Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1920.
scholen gesubsidieerd zullen worden op de wijze,
waarop dit geschiedt bij de scholen in de wet op het
nijverheidsonderwijs, thans bij den minister in over
weging is.
Het zal van omstandigheden afhangen of het later
wenschelijk is rijkssteun te aanvaarden. Mocht daarvan
het gevolg zijn, dat de gemeente elke vrijheid van
beweging, voornamelijk ten opzichte van de school
geldregeling voor buiten deze gemeente wonende
leerlingen, mist, dan meenen wij het aanvaarden van
dien steun nog ernstig onder de oogen te moeten
zien. Intussclien kan dit punt voor het oogenblik nog
ter zijde worden gelaten, in afwachting van denaard
van de beslissing, welke de Minister zal nemen.
Thans een globaal overzicht van de financiëele zijde.
Wij gaan daarbij, wat het schoolgeld betreft, uit van
de R. H. B. S., al zal de heffing eenigszins op anderen
grondslag plaats hebben. Deze school telt 280 leer
lingen, waarvoor in het geheel 11,000.schoolgeld
wordt betaald. Bij een bezoek van 80 leerlingen op
de 3-jarige H. B S. mag dan op ruim 3,000.
schoolgeld worden gerekend.
Het schoolgebouw zal ingericht moeten worden
voor parallel-klassen met 2 lokalen voor het speciale
handelsonderwijs; alzoo 8 leslokalen. Voorts 1 lokaal
voor natuur- en scheikunde met laboratorium (deze
laatste 2 lokalen kunnen bij de voorgenomen reor
ganisatie der middelbare meisjesschool tevens voor
dat instituut gebruikt worden), 2 teekenlokalen, 1
directeurskamer, 1 kamer voor de leeraren, waarin
de bibliotheek is onder te brengen en 1 gymnastiek
lokaal. Dan een conciërgewoning.
Wij kunnen daarvoor nog geen cijfers ramen, om
dat nog niet vast staat of een gebouw gehuurd, ge
kocht of gebouwd zal worden.
Voor bezoldiging van het onderwijzend personeel,
amanuensis en concierge kan vrij nauwkeurig worden
aangenomen de ronde som van f 35,000.per jaar;
de uitgaven voor schoonmaak, verlichting, verwar
ming, leermiddelen, druk- en schrijfloon, advertentiën
enz. op 2000.per jaar.
De onkosten-berekening wordt dan, buiten de rente
en aflossing voor de dekking van de bouwkosten of
van de kosten van aankoop van een gebouw als zich
daartoe de gelegenheid voordoet, of buiten de huur
37,000.per jaar, waar tegenover staat eene
ontvangst van f 3000. alzoo/ 34,000.per jaar.
Om ons ervan te verzekeren dat de opening der
school niet vertraagd wordt door moeilijkheden welke
zich tegenwoordig niet zelden voordoen bij het vinden
van leerkrachten, meenen wij goed te doen met,
zoodra vast staat dat de school er komen zal, eene
oproeping voor een te benoemen directeur te plaatsen,
met dien verstande dat de benoeming eerst ingaan
zal op een nader aan te geven tijdstip. Daardoor
verzekeren wij ons van voorlichting van allerlei
aard, als daar zijn vaststellen van het programma,
inrichten der leslokalen, benoeming van leerkrachten,
terwijl voorts bij den bestaanden woningnood wellicht
meer sollicitanten zich zullen aanmelden als zij eenigen
tijd speling zullen hebben bij het uitzien naar eene woning.
Gelijk wij in het bovenstaande reeds te kennen
gaven, ligt het in ons voornemen over te gaan tot
reorganisatie van de school voor Middelbaar Onder
wijs voor Meisjes. Wel is waar verheugt de school
zich, gelijk zij thans is ingericht, ook in voortdurenden
bloei, doch het komt ons voor dat Leeuwarden hierin
het voorbeeld van verschillende andere gemeenten
moet gaan volgen en op de Middelbare Meisjesschool
gelegenheid moet geven tot opleiding voor het eind
diploma der 5-jarige hoogere burgerschool. Bij schrij ven
van 14 Juni 1918 no. 1672 heeft de Commissie van
Toezicht op het middelbaar onderwijs, hierin gesteund
door een advies van den Inspecteur op het middel
baar onderwijs, zich reeds met het verzoek tot ons
college gewend om genoemde school in die richting
te reorganiseeren en in een adres van 10 Maart 1919,
bij raadsbesluit van 15 April in onze handen gesteld
om prae-advies, naar aanleiding van welk adres de
raad tevens onze beschouwingen hierbij moge aan-
aantreffen, hebben verschillende ingezetenen onzer
gemeente zich bij dit verzoek aangesloten. Wel is
waar is de Commissie later bij schrijven d.d. 22 Maart
1.1. no. 1767 ten deele teruggekomen op haar boven
aangehaald verzoek door te adviseeren tot reorganisatie
der Middelbare Meisjesschool op deze wijze, dat de
leerlingen in stede van in 6 jaren klaargemaakt te
worden voor het einddiploma der 5-jarige hoogere
burgerschool, na 4 jaren het einddiploma eener 3-jarige
hoogere burgerschool ontvangen en aansluiting aan
de 4de klasse der Rijks hoogere burgerschool vinden,
doch wij meenen dat, waar in andere steden een
6-jarige cursus met succes gewerkt heeft, ook voor
Leeuwarden de vraag, hoe de Middelbare Meisjesschool
het meeste nut zal afwerpen, in denzelfden zin moet
worden beantwoord. Dit echter slechts wat den
6-jarigen cursus betreftden daarnaast bestaan
blij venden 5-jarigen cursus meenen wij en hierin
zouden wij geen voorbeeld volgen, doch geven
voor de leerlingen het meest vruchtdragend te maken,
als in de twee hoogste klassen een programma-wijzi
ging wordt ingevoerd in dezen zin, dat eenige uren
worden besteed aan lessen op huishoudelijk gebied.
