Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1932. Bijlage no. 14.
Bijlage no. 14.
AANLEG sportterrein in werkverschaffing.
Aan den Gemeenteraad.
In onzen brief tot aanbieding van de ontwerp
begrotingen voor 1932 (bijlage no. 17 van 1931)
deelden wij U mede, dat de heerschende werkloosheid,
naar het zich liet aanzien, ook in dit jaar het treffen
van bijzondere maatregelen met name op het gebied
van werkverschaffing onvermijdelijk zou maken en dat
wij dan ook bereids met de Regeering. die den ge
meenten voor dit doel financiëelen steun verleent, in
overleg waren getreden omtrent den aanleg van een
sportterrein aan den Oostkant der stad. De omstandig
heden, zooals die zich sindsdien in het bijzonder op
het stuk der werkloosheid hebben ontwikkeld, maakten
het inderdaad noodzakelijk het bedoelde plan verder
voor te bereiden. Het aantal werkloozen toch in deze
gemeente is sinds het vorige jaar aanzienlijk toege
nomen. Stonden er op 30 Juni 1931 bij den dienst der
Arbeidsbemiddeling en Werkloosheidsverzekering 531
mannelijke werkloozen ingeschreven, op 30 Juni 1932
beliep dit aantal 884, naar de beroepen te splitsen als
volgt
transportarbeiders290
bouwvakarbeiders167
fabrieksarbeiders148
metaalbewerkers 108
handels- en kantoorbedienden72
arbeiders bij voedings- en genotmiddelen 32
houtbewerkers26
sigarenmakers12
landarbeiders
hotelpersoneel
opzichters29
arbeiders grafische vakken
kleermakers
In vergelijking met het vorige jaar is de werkloosheid
dus ook in deze gemeente aanmerkelijk hooger, terwijl
verwacht mag worden, dat zij in de komende maanden
eerder zal vermeerderen dan verminderen. Het is immers
niet te voorzien, dat de werkgelegenheid in onze ge
meente binnen korten tijd zoodanig zal toenemen, dat
daardoor een eenigszins belangrijk aantal werk
zoekenden plaatsing zou kunnen vinden. Bovendien is
tengevolge van de in vrijwel alle gemeenten heerschende
werkloosheid de mogelijkheid, dat Leeuwarder arbeiders
elders te werk worden gesteld, zoo goed als uitgesloten.
Deze feiten, die men heeft te aanvaarden, hoezeer
men ze betreurt en hoe gaarne men ze anders wilde
hebben, stellen het gemeentebestuur voor de beant
woording van de vraag, welke maatregelen er tot be
strijding van de nadeelige gevolgen dier gedwongen
werkloosheid moeten worden getroffen want dat de
overheid zich in deze buitengewone omstandigheden
niet van bemoeienis kan onthouden, staat, hoe men haar
taak ook ziet, wel buiten twijfel. Het wil ons nu voor
komen, dat de uitvoering van een groot werk als de
aanleg van een sportterrein voldoet aan de eischen van
doeltreffendheid, welke men aan maatregelen, als hier
bedoeld, moet stellen. De voornaamste manier om de
werkloosheid te bestrijden niet om haar te voor
komen of op te heffen; de macht en de middelen daartoe
gaan, naar gebleken is, de krachten van iedere over
heid, en zeker die van een gemeentebestuur, te boven
is, althans voor hen die in staat zijn graafwerk,
kruiwerk e. d. te verrichten, gelegen in het openstellen
der werkverschaffing. Het is U bekend, dat in de laatste
jaren de werklooze arbeiders uit deze gemeente in de
wintermaanden geregeld bij de Rijkswerkverschaffingen
te Veenwouden en te Wolvega zijn geplaatst geworden.
Op zichzelf valt dit toe te juichen, omdat er zoodoende
voor hen gelegenheid is geschapen om door werken den
kost voor zich en de hunnen te verdienen, terwijl ook
het nut van den verrichten arbeid, ontginning, geenszins
kon worden ontkend. Toch houdt deze werkverschaffing,
buiten den steun en de bezigheid, den werkloozen er
mede verstrekt, voor de gemeente geen enkel voordeel
in, juist omdat het resultaat van den arbeid noch de
gemeente noch den arbeiders ten goede kan komen.
