Bijl. no. 17.
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1927.
geleken met die van een boerenpaard. Zoodanige ver
gelijking is echter om verschillende redenen onjuist en
dus geen goede maatstaf ter beoordeeling van het door
ons voor dit doel uitgetrokken bedrag. Ten einde op
dit punt te dezer plaatse niet te uitvoerig te worden,
noemen wij hier slechts het verschil van werk, het
veel op stal staan van de Reinigingspaarden, het
loopen op verharde wegen, wat alles meer kosten
medebrengt. Voorts is in de onderhoudskosten ad
900.begrepen het loon van den stalbaas, den stal
knecht, den hoefsmid, idem voor vervanging van dezen
bij verlof, ziekte en vacantie, Zondagsdienst enz., als
mede de huur van de landerijen. Zonder de loonen
komen de onderhoudskosten van een paard bij de Rei
niging op ongeveer 525.per jaar, "welke som naar
ons oordeel bij goede voeding, ligging en verdere ver
zorging niet te hoog kan worden genoemd.
Volgnummer 55. Het verbruik van gasolie, cylinder-
en smeerolie, begroot op 1000.per jaar voor de
motorsleepboot, is geraamd naar het verbruik over 1927.
Doordat er in den laatsten tijd veel vraag naar beer is,
wordt de sleepboot niet alleen gebruikt voor het ver
voer van vuil naar Wartena, maar worden de heer
schepen vaak naar de plaats van bestemming gebracht,
opdat zij zoo vlug mogelijk terug zijn. Zoodoende wordt
tegenwoordig meer gevaren dan vroeger en het uitge
trokken bedrag is hiervoor dan ook noodig.
De onderhoudskosten van de sleepboot zijn geraamd
op 500.uit overweging, dat in 1928 waarschijnlijk
enkele onderdeelen van den motor vernieuwd zullen
moeten worden.
BANK VAN LEENING.
Omtrent de vraag, of voor dit bedrijf één schatter-
directeur niet toereikend zou zijn, zullen wij het ge
voelen der Commissie van Administratie van de Stads
bank van Leening inwinnen en Uwe Vergadering daarna
nadere mededeelingen ter zake doen.
Met betrekking tot den verkoop van de niet ingeloste
panden werd ten vorigen jare in het sectieverslag
dezelfde vraag gesteld als thans. Wij antwoordden toen,
dat wij die vraag aan de Commissie van Administratie
der Stadsbank van Leening zouden overbrengen. Uit
het hierop ontvangen antwoord der Commissie bleek,
dat zij het geopperde denkbeeld rijpelijk heeft over
wogen. Intusschen heeft de opbrengst der verkoopingen,
welke tot dusver immer des daags worden gehouden,
nooit reden tot klachten gegeven. De Commissie zou
dan ook geen enkel motief weten, waarom aan verkoop
bij avond de voorkeur zou moeten worden gegeven
zeker zoude zulks de onkosten door het gebruik maken
van verlichting en van den dienst der beambten buiten
de gewone werkuren doen stijgen. Naar de meening der
Commissie verdient verandering van den bestaanden
toestand dan ook geen aanbeveling.
Wij kunnen ons met dit gevoelen vereenigen.
OPENBAAR SLACHTHUIS.
Instelling van eene commissie uit den Raad, om ons
College in het beheer van dezen tak van dienst bij te
staan, komt ons voorshands niet noodig voor.
GEMEENTEBEGROOTING.
Volgnummer 184. Over vermindering van het aantal
Raadsvergaderingen spraken wij hierboven reeds.
In de tot dusverre hier gevolgde gewoonte om over
dag te vergaderen en slechts in bijzondere gevallen de
vergadering des avonds voort te zetten, zou ons College
liever geen verandering gebracht willen zien.
Volgnummer 186. De voorgenomen opheffing van
een der afdeelingen der secretarie zal inderdaad ver
laging van uitgaven medebrengen. In verband met de
bepalingen van de wachtgeldverordening is de vermin
dering voorloopig evenwel van geringe beteekenis.
