Bijlage no. 32.
I
I
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1921. Bijl. no. 32.
NIEUWE bureauruimte voor Secretarie, Ge
meentewerken en Politie.
Aan den Gemeenteraad.
In 1913 werd, krachtens Uw besluit van 29 April van
dat jaar, naar aanleiding van ons in bijlage no. 13 afge
drukt voorstel van 26 Februari tevoren, besloten tot
verbouw van het Stadhuis. De tevens in dat besluit
opgenomen aanwijzing van het schoolgebouw der
voormalige Burgerdag- en avondschool aan de Bagijne-
straat tot bureaux van Gemeentewerken werd bij raads
besluit van 28 juli 1914 vervangen door de bestemming
en inrichting als zoodanig van het tegenwoordig ge
bouw Gouverneursplein no. 40, waarin tevens het kan
toor van den gemeente-ontvanger werd ondergebracht.
Voorloopig was daarmede het min of meer brandende
vraagstuk van de Stadhuisverbouwing, dat al van 1905
dagteekende, van de baan, maar voor de ingewijden
werd het allengs klaar, dat, door de sinds laatstgenoemd
jaar ingetreden toeneming van arbeid gevolg van
het meer en meer beinvloeden van de gemeentelijke
bemoeiingen door de centrale regeering, wat op
zijn beurt weer verband hield met den oorlog,
doch daarna niet tot staan is gekomen de verande
ringen van 1913 slechts van zeer tijdelijken aard konden
zijn. Dit spreekt duidelijk uit de toeneming van het getal
ambtenaren ter secretarie, dat sinds dat jaar juist ver
dubbeld is en dat, behalve de afdeelingen Controle der
gemeentebelastingen en Verificatie, die bureau houden
in het gebouw Raadhuisplein no. 30, nog steeds in
dezelfde ruimte is ondergebracht als toen. De toestand
is nu zoo, dat elke verdere uitbreiding op gebrek aan
ruimte moet afstuiten niet alleen, maar dat ook de
ingenomen localiteiten ter nauwernood meer plaats
bieden voor allen. Dat de dienst hieronder moet, althans
binnenkort onvermijdelijk zal lijden behoeft geen be
toog. Voorziening is dus urgent. Wij hebben ons de
vraag gesteld of die gezocht moet worden in de richting
als waarin reeds in 1905 plannen door den toenmaligen
Directeur der Gemeentewerken waren opgemaakt, door
in aansluiting aan de bouworde van het hoofdgebouw-
in plaats van het oude gebouwencomplex beoosten
het buitenpleintje en de conciërgewoning met raads
zaal en begrensd door Raadhuisstraatje, St. Jacobsstraat
en Hofplein, een geheel nieuwen vleugel van het Stads
huis te stichten. De vraag stellen is haar echter ver
werpen. De financieele toestand der Gemeente laat een
dergelijke oplossing, die op den duur echter altijd
mogelijk blijft, doch voor tal van jaren een belangrijke
improductieve uitgave beteekent, die voor het tegen
woordige de krachten der Gemeente te boven gaat,
niet toe. Deze oplossing is ook niet noodzakelijk omdat
een andere en goedkoopere mogelijk is. Het is deze,
waarbij de bureaux van Gemeentewerken en van het
Woningtoezicht elders worden ondergebracht, en de
gebouwen, waar zij thans zijn gehuisvest, worden ver
bouwd voor een nieuw bureau van politie. De daardoor
van de politie vrijkomende ruimte worde benut voor
de secretarie. De secretaris meent na een voorloopig
ingesteld onderzoek, dat zonder groote verbouwing de
openkomende lokalen voor zijne administratie kunnen
worden gebruikt. Gevolg daarvan zal zijn, dat het hoofd
gebouw iets meer ontlast wordt door de voormalige
bodenkamer, thans afdeeling Militie (afd. C), hare
oude bestemming te hergeven en aan afdeeling C eene
plaats in den nieuwen vleugel in te ruimen. Het secre-
tarievertrek aan de voorzijde rechts van de vestibule,
waarin thans de bodenkamer is uitgebouwd, herkrijgt
zijn oude vorm en ruimte. De conciërgewoning is door
de nieuwe bodenkamer toegankelijk; het leverde altijd
eenig bezwaar op dat deze ging door de secretarie.
