te worden vervoerd, zullen ook de transportkosten lager
worden en zou tevens de gewone paardendienst kunnen
blijven gehandhaafd en van autotractie worden afgezien.
Men zou echter öf het wisselsysteem moeten invoeren,
öf de wagens moeten voorzien van afneembare bakken.
Den geheelen ophaaldienst hier nogmaals te behandelen,
in verband met eenc eventueele vuilverbrandingsinstallatie,
acht ik evenwel overbodig, voordat met den Directie der
electrische centrale over het gewenschte terrein verder is
onderhandeld.
Ook bij de meest moderne vuilverbrandingsinrichting
blijven in eene stad enkele stoffen over, als puin, modder, mest
enz., welke niet door verbranden kunnen worden vernietigd.
Zoo zou dan ook Leeuwarden nog eene stortplaats
noodig hebben, waar dergelijke stoffen tijdelijk kunnen
worden geborgen. Zulk een terrein dient natuurlijk buiten de
stad te worden gekozen, terwijl met het oog op gemakkelijken
af- en aanvoer, ligging aan vaarwater gewenscht is.
Het puin en de meststoffen zullen vermoedelijk kunnen
worden verkocht; de overige stoffen zou men gratis ter be
schikking kunnen stellen.
Ik verwacht, dat de onkosten voor onderhoud van ge
noemd terrein voor een deel door de inkomsten van verkoop
dezer stoffen, kunnen worden bestreden. Het terrein zou
door eene muur of haag kunnen worden afgeschoten en aan
het oog worden onttrokken, terwijl overigens niet veel zorg
aan eene dergelijke opslagplaats behoeft te worden besteed.
De kosten dezer afsluiting inclusief loswal en rijweg kunnen op
rond f10.000 en de exploitatiekosten op ƒ5000 worden geraamd.
Verder gelden voor Plan B. verschillende onder A 4 en 5
behandelde punten: de ophaaldienst voor faecaliën. onder 5,
komt bij B. natuurlijk te vervallen, waardoor het geheele
transportwezen hier veel wordt vereenvoudigd.
Besluit.
Bij het vergelijken der plannen A en B blijft B technisch
de meest gewenschte oplossing. Behoef ik als adviseur geene
rekening te houden met de financieele draagkracht der ge
meente Leeuwarden, zoo kan ik niet anders dan „rioleering
met verbranding" aanbevelen.
Mochten de tijdsomstandigheden evenwel niet geschikt
zijn om zulk een kostbaar plan door te zetten, dan is plan A.
ook in velerlei opzichten eene groote verbetering voor de stad
Leeuwarden te noemen.
Zouden op het oogenblik financieele overwegingen den
doorslag geven, en het goedkoopste voorstel ,,Plan A." worden
aangenomen, dan blijft het toch niet uitgesloten, dat de stad
eenmaal zich de rioleeringsweelde zal kunnen veroorloven.
Wanneer nu in later jaren het tijdperk van algeheele
rioleering voor Leeuwarden mocht aanbreken, zou daardoor
de compostbereiding vanzelf komen te vervallen.
Alhoewel gewenscht, zou de bouw van eene vuilverbran
dingsinrichting daarbij niet strikt noodzakelijk zijn. De
compostloodsen zouden n.l. voor de ontvangst van het gewone
huisvuil dienst kunnen blijven doen. Dit zou dan met
behulp der mechanische werktuigen met de putmodder en de
bagger kunnen worden vermengd, waardoor na verloop van
tijd eene humusaehtige aarde ontstaat. Deze heeft weliswaar
geene handelswaarde van eenige beteekenis, maar zou toch
bij desnoods gratis beschikbaarstelling, voldoende aftrek
vinden.
Ten einde de globaal geraamde getallen voor de plannen
A. en B. gemakkelijker te kunnen vergelijken, is hieronder
nog een financieel overzicht samengesteld. Ik wensch hierbij
echter uitdrukkelijk te vermelden, dat ik geene verantwoorde
lijkheid voor genoemde cijfers op mij kan nemen.
Gedurende de maanden, waarin ik mij met de voorbe
reiding voor dit advies heb beziggehouden, waren de prijzen
der materialen voortdurend schommelend, hetgeen eene juiste
begrooting natuurlijk zeer bemoeilijkt. In den laatsten tijd zijn
over het algemeen, en in het bijzonder bij de metaalindustrie,
de prijzen sterk gedaald; in hoeverre deze daling nog zal
voortduren, of met eene stijging zal worden afgewisseld, is op
het oogenblik niet te voorspellen.
Bij het bepalen der transportkosten onder Plan A. is
geene rekening gehouden met de mogelijke keuze van het
terrein aan den Groninger straatweg. Daar deze afstand in dit
geval gemiddeld 5 K.M., in plaats van 3 K.M. wordt, is het
van belang, dat toestemming tot het gebruik van aanhang
wagens wordt verkregen. oorloopig kunnen de meerdere
exploitatiekosten voor dit transport op f 10.000 per jaar
méér worden geschat.
Hieronder volgt nu de recapitulatie van de begrootingen
der plannen A. en B. waarbij uitsluitend de bedragen zijn
begroot, welke direct in verband staan met de reorganisatie
der Stadsreiniging van Leeuwarden.
oor de overige bedragen gelden de gewone begrootings-
cijfers, opgenomen in de jaarlijksche verslagen.
De uitgaven, genoemd onder A en B. zouden nog met
35.000.verminderen, indien de ontsmettingsdienst zou
komen te vervallen.
In de begrooting der beide plannen zijn niet de bedragen
voor den aankoop der terreinen opgenomen, daar de prijzen
dezer gronden te veel van plaatselijke omstandigheden en
ligging afhankelijk zijn.
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1922.
3. Een hlein terrein voor opslagplaats van puin, putmodder,
stal- en marhtmest in te richten.
268
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1922. Bijlno19.
269