Dat het onder dit volgnummer uitgetrokken bedrag
hooger is dan verleden jaar, vindt zijn oorzaak,
behalve in de gewone periodieke verhoogingen, in de
gebleken noodzakelijkheid van uitbreiding van het per
soneel bij den gemeente-ontvanger en het aanstellen
van een tijdelijke kracht bij de controle der gemeente
belastingen.
Volgnummer 188. Het beoordeeien van de doelma
tigheid der gedane uitgaven ligt niet in den aard der
betrekking van verificateur en derhalve niet op den weg
van dezen ambtenaar.
Volgnummer 189. Wij hebben er geen bezwaar
tegen, om voor de levering van de daarvoor in aanmer
king komende bureaubehoeften bij wijze van proef eens
een aanbesteding te houden.
Volgnummer 190. Op het drukwerk wordt reeds,
zooveel ons mogelijk is, bezuinigd; dit kan U, bijvoor
beeld, gebleken zijn uit ons voorstel tot het vervangen
van den multigraph door een boekdruksnelpers.
Wij gelooven niet, dat het maken van een analytisch
verslag bezuiniging van beteekenis zal medebrengen,
zeker niet, wanneer daarnaast het stenografisch verslag
blijft bestaan.
De uitgaven voor het begrootingsverslag zijn inder
daad hoog; zij beliepen in de jaren 1923, 1924, 1925
en 1926 onderscheidenlijk 1210.47, 929.38,
941.665 en 1579.88. Wij kunnen ons wel begrijpen,
dat, gelijk het sectierapport vermeldt, met name het
laatstgenoemde bedrag voor dit doel ontoelaatbaar
werd geacht. De kosten van het begrootingsverslag
hangen echter nauw samen met den omvang van het in
den Raad gesprokene, zoodat vermindering van de
drukkosten op dit punt niet, althans niet geheel, in onze
macht ligt.
Volgnummer 207. Voor verhooging van de jaar
wedde van den hierbedoelden geneeskundige reeds nu,
zonder dat de plannen in zake de organisatie van den
geneeskundigen dienst thans nog vasten vorm hebben
aangenomen, bestaat naar onze meening niet voldoende
aanleiding.
Volgnummer 214. De circulaire, waarvan hier blijk
baar sprake is, ging, voor zoover ons bekend, niet uit.
van de Vereeniging van Staatsburgeressen, maar van
een „Comité voor een gemeenschappelijke Actie tot
Hervorming onzer Huwelijkswetgeving". De uitreiking
aan toekomstige echtgenooten van een door dit comité
samengesteld geschrift betreffende het huwelijksgoede
renrecht vormt een onderdeel van de actie, welke ge
noemd comité voert om tot herziening van de wet op
dit stuk te geraken. Het komt ons College voor, dat het
niet op zijn weg ligt, om als Overheid door de gevraagde
samenwerking met meergenoemd comité tegen de be
staande wetten actie te voeren.
Volgnummer 224. Wij zijn bereid een wijziging van
de regeling der pensionneering van wethouders onder
oogen te zien en het resultaat daarvan aan den Raad
mede te deelen.
Volgnummer 236. Ingevolge artikei 190 der Ge
meentewet staan de dienaren van politie onder de be
velen van den Burgemeester. Tegen het vormen van
een instituut, waarop gestrafte politieagenten zich zou
den kunnen beroepen, heeft de Burgemeester, naar hij
ons heeft medegedeeld, overwegend bezwaar.
Naar aanleiding van de verder bij dit volgnummer
gemaakte opmerking zij er aan herinnerd, dat een adres
van onderscheidene bonden van politiepersoneel in zake
het instellen van een georganiseerd overleg voor de
politie in Uwe vergadering 'van 1 November j.l. om
praeadvies in onze handen werd gesteld, zoodat dit
onderwerp nader in den Raad ter sprake zal worden
gebracht.