Daar komt nog bij, dat de vrij hooge kosten van het
vervoer der Leeuwarder arbeiders naar ,,de Ontginning"
bij Wolvega en naar ,,het Buitenveld" bij Veenwouden
(welke over het jaar 1931 niet minder dan 10.439.51
hebben bedragen) een voor de gemeente improductieve
uitgave vormen, welke beter voor een ander doel kan
worden besteed. Stelt men daarentegen de arbeiders
te werk aan een binnen de gemeente gelegen object,
zooals wij op het oog hebben, dan heeft dit naast de
eigenlijke werkverschaffing tot gevolg eenerzijds, dat
de betrokkenen in de plaats hunner inwoning kunnen
blijven, hetgeen, nog afgezien van het heen en weer
reizen zelf, vooral bij z.g. onwerkbaar weer van be-
teekenis is en het gezinsleven slechts ten goede kan
komen, en anderzijds dat de hierboven vermelde ver
voerkosten komen te vervallen en dat de gemeente in
het bezit komt van een gelegenheid, die tot in een
verre toekomst dienst zal kunnen doen voor het be
oefenen van onderscheidene soorten van sport en spel
en waarvan de aanwezigheid in eene gemeente als
Leeuwarden ongetwijfeld van belang is. Een dergelijk
sportterrein is trouwens bereids op het ontwerp-uit-
breidingsplan geprojecteerd.
Een dringende factor is ook, dat de objecten, geschikt
voor werkverschaffing, in deze provincie sterk ver-
mindereen en dat ook daarom het scheppen van werk
gelegenheid noodig is.
Wij hebben derhalve een uitgewerkt plan met be
grooting van kosten doen opmaken door den dienst der
Gemeentewerken en de Nederlandsche Heide Maat
schappij. Een der voorwaarden toch, welke de Regee
ring aan het verleenen van een subsidie uit 's Rijks kas
verbindt, is, dat de uitvoering der werkzaamheden, voor
wat het grondwerk betreft, aan de Nederlandsche
Heide Maatschappij moet worden opgedragen. Hiertoe
bestaat trouwens gereede aanleiding, aangezien deze
maatschappij reeds meermalen dergelijke werken heeft
uitgevoerd, o. a. voor de N. V. ,,De Drie Provinciën",
en dan ook uit hoofde van hare ervaring op het gebied
van grondwerken als de aangewezen uitvoerder van
dit belangrijke werk mag worden beschouwd.
Het terrein is gelegen ten Noorden van de Insulinde-
straat, met als West- en Oostgrens respectievelijk de
Weg naar Cambuur en de Poppeweg, zooals de hierbij
overgelegde situatieteekening no. 2493 aangeeft.
Rondom het sportterrein zijn 15 en 20 Meter breede
wegen ontworpen. De ophooging van de aarden banen
dier wegen zal tegelijk met het grondwerk voor het
sportpark zelf worden uitgevoerd. Dit laatste zal een
oppervlakte beslaan van ongeveer 13 H.A. gronds,
welke reeds in het bezit der gemeente is. De kosten van
dien grond, welke van het Grondbedrijf dient te worden
overgenomen, zijn te stellen op rond 117.000.—'. De
aflossing van deze som kan geschieden in 50 jaren bij
wijze van annuïteit.
De eigenlijke arbeidsloonen zullen bedragen, bere
kend naar de thans bij de werkverschaffing geldende
loonen, rond 323.000.—', te vermeerderen met rond
9000.— wegens kosten van ongevallen- en ziektever
zekering. De werkzaamheden zullen in 4 winterhalf
jaren kunnen worden voltooid, gedurende welken tijd
er ongeveer 200 arbeiders, waaronder 15 a 20 zand-
schippers, bij te werk zullen kunnen worden gesteld.
Voor toezicht, administratie en algemeene onkosten
moet gerekend worden op een bedrag van 13.075.
van welk bedrag, bij een uitvoering van het werk over
413
