Plan A.
Ten einde dit voorstel op meer overzichtelijke wijze te
kunnen bespreken, is splitsing in de navolgende 5 onderdeelen
gewenscht.
11 let vermengen van huisvuil met faecaliën tot compost.
2. liet verbranden van nesten en sintels in een vuilnis
oven.
3. De verplaatsing en de technische inrichting van het
aschland.
4. Het verbinden aan deze inrichting van dienstwoningen,
eene schaft-, bad- en waschinrichting, alsmede een
ontsmettingsgebouw.
5. De algeheele reorganisatie der reiniging in de stad.
l it de door mij ter hand genomen jaarverslagen der
Stadsreiniging te Leeuwarden, is een overzicht van de aan
gemaakte compost met de daarvoor gemaakte prijzen ,.blz.
13-14" te zamen gesteld. Bij eene beschouwing dezer ge
gevens blijkt, dat Leeuwarden reeds sedert jaren de compost. -
bereiding heeft toegepast. Wanneer ik de financieele resul
taten dezer jaren naga, dan is hierbij zeer veel eb en vloed
waar te nemen.
De jaren na 1895. met eene productie van ongeveer 5000
last per jaar, brachten slechts gemiddeld f 3.per last op
(de oorlogsjaren niet medegerekend). terwijl de jaren 1875 tot
en met 1885 bij eene productie van ongeveer 6000 last per jaar
aan compost gemiddeld f 7.- per last opbrachten. De sterke
daling der compostprijzen na 1894. staat in verband met de
kunstmeststoffen, welke in zekeren zin de natuurmeststoffen
min of meer hebben verdrongen. Het gebrek aan deze kunst
meststoffen. gedurende de oorlogsjaren, springt wel heel sterk
in het oog. wanneer men de drie- en viervoudige prijzen der
compost in dien tijd opmerkt; uit alle oorden van ons land
klonken toen de noodkreten naar genoemde meststoffen.
Het huisvuilnis, dat na eenige voorsorteering, in de
compostputten wordt uitgespreid, wordt laagsgewijze met
faecaliën gedrenkt: het vuilnis houdt een belangrijk doel der
mestwaardige faecaliën vast en gaat onder bacteriologische
werking tot rotting over. Het geheel neemt eene zwartachtige
kleur aan en wordt, voornamelijk in de veenkoloniën, voor
bemesting gebruikt. Het bleek mij bij bezoeken ter plaatse,
dat bij de veenboeren. de Leeuwarder compost bijzonder goed
stond aangeschreven.
Hieronder volgen de analyses van eenige monsters
Leeuwarder compost.
Leeuwarden, 9 Mei 1917.
Gehalte aan stikstof totaal0.85
Phosphorzuur, oplosbaar in mineraalzuur 0.8
Kali oplosbaar in water0.2
De Directeur van het Rijkslandbouwproefstation,
(w.g.D. Berkhout.
Leeuwarden, 9 Maart 1921.
Gehalte aan stikstof, totaal 1.30%
Gehalte aan kali. oplosbaar in water 0.2
Gehalte aan vocht, tot den luchtdrogen toestand 61.8
Gehalte aan stikstof, totaal 1.08
Gehalte aan kali, oplosbaar in water, 0.31
Gehalte aan stikstof, totaal 0.31
Gehalte aan kali. oplosbaar in water, 0.29
De Directeur van het Rijkslandbouwproefstation
(w.g.) D. Berkhout.
liet aanwezig zijn van mestwaardige doelen in de com
post. geeft echter niet alleen den doorslag, doch voor de
landerijen is het van belang, dat hinderlijke stoffen, als
steenen, scherven en metalen eruit zijn verwijderd, waaraan
te Leeuwarden bij de bereiding veel zorg wordt besteed.
Het ja;
ir
totaal
per Jast
1870
3117
Last voor f
15.035
f
4.85
1871
5019
23.678.-
4.70
1872
5335
31.227.—
5.85
.1873
3966
26.595.—
6.70
187-1
5847
37.050.—
6.40
1875
7594
36.559.-
4.80
38.846.-
7.30
1877
5585
46.642.—
8.35
1878
.5609
48.481
8.60
1879
6114
38.118.—
6.25
1880
6236
40.178.-
6.45
1881
6170
43.275.-
7.
1882
.6077
48.236.—
7.95
1883
6178
7.40
1884
6172
40.182.'
6.50
1885
6100
33.340.
5.45
1886
6318
32.884.
5.28
1887
6272
36.198.—
5.75
1888
6310
36.037. -
5.70
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1922.
1. Het vermengen van huisvuil met faecaliën tot compost.
246
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1922.
Analyse van compost.
Analyse van compost.
Beer.
Ier.
Afgeleverde compost.
n n i i
11
11
11
n n n
i11 n
11
li
ff ff ff
ff
n 11 n
11
11 11 11
11
ff ff ff
ff
11 11 11
11
11 11 11
11 11 1
11
11 11 11
11 11 11
247