De opmerking, dat over het algemeen door zaken-
menschen te veel misbruik van de openbare straat
382
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1927.
wordt gemaakt, waaromtrent het oordeel van ons Col
lege wordt gevraagd, zal vermoedelijk slaan op het
innemen van den openbaren weg met koopmans
goederen. Dienaangaande zij hier herhaald hetgeen wij
ten vorigen jare op een vraag van gelijke strekking uit
het sectieverslag antwoordden, n.l. dat er bij voort
during op gelet wordt, dat niet onnoodig voorwerpen
op de openbare straat worden geplaatst of uitgestald.
Volgnummer 245. Zoowel het onderwerp van een
brandweerkazerne, als dat van de alarmeering heeft
onze volledige aandacht.
Volgnummer 270. Verlaging van het onder dit
nummer uitgetrokken subsidie komt ons College met
het oog op de te betrachten zuinigheid wenschelijk en
zonder overwegend bezwaar mogelijk voor.
Volgnummer 274. Wanneer een verzoek tot beschik
baarstelling van een lokaal, als hier bedoeld, ons be
reikt, zullen wij dat, al of niet in verband met de
plannen tot organisatie van den geneeskundigen dienst,
gaarne in overweging nemen.
Volgnummer 301. Ingevolge artikel 11 der Woning
wet is deze gemeente verplicht een woningbeurs in
stand te houden. Intusschen kan de Koningin vrijstelling
van deze verplichting geven. Wij zijn voornemens te
overwegen, of het nu het bestaan van de woning-
beurs te dezer stede thans van aanmerkelijk minder
belang is dan vroeger geen aanbeveling verdient
deze vrijstelling aan te vragen.
Volgnummer 315. Wij hebben er geenerlei bezwaar
tegen, nogmaals na te gaan of wellicht met minder dan
drie doodgravers kan worden volstaan. Aanschaffing
van een toestel voor het nederlaten der kisten, als in het
verslag bedoeld, kan na het in orde brengen van de
Noorderbegraafplaats worden overwogen.
Volgnummer 333. Er zijn voorbereidende onder
handelingen gaande tusschen ons College en de be
trokken Rijksautoriteit in zake onderbrenging van de
Rijkskweekschool in een ander gebouw van de gemeente.
Van den uitslag daarvan zal het afhangen of, en met
welk voorstel, wij bij den Raad zullen komen.
Volgnummer 354. Uit een ingesteld onderzoek is
gebleken, dat de gemiddelde uitgaven voor leermiddelen
ten behoeve van het openbaar lager onderwijs in deze
gemeente, per leerling, als normaal zijn te beschouwen.
Uit een bij de begrootingsstukken gevoegd overzicht
van de werkelijke uitgaven over 1926 blijkt weliswaar,
dat enkele scholen boven het gemiddelde, 2.50 per
leerling, uitgaan, doch andere daarentegen bleven er
beneden.
De redenen van die verschillen in meer of minder
kunnen afgeleid worden uit de staten, welke bij boven
vermeld overzicht zijn overgelegd en waarop vermeld
zijn de door elke school over dat jaar betrokken leer
middelen. Uiteraard zijn in het overzicht, om een juiste
vergelijking te verkrijgen, de scholen voor het 7e en 8e
leerjaar buiten beschouwing gelaten.
Volgnummer 417. Vervanging van gediplomeerde
leerkrachten aan de bewaarscholen door helpsters leidt
natuurlijk tot verlaging van kosten. Ons College is
echter niet bereid een daartoestrekkend voorstel bij
Uwe Vergadering in te dienen.
De bedoeling van het dezerzijds voorgestelde onder
zoek naar de gevolgen van vermindering van het ge
meentelijk bewaarschoolonderwijs kan blijken uit ons
desbetreffend voorstel en de daarbij gegeven toelichting
(zie bijlage 13 van dit jaar). Dit onderzoek zou n.l.
moeten strekken om na te gaan, of de te verwachten
gevolgen, zoowel financiëele als andere, werkelijk tot
bezuiniging zouden leiden en of zij die vermindering
ook uit anderen hoofde zouden wettigen.
Volgnummer 494. Tegen het instellen van ouder
avonden bij het gemeentelijk middelbaar en gymnasiaal
onderwijs bestaat bij ons College in beginsel geen be
zwaar; de uitwerking van dit denkbeeld zullen wij nader
onder oogen zien.
