Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1921.
motoren te vinden in het jaarverslag der Gemeente en
van de gas- en electromotoren in dat der Kamer van
Koophandel, dat bij de stukken wordt gevoegd.
BEGROOTING GEMEENTE-REINIGING.
Terecht is de opmerking gemaakt, dat in de Breed-
straat, Sacramentstraat en omgeving meermalen te veel
vuil op de straatkolken wordt gedeponeerd. De bewo
ners dier straten zijn meest allen handelaren, die veel
uit- en inpakken, waarbij met het paknraterieei niet altijd
even zuinig en netjes wordt omgegaan. Dit is dan ook
de reden dat zoowel in de Breedstraat als in
de Sacramentstraat en Bij de Fut dagelijks ten
minste twee werklieden van de gemeentereiniging
bezig zijn en wegruimen wat mogelijk is. Wel
is het mogelijk, dat des Maandagsvoormiddags,
wanneer het op het aschland erg druk is, een
der werklieden moet ontbreken, maar zelfs des Zater
dagsmiddags, wanneer anders allen vrij zijn, worden
met een kleine ploeg nog de vuilste plaatsen opgezocht
en wordt ook geregeld op de Breedstraat en omgeving
gelet. Van de zijde der reiniging wordt alle aandacht aan
die straten en omgeving geschonken, maar de schuld
ligt hier geheel aan de bewoners.
Volgnummer 13. De binnenslijns uitgetrokken inemo-
riepost is abusief afgedrukt en moet als vervallen wor
den beschouwd.
BEGROOTING WONINGBEDRIJF.
Het is aan Burgemeester en Wethouders bekend, dat
de Minister tegenwoordig van een woningcomplex 25
toelaat met geringer aantal kamers. In Leeuwarden be
staat de grootste behoefte aan kleinere woningen met
woonkamer-keuken, zooais de laatste voorstellen voor
gemeentelijken woningbouw aangeven. Waar het college
nog van gebrek aan arbeiderswoningen overtuigd is,
zal het steeds op aanbouw blijven aandringen, zijne
medewerking daartoe verleenen, en al het mogelijke in
het werk blijven stellen om een zoo groot mogelijk ge
deelte van het voor 1922 als rijkssteun beschikbare be
trekkelijk klein bedrag te verkrijgen.
In het algemeen geeft het college de woningvereeni-
gingen den raad met verdere voorbereiding, althans met
verdere uitgaven daarvoor, te wachten tot straks bekend
zal zijn voor hoevele woningen door Leeuwarden in 1922
op rijkssteun zal kunnen worden gerekend.
Volgnummer 10. Bij het opmaken van de begrooting
voor het Woningbedrijf was inbreng in dat bedrijf van
de woningen aan de Anke Stellingwerff- en Schapestra
ten en het Kalverdijkje reeds bekend, zoodat voor on
derhoud daar meer werd geraamd dan in de begrooting
voor Gemeentewerken, die met voormelde perceelen nog
geen rekening had gehouden.
BEGROOTING DRINKWATERLEIDING.
Het kan zijn dat volgno. 27, aankoop steenkolen en
electriciteit, iets mede zal vallen door daling van kolen-
prijzen; de in Grouw aanwezige machines nemen echter
zéér veel steenkool, moderne machines zijn in dit op
zicht veel oeconomischer.
Wat volgno. 36 betreft, is het billijk tegenover de
N. V. dat terstond met extra afschrijving wordt begon
nen; dit is ook niet zoo erg nu dit over 15 jaar verdeeld
is.
Nieuwe buisleidingen zullen niet anders gelegd wor
den dan bij bepaalden noodzaak, ook in verband met de
te geringe capaciteit der waterleiding. De post is op de
begrooting gebracht, teneinde bij eventueel onvermijde
lijke gevallen daaruit te kunnen putten.
GEMEENTE-BEGROOTING.