De Commissie van Toezicht heeft in haar laatst aan
gehaald schrijven hierop aangedrongen en het heeft
onze volkomen instemming, te meer daar het Bestuur
der Leeuwarder Industrie- en Huishoudschool de
Directrice en het overige personeel gehoord zich
mondeling bereid heeft verklaard om, voorzoover
daartoe de mogelijkheid bestaat, deze lessen in haar
gebouw te doen geven, zoodat, evenmin als voor de
lessen in natuur-en scheikunde en natuurlijke historie,
verbouwingen behoeven plaats te hebben als gevolg
dezer reorganisatie.
Eene verdediging van dit voorstel schijnt bijkans
overbodig. Immers blijkt het aan den eenen kant
dagelijks meer noodzakelijk om de meisjes, die zich
althans niet in de eerste plaats tot een ambt willen
bekwamen, zoo practisch mogelijk voor het leven toe
te rusten, aan den anderen kant gaan er steeds meer
stemmen op tegen te groote geestelijke overlading en
vóór het geven van lessen in handenarbeid. Voor haar,
die reeds op school zich het bekleeden van eene be
trekking tot einddoel hebben gesteld, blijft, door het
steeds toenemend aantal examens, nog immer een
groote portie geestelijk voedsel noodwendigvoor
die leerlingen echter, welke als voornaamste voor
waarde stellen zoo practisch mogelijk toegerust door
het leven te gaan, kan het gevaar zich te veel in te
spannen voorkomen worden door het bezigen van
een aantal schooluren voor den handenarbeid bij uit
nemendheid de huishoudelijke arbeid.
De verdeeling der leerstof, zoowel wat betreft die
van den zesjarigen als die van den vijfjarigen cursus,
zal echter nog nader moeten worden bepaald in over
leg met den Inspecteur bij het M. O., de Commissie van
Toezicht en het personeel zoowel van de Middelbare
Meisjesschool als dat der Industrieschool, om een goed
geheel tot stand te brengen. Thans worde echter het
principe uitgesproken, daar er, zoowel wat betreft de
lokalen als wat de te benoemen leerkrachten aangaat,
eene nauwe samenhang bestaat tusschen dit plan en
de oprichting eener 3-jarige H. B. S., terwijl, ook
met het oog op eene uitbreiding der Industrie- en Huis
houdschool welke, daar de ruimte te klein wordt,
zeker niet al te lang meer op zich zal laten wachten,
het gewenscht is zich nu ook reeds uit te spreken
ever het opnemen van de huishoudkunde in ruimen
zin als onderwijsvak op de Middelbare Meisjesschool.
238
f Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1920. Bijl. HO. 32.
Met het bovenstaande is tevens ons oordeel weer
gegeven over het bij de stukken gevoegde voorstel
van de heeren K. de Boer en L. Zandstra, 30 De
cember 1919 ingekomen en bij de stukken gevoegd.
Op grond van het voorgaande geven wij U alzoo
in overweging in beginsel te besluiten
A. I. tot stichting van eene gemeentelijke hoogere
burgerschool met 3-jarigen cursus, met daaraan ver
bonden daghandelsschool van 2 leerjaren.
II. Burgemeester en Wethouders te machtigen
eene oproeping te plaatsen voor sollicitanten naar de
betrekking van Directeur dezer school, onder bepaling
dat de benoeming zal ingaan op een nader door hen
te bepalen tijdstip.
B. tot reorganisatie van de school voor middelbaar
onderwijs voor meisjes in dezen zin, dat de school
opleidt voor het diploma eener hoogere burgerschool
met 5-jarigen cursus in den tijd van 6 jaar en daar
naast een cursus loopt, welke in de twee laatste jaren
lessen op huishoudkundig gebied in haar programma
opneemt, een en ander in afwachting van de voor
stellen van Burgemeester en Wethouders tot wijziging
van de betrekkelijke verordeningen.
C. aan de onderscheidene adressanten te doen
weten dat op hunne verzoeken is gelet.
Leeuwarden, 1920.
9 september
Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden
J. M. VAN BEYMA, Burgemeester.
A. JONKEREN, L.-Secretaris.
238a
