk door Burgemeester en Wethouders was be
doeld (1919). Bovendien zal bij vergelijking met andere
plaatsen (Haarlem, Hilversum en met de salarissen
betaald aan de Provinciale Griffie van Friesland b.v.)
doen zien, dat deze functionarissen, indien mijne
amendementen worden aangenomen, nog belangrijk
lager bezoldigd worden.
Adjunct-commies 2e klas.
Volgens het voorstel van Burgemeester en Wet
houders worden deze functionnarissen in minimum
nog achtergesteld bij werklieden 3e klas 1700.
tegenover 1716.
Neemt men nu aan de eischen, die reeds bij
klerken gesteld worden, de studie enz. die tusschen-
tijds moet plaats hebben om te komen tot de bevor
dering adjunct-commies 2e klas, de studie die noodig
is om nog verdere promotie te maken, dan mist
m. i. ook dit voorstel van Burgemeester weder alle
gronden van billijkheid.
Ik meende daarom, dat mijn amendement, aanslui
tende op het maximum-salaris van klerk en ein
digende bij het minimum-salaris van adjunct-commies
Jste klas, redelijk genoemd mag worden.
Verslaggever Raadshandelingen.
Deze functie, die vroeger met 25.per zitting
of gemiddeld met 600.werd beloond 24 zit
tingen per jaar), werd in 1919 zeer gering verhoogd,
waarom hier dan ook van een salaris-achterstand
gesproken moet wórden. Bovendien is de arbeid, aan
deze functie verbonden, wellicht tengevolge van de
gewijzigde samenstelling van den Raad, belangrijk toe
genomen, waardoor de achterstand nog wordt vergroot,
weshalve ik dan ook een flinke salarisverhooging
n.ml. tot 1100.tot 1400.alleszins billijk acht.
Juist in dit geval zal routine en vaardigheid met
de dienstjaren toenemen, vandaar, dat ik hier perio
dieke verhooging wenschelijk acht.
Werklieden.
De eenig juiste wijze om het loon vast te stellen
schijnt mij toe, niet door te vragen „hoe hoog was
het loon vóór den oorlog", daarbij een zeker bedrag
ter compensatie der duurte voegende, wijl reeds, toen,
in 1914 en daarvóór zeer belangrijke loontekorten
bestonden, maar door vast te stellen het loon, dat
betaald zou moeten worden ter bestrijding van de
noodzakelijke kosten van levensonderhoud van een
gezin van vier personen (man, vrouw en twee kinderen).
Verschillende sociologen geven voor een arbeiders-
budget van voor den oorlog aan een bedrag van
15 tot 17 per week, alléén dan slechts omvat
tende de minimum eischen.
Indien men daarvan het gemiddelde als basis voor
1914 neemt en het huidige duurtecijfer van 105 °/o
als juist mag vaststellen, dan bereikt men reeds
een bedrag van 32.SO per week als minimum-loon-
eisch.
Om nu eenige lijn in den loonstandaard te bekomen
meende ik daarbij goed te doen door de Rijksregeling
voor werklieden over te nemen, doch hier gerang
schikt in vier klassen, wijl het vierklassestelsel beter
dan drie klassen de verhouding van verschillende
kwaliteiten der werklieden zuiverder en juister kan
uitdrukken en dit stelsel tevens tot tevredenheid der
betrokkenen heeft geleid.
Periodieke verhoogingen acht ik gewenscht en bil
lijk, wijl na verloop van één, twee, drie en meerdere
jaren de „arbeitsfahigkeit" toeneemt, met deze be
perking evenwel, dat de maxima uiterst binnen 5
jaren bereikt moeten zijn.
De belooning van 1 voor voorlieden acht ik be
langrijk te laag, wijl zulks geen vergoeding kan ge
noemd worden voor de meerdere verantwoordelijk
heid enz.
Lantaarnopstekers.
Aangenomen, dat een gemiddelde arbeidstijd van
20 uren per week voor deze werklieden vaststaat en
overwegende dat gelijkstelling met bezoldiging (in
verhouding) van ongeschoolde of 5e klas werklieden
billijk genoemd moet worden, dient het loon minstens
op f 12 gesteld.
Kindertoeslag.
Bij het bepalen van het grondloon voor werklieden
stelde ik een gezin van man, vrouw en twee kinderen.
Indien voor zulk een gezin, bestaande uit vier per
sonen, het grondloon, waarvan de noodzakelijke levens
behoeften bestreden kunnen worden (opzettelijk liet
ik bij de vaststelling iedere zweem van weelde of
„overtolligheid" achterwege,) dan zal toch dadelijk
moeten worden toegegeven, dat een gezin bestaande
210
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1920. Ëij'l. nO. 27.
uit méér dan vier personen op dat „noodzakelijke"
nog zal moeten bezuinigen, hetgeen voor een gezin
dat ietwat groot is, gebrek, schromelijk „tekort" be-
teekent. Alleen uit deze practische overweging acht
ik een kindertoeslag reeds gerechtigd, noodzakelijk
en doeltreffend.
Zie voor verdere toelichting over dit onderwerp
het verslag der Handelingen van den Gemeenteraad van
Woensdag 30 April 1919 pag. 100101 (redevoeringen
Dijstra en De Haan) en pag. 226 (Jansen), 227 (Visser),
230 (Jansen).
Aan den Raad.