Ten aanzien van het voor het abattoir geleende geld,
Gat voorloopig als kasgeld voor andere doeleinden is
en wordt besteed, kan worden vermeld, dat dit geleende
geld, bij niet-goedkeuring van het raadsbesluit, voor
zoover niet voor het abattoir verbruikt, op een der lee
ningen zou moeten worden afgelost. Het college heeft
het daarom wenschelijk geacht om de omzetting der
tijdelijke leeningen in een vaste leening voor een zooveel
lager bedrag te doen, opdat, wanneer gemeld bedrag
straks vrij mocht komen, dit te kunnen overschrijven
op die tijdelijke leeningen, waarvoor nog niet vast ge
leend is. Het college meent hierdoor voor de gemeente
rente bespaard te hebben.
Wat de reeds aangeschafte machinerieën betreft meent
het college niet tegenover den Raad verantwoord
te zijn, wanneer het deze, hangende de kwestie
omtrent de al of niet goedkeuring van het raadsbe
sluit, had verkocht. Intusschen kan den Raad worden
medegedeeld, dat nog niets omtrent het beroep is ge
hoord.
Wat de verdere opmerkingen, in de eerste sectie geuit
omtrent de verspilling van het gemeentegeld, betreft,
kunnen Burgemeester en Wethouders niet anders ant
woorden, dan dat al het daar aangehaalde is geschied
met toestemming en medewerking van den Raad.
Zoowel schriftelijk als persoonlijk is de a.s. opheffing
van het garnizoen met de betrokken autoriteiten bespro
ken. Definitief antwoord over opheffing is niet gegeven;
de indruk werd wel verkregen, dat in de inkrimping
van het aantal garnizoenen ook Leeuwarden zal begre
pen zijn. Burgemeester en Wethouders blijven echter
ter zake diligent.
Wat het standpunt van Burgemeester en Wethouders
aangaat omtrent de markt op Goeden Vrijdag wordt
naar vorige antwoorden op begrootingsrapporten of
discussiën in den Raad verwezen.
De vrachtauto's worden steeds zooveel mogelijk ge
controleerd; overtreding van de maximum toegelaten
snelheid wordt betrekkelijk weinig geconstateerd. Wel
is opgevallen dat vrachtauto's met een rammelende en
stootende aanhangwagen den indruk verwekken als zou
cie snelheid grooter zijn dan deze werkelijk is.
Mocht een en het zelfde bedrijf meermalen de snelheid
overtreden dan zal de vergunning tot het rijden met een
vrachtautomobiel worden ingetrokken.
Overlegging per drie maanden van gemaakte reis- en
verblijfkosten aan den Raad zal door geen der leden
van het college plaats hebben. Bij vaststelling der reke
ning kan de Raad eventueel inzage nemen van de be
trokken mandaten.
De straatverlichting wordt geleidelijk uitgebreid. Zie
ook het antwoord bij volgnummer 156.
Ten aanzien van de bij de algemeene beschouwingen
inzake het onderwijs gestelde vragen, kan worden ge
antwoord:
Sub a. Burgemeester en Wethouders zullen vermoe
delijk in het volgende jaar moeten komen met voorstellen
voor scholenbouw.
Sub b. Burgemeester en Wethouders stellen zich
voor omtrent het 8e leerjaar binnenkort het in Decem
ber 1918 van hen verlangde prae-advies uit te brengen.
Sub c. De voorloopige reorganisatie begint direct na
de Kerstvacantie, om daarna geleidelijk te worden uit
gewerkt.
Sub d. In de behoefte van bewaarschoollokalen kan
voorloopig nog worden voorzien door de bestaande
schoolruimte, waarom Burgemeester en Wethouders het
in den tegenwoordigen tijd, waarin zuinigheid is gebo
den, niet verantwoord achten, een kostbare school te
bouwen, al is het op den duur noodig om in het zuidelijk
stadsgedeelte tot bouw van een bewaarschool over te
gaan. Daarbij komt nog, dat uitvoering van den voor
genomen bouw eener bewaarschool tengevolge zou
moeten hebben de ontruiming van een 23-tal woningen,
hetgeen met het oog op den woningnood thans niet ver
antwoord is.
Sub c. De speelruimte bij school no. 14 is grooter,
380
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1921. Bijl. no.
dan die bij verscheidene andere scholen, waar soms in
het geheel geen speelruimte bestaat. Bovendien is er
om de school genoeg terrein, om dit te gebruiken in het
vrije kwartier. Het is de bedoeling voor dit doel nog een
thans openliggende strook grond te reserveeren.