Voorts verhuizen eenige ambtenaren die nu op de
hoogste verdieping gehuisvest zijn naar de nieuwe
afdeeling. Tevens kan daar plaats gevonden worden
voor drie wethouderskamers en den bediener van de
multigraph. Intusschen de juiste indeeling is een kwestie
van later zorg. Vast staat dat zonder noemenswaardige
veranderingen de secretarie hier hare hoogst noodza
kelijke uitbreiding kan vinden. Wij stellen ons voor het
juiste crediet te zijner tijd aan U aan te vragen.
Aanvankelijk was gedacht met deze verandering
tegelijkertijd drie voor het Stadhuis belangrijke ver
beteringen, die ook in de nieuwe afdeeling zouden
worden aangebracht, uit te voeren, n.l. een centrale
verwarmingsinstallatie, electrisch licht en huistelefoon.
Zooals U bekend is kunnen thans alleen beneden
het archiefvertrek en boven de raadszaal en het zoogen.
Blanke ruim centraal worden verwarmd. De inrichting
is echter niet van voldoende capaciteit voor de overige
vertrekken van het Stadhuis. Toch is het gewenscht
dat op den duur deze verwarming daar overal toepas
sing kan vinden, evenals mede de kamers die dit nog
niet hebben, electrisch licht krijgen. Tot deze werken
in het eigenlijke Stadhuis zouden wij nog dezen zomer
wenschen over te gaan, begrooting voor de verwar
mingsinstallatie, globaal, 5000.alleen voor het
Stadhuis, zonder te rekenen op een latere uitbreiding;
alsook tot het aanbrengen van een onderlinge
verbinding van alle kamers aan de huistelefoon.
Deze is reeds aanwezig, maar een nieuwere methode
maakt deze tevens dienstbaar aan de rijkstelefoon,
zoodat over hetzelfde toestel verbinding èn binnenshuis
èn met de rijkslijnen mogelijk is. Dit is een groote
verbetering en bespaart kosten, omdat in de toekomst
met minder abonnementen op de rijkstelefoon zal
kunnen worden volstaan. Thans kan het secretarieper-
soneel slechts over één toestel (in de bodenkamer)
beschikken. Die telefoon is dan ook steeds bezet; alzoo
gaat veel tijd met heen en weer loopen verloren. De
huistelefoon, mede aangesloten op het rijksnet, heft dit
bezwaar op, waarmee de dienst zeer gebaat zal zijn.
Al de genoemde installaties kunnen thans reeds wor
den aangebracht, waarbij er dan rekening mede wordt
gehouden dat de vertrekken van den nieuwen vleugel
er op zullen aansluiten.
Zal deze voor het gebruik der secretarie kunnen wor
den ingericht, dan is eerst noodig een nieuw politie
bureau en zal, gelijk boven reeds is medegedeeld, dit
komen ter plaatse van de kantoren van Gemeentewerken,
dan moet voor alles worden uitgezien naar een onder
dak voor Gemeentewerken en voor den gemeente-ont
vanger. Voorloopig hebben wij voor dezen laatsten tak
van dienst gedacht aan het kantoor der Friesche Bank
(voorheen Gebrs. Mispelblom Beijer) aan den Nieu-
weweg, dat krachtens overeenkomst van 1918 (Han
delingen blz. 208 van dat jaar) ter beschikking van de
gemeente komt, zoodra het nieuwe gebouw der Bank
aan dezelfde straat gereed is. Als dit, wat voorshands
mede in het voornemen ligt, tevens kan worden inge
richt voor de afdeelingen Verificatie en Controle met
kamer voor den wethouder en de raadscommissie voor
de Financiën, dan komt het gebouw Raadhuisplein no.
30 vrij en kan worden verhuurd of een andere bestem
ming krijgen.
Voor den dienst der Gemeentewerken is het oog ge
vallen op het voormalig hotel Weidema aan het Groot
Schavernek, een solied en hecht gebouw met groote
achtergebouwen en naar het oordeel van den Directeur
der Gemeentewerken voor het beoogde doel na eenige
verbouwing bruikbaar. De aanvankelijke bestemming,
n.l. om te dienen voor badinrichting, waarvoor het oor
spronkelijk werd aangekocht, vervalt dan, maar nu bij
den aanleg van nieuwe wijken aan de buitenzijden der
stad reeds op de stichting van kleinere badhuizen ge
rekend wordt, zal één groote centrale inrichting in de
267