De ondergeteekenden hebben de eer de volgende
amendementen in te dienen op het voorstel van Bur
gemeester en Wethouders tot herziening van de
salaris-verordening 1919 (gemeenteblad 1919 no. 36
en 1920 no. 6) (bijlage no. 23), zooals dat nader is
gewijzigd. Het amendement betreffende de wijkver
pleegster wordt ingediend door den eerst-onderge-
teekende en mevrouw BesuijenLindeboom.
Leeuwarden, 25 Juni 1920.
I.
T. TERPSTRA.
L. DIJKSTRA.
In den staat bedoeld onder punt A der conclusie
van het voorstel van Burgemeester en Wethouders,
opgenomen in bijlage no. 23, zooals dat nader is gewij
zigd, wordt in de kolom „Nieuw voorgesteld salaris
of loon" onder
Arbeidsbeurs
in plaats van gelezen
Directeurƒ2000—2500 ƒ2500ƒ3000
Eerste klerk vrou wen-
afdeeling)12001500 1500—1800
Gemeentelijke Lichtbedrijven.
Boekhouder 2800-ƒ3300 3000—3500
Electriciteitbedrijf.
f 2300-2800 2600-ƒ3100
Gemeentewerken.
2600—3100 Technisch
23002800 ambtenaar.
2300-,, 2800 2600^3100
„2800-,, 3300 „3000—„3500
Genees-, heel- en verloskundige dienst.
Wijkverpleegster .ƒ1500—ƒ1800 ƒ1700ƒ2000
Kantoor gemeente-ontvanger
Opzichter
le Opzichter
2e
Teekenaar
Boekhouder
1800 -ƒ 2300 2000—2500
1400-,, 1700 1700 2000
Eerste klerk.
Deurwaarder
Verslaggever raads
handelingen
in plaats vangelezen
Werklieden le klasse 30 30
2e 31
1100
3e
4e
32
Voormannen ontvangen ter
beoordeeling van Burge
meester en Wethouders 1
per week meer boven het
loon der klasse, waarin zij
zijn geplaatst.
32
34
36
1200—,, 1500
Voormannen
van iedere klasse
te verhoogen
met ƒ2 per week
Lantaarnopstekers.
In plaats van 8.per week te lezen te betalen
volgens de uurloonen, toegekend aan de ongeschoolde
werkkrachten.
II.
In Art. 3 der Verordening regelende den rang, het
getal, de benoeming enz. der ambtenaren van de ge
meentewerken (gemeentebladen 1911 no. 19, 1912 no.
16, 1917 no. 4, 1918 no. 13 en 1919 no. 43), zooals
het door Burgemeester en Wethouders gewijzigd wordt
voorgesteld, wordt onder d gelezen
d. negen technische ambtenaren.
Toelichting.
Arbeidsbeurs.
Bij een vergelijking met andere arbeidsbeurzen blijkt,
dat Leeuwarden in bezoldiging ver beneden de andere
staat, terwijl het de vraag is of de werkzaamheden
hier in vergelijking met andere beurzen nog niet om
vangrijker zijn.
De jaarwedde is voor den directeur te
Dordrecht 3700—4500
Deventer 30503650
Apeldoorn 2800—3200
Amersfoort 35004200
Den Helder 2900—3300
Middelburg 2900—3300*
Zwolle 2400—2850*
met gemerkt zijn niet belast met werkloosheidsver
zekering.
Gezien dus den toestand van andere plaatsen is
het door ons voorgestelde daar nog beneden.
Hierbij dient nog te worden opgemerkt dat te
Leeuwarden zijn een 40-tal werkloozenkassen met
circa 4000 leden.
Arbeidsbeurs Vrouicenafdeeling).
Daar deze instelling nieuw, en de betrekking meer
een zelfstandige is dan de klerken bij de afdeeling
voor mannen, meeneu de voorstellers hier reeds dadelijk
rekening mede te moeten houden, opdat niet, zooals
bij sommige andere functies is gebleken, eerst wan
neer de dienst groote uitbreiding heeft verkregen
de achterstand in salaris moet worden ingehaald.
Dit loopt dan veel meer in het oog en kan bij andere
categorieën allicht ontstemming wekken.
Boekhouder der Lichtbedrijven.
Een bekwaam boekhouder is voor het bedrijf veel
waard, dat geldt voor particuliere bedrijven en voor
de Gemeente niet minder. De boekhouder kan als
de rechter hand van den directeur beschouwd worden
en daarom meenen de voorstellers, dat het verschil
in salaris niet zoo groot mag zijn. Men dient ook
rekening te houden met wat op andere plaatsen wordt
gegeven en dan zal blijken, dat met het amendement
Leeuwarden er niet uit zal loopen.
Electriciteitbedrijf.
Op den eersten opzichter is volgens de meening
der voorstellers het gemeentelijk electriciteitbedrijf
geheel aangewezen.
Hij heeft wel is waar den directeur boven zich,
doch de verantwoording rust op dezen opzichter. Het
gemeentelijk kabelnet breidt zich hoe langer hoe meer
uit en ook hier kan weer een vergelijking getrokken
worden met andere plaatsen in ons land. Wil men
voorkomen dat Leeuwarden zijn beste krachten ziet
heengaan, dan dient het hier voorgestelde te worden
toegekend.
Gemeentewerken.
Thans is nog niet in de verordening opgenomen
211