Sub De toestand der schoolbanken wordt onder
zocht; geleidelijk heeft verbetering plaats.
Sub g. Voorstellen tot het aanstellen van een school-
tandarts met verpleegster zullen binnenkort den Raad
bereiken, waarvan tevens een gevolg is de vaststelling
van de instructie voor den schoolarts.
Sub h. De opening van de school voor achterlijke
kinderen houdt ten nauwste verband met de tegenwoor
dige schoolruimte. Intusschen wordt aan de voorberei
ding doorgewerkt.
Sub j. De voorstellen van Burgemeester en Wethou
ders zijn in de raadszitting van 29 Maart 1.1., na de ge
houden bedoelde vergadering, behandeld.
Sub j. Burgemeester en Wethouders stellen zich te
dezer zake op het standpunt eerst eene in uitzicht ge
stelde rijksregeling af te wachten.
Sub k. Volgens uit Winterswijk ontvangen informatie
is daar een cursus voor volwassenen op den grondslag
van het herhalingsonderwijs ingesteld. Burgemeester en
Wethouders zullen in bespreking nemen of hier ter stede
een dergelijke cursus in het leven moet worden geroe
pen. De herhaalde vraag in Utrecht gedaan om inlich
tingen is onbeantwoord gebleven.
Sub l. De instelling der oudercommissies zal plaats
hebben zoodra de reorganisatie van het onderwijs na
de Kerstvacantie is tot stand gebracht.
Sub m. De schoolbibliotheken worden onder handen
genomen, zoodra ieder hoofd der school in eigen ge
bouw de zaken heeft geregeld.
Sub n. De uitbetaling van de bclooningen van het
tijdelijk onderwijzend personeel, verbonden aan de
openbare lagere scholen, heeft plaats overeenkomstig
de aanstelling. Daarbij is bepaald, dat de belooning
uitgekeerd wordt over het tijdvak, dat werkelijk dienst
gedaan wordt.
Gedurende de vacantie wordt de belooning, indien de
aanstelling tot na de vacantie doorloopt, uitbetaald.
Betreffende het personeel bij het vervolgonderwijs is
een dergelijke bepaling niet bij de aanstelling vastge
legd. Elk geval wordt op zich zelf behandeld.
De belooning wordt vastgesteld overeenkomstig de
wet, terwijl omtrent de regeling van de uitbetaling van
de wedde bij ziekte enz. door of vanwege het hoogere
gezag geen regeling is getroffen.
Sub o. Tegen het hier bedoelde onderzoek bestaat
bij het college geen bezwaar.
Sub p. Burgemeester en Wethouders meenen, dat
na de verwerping dezer openbaarheid in de nieuw ge
vormde schoolcommissie, de zaak in de raadsvergade
ring van 14 Juni 1921 voor verdere behandeling door
den Raad is gewezen van de hand.
Tegen de gevraagde overlegging der balansen be
staat bij het college geen enkel bezwaar, terwijl
de gevraagde opgaven van gewone en buitengewone
ontvangsten en uitgaven aan het slot van dit antwoord
worden vermeld.
Voor zoover zij weten is geen toezegging aan den
Raad gedaan omtrent het instellen eener commissie voor
de beroepskeuze. Deze aangelegenheid is wel bij Bur
gemeester en Wethouders in behandeling geweest, maar
wegens andere, meer dringende, zaken voorloopig op
het tweede plan gebracht.
Burgemeester en Wethouders houden bij voortduring
het oog gevestigd op de treinverbindingen en laten geen
gelegenheid voorbijgaan, hetgeen het lid, hier aan het
woord, ook uit de bladen kan zijn gebleken, om bij den
Minister, Kamerleden en directie der spoorwegen op ver
betering aan te dringen.
Burgemeester en Wethouders danken het lid, dat hier
aan het woord is, voor de gewaardeerde opvatting van
zuinigheid, en onderschrijven gaarne het verder te dier
zake door hem gesprokene.