Volgnummer 533. De Pier Pandertempel is voor het
publiek geopend: gedurende de maanden April tot en
met September, op Zon- en feestdagen van 1012 en
van 25 uur, des Maandags van 25 uur en op de
overige dagen van 911 en van 25 uur; gedurende
de maanden October tot en met Maart van 24 uur
des namiddags. Deze regeling lijkt ons alleszins vol
doende.
Volgnummer 539. Ingevolge artikel 4 van het Ambte
narenreglement benoemen Burgemeester en Wethouders
de ambtenaren, tenzij de wet of de verordening dit
aan anderen heeft opgedragen, of de Raad met inacht
neming van de bepalingen der Gemeentewet zich dit
uitdrukkelijk heeft voorbehouden. Aangezien dit laatste
ten opzichte van den Directeur van het Stedelijk Orchest
niet het geval is, hij onder het Ambtenarenreglement
valt en recht op een vaste benoeming had, bestond er
voor ons College geenerlei aanleiding den Raad in deze
benoeming te kennen.
Bij opheffing van het orchest zal de Directeur op
grond van de desbetreffende verordening in het genot
van wachtgeld moeten worden gesteld.
In het verslag van Rapporteurs wordt voorts gezegd,
dat de cijfers van de exploitatie-rekening van het orchest
den Raad zijn onthouden. Wij mogen echter wijzen op
artikel 5 van de door den Raad vastgestelde „verorde
ning, regelende den werkkring van de vaste raads
commissie voor het toezicht op en het beheer van het
Stedelijk Orchest te Leeuwarden" (gemeenteblad 1919
no. 12), welk artikel de bedoelde commissie voorschrijft
jaarlijks aan ons College rekening en verantwoording
van haar beheer te doen en daarbij tevens verslag over
het afgeloopen jaar in te zenden. Van het onthouden
van cijfers aan den Raad is derhalve geen sprake. In
tusschen hebben wij, met goedvinden van de commissie,
de begrooting voor 1928, alsmede de rekening over 1926
te Uwer inzage bij de stukken gevoegd.
Volgnummer 559. De vraag „waarom deze post
gewijzigd was, waar het toch alleen een administra
tieve wijziging betrof", komt ons voor, in zichzelve een
tegenspraak in te houden. Immers ook wanneer wijzi
ging uit administratief oogpunt noodig is, moet een
post gewijzigd worden. Overigens kan hier niet van
een administratieve wijziging gesproken worden, aan
gezien het betreft verhooging van het subsidie aan het
Stadsziekenhuis als gevolg van de verlaging der ver-
plegingskosten van 3.tot 2.50 per dag. Hieraan
doet niet af het feit, dat de Stadsarmenkamer door deze
verlaging minder uitgaven behoeft te doen.
Volgnummer 561. Wij zijn bereid het hier gevraagde
onderzoek in te stellen.
INKOMSTEN.
Volgnummer 2. Voor overbrenging van een gedeelte
van het vermoedelijk batig slot van den gewonen dienst
van het dienstjaar 1927 naar de begrooting voor 1928
bestaat o. i. op het oogenblik geen reden.
Volgnummer 45. Het heffen van een staangeld voor
automobielen, die standplaats op den openbaren weg
innemen, is" inderdaad mogelijk. Wij vinden voorshands
voor het invoeren van een dergelijke belasting niet
voldoende aanleiding.
Volgnummer 49. De vraag, waarom deze post „zoo
laag" geraamd is, meenen wij te mogen beantwoorden
door te verwijzen naar de toelichting, bij dit volgnummer
in de ontwerp-begrooting gegeven.
Volgnummer 59. De huur van de rijwielbewaarplaats
achter het beurs- en waaggebouw, alwaar ook motor
rijtuigen mogen worden geplaatst tegen een door ons
vastgestelde, aan den pachter te betalen, vergoeding,
loopt, gelijk in de toelichting tot de begrooting is mede
gedeeld, tot 16 Juli 1929. Herziening van de huur vóör
dien tijd is derhalve niet mogelijk.
Volgnummer 156. Voor zoover thans kan worden
383