Het denkbeeld om de belastingbetalers gelegenheid
te geven voor de betaling gebruik te maken van storting
bij voorschot willen Burgemeester en Wethouders
gaarne overwegen, alhoewel zij thans reeds overtuigd
zijn, dat dit in de practijk zou blijken niet te voldoen.
H. i. is het hier weder theorie tegenover practijk.
Het hierbedoelde prae-advies op het voorstel omtrent
eene vervroegde winkelsluiting wacht op de totstand
koming eener wettelijke regeling ter zake. Een voor
ontwerp daaromtrent heeft de Minister van Arbeid,
blijkens brief van 24 September 1921 (zie handelingen
2de Kamer 1921 22), aan den voorzitter der 2de Kamer
om advies gezonden aan den Hoogen Raad van Arbeid.
Burgemeester en Wethouders deelen mede dat ter
zake het georganiseerd overleg mede advies is gevraagd
aan den Commissaris van Politie en dat de hier gestelde
vragen bij de behandeling van dat overleg aan de orde
komen.
Verbetering van het snelverkeer is in overweging en
hangt samen o. a. met de te leggen nieuwe Oosterbrug
en verruiming van het Blokhuisplein.
Aandacht is geschonken aan de verder gemaakte op
merkingen.
Uitgaven. Volgnummer 110. Burgemeester en Wet
houders zullen zich omtrent dit punt in verbinding stel
len met den gemeente-ontvanger, om in overleg met
dezen naar bevind van zaken te handelen.
Volgnummer 146. Van Burgemeester en Wethouders
is geen voorstel te verwachten tot afschaffing van de
Bank van Leening, evenmin als zij een in dien geest in
te dienen voorstel zullen steunen. Burgemeester en
Wethouders staan op het standpunt dat de kosten dezer
instelling verantwoord zijn tegenover het doel dat de
instelling beoogt. Op voorstel van de commissie van
administratie voor de Bank van Leening kan de Raad
echter dezer dagen voorstellen tot wijziging der be
trekkelijke verordening tegemoet zien, waardoor het te
kort eenigszins zal worden verkleind.
Volgnummer 154. Het aantal agenten is alhier niet
te groot, doch te klein; verkeersagenten zullen zooveel
mogelijk geplaatst worden; eenige uitbreiding hiervan
is niet mogelijk zonder uitbreiding van personeel.
Een dezer dagen werd verzocht door een Hoofdcom
missaris van Politie elders wegens oplichting aan te
houden iemand alhier wonende. Deze is naar het politie
bureau overgebracht, heeft daar eenigen tijd verbleven
in de agentenwachtkamer op de gewone plaats voor
hen die aangehouden zijn en is toen door de mare-
chaussée afgehaald. Verder is omtrent hem niets bekend.
Volgnummer 156. Burgemeester en Wethouders ge
voelen meer voor de woorden van hen, die van een
slechte straatverlichting spreken dan voor het gespro
kene door het lid dat hier aan het woord is en zullen
desondanks doorgaan met zooveel mogelijk in die ver
lichting verbetering te brengen.
Volgnummer 200. De proef, het vorig jaar genomen
met Zeeuwsch tarwebrood en prima margarine, is uit
stekend geslaagd. De kinderen hebben tot aan het einde
met veel lust de boterhammen genuttigd. De schoolarts
is niet voor melkvoeding. Mocht de post voor het be
oogde doel niet toereikend zijn, dan zullen Burgemeester
en Wethouders niet schromen om bij den Raad om
verhooging te vragen.
Volgnummer 203. Burgemeester en Wethouders,
zich voorstellende als vorig jaar de schoolreisjes finan-
tieel te steunen, meenen dat het uitgetrokken bedrag,
waar dit het eerst in 1920 op dit cijfer is vastgesteld,
voldoende zal zijn, doch zullen, waar het een raming
betreft, niet nauwlettend aan het bedrag houden, wan
neer mocht blijken, dat met de uitgetrokken som niet
hetzelfde als vorige jaren kan worden bereikt.
Volgnummer 220 en 222. Waar het aan Burge
meester en Wethouders niet bekend is voor hoeveel
381
