openbare wateren tegen te gaan. De aanvoer van grote hoeveel
heden zuurstof-rijk water, waardoor het natuurlijke reinigings
proces voortgang zou kunnen vinden, bleek niet mogelijk. Uit
onderzoekingen van het Rijksinstituut voor de zuivering van af
valwater is gebleken, dat het zuurstofgehalte van het water, ge
legen buiten de sterk verontreinigde grachten en kanalenzoals
b.v. G-reuns en Potmargezeer gering is.
De enige mogelijkheid, die overblijft en afdoende verbete
ring kan brengen is dan ook het afvoeren van het afvalwater naar
een installatie, waar het water wordt gezuiverd, voordat het op
de openbare wateren wordt geloosd.
Deze afvoer kan op twee wijzen geschieden. In de eerste
plaats is het mogelijk het huishoudwaterde faecalié'n en het
fabriekswater te zamen met het regenwater door één leiding naar
de zuiveringsinstallatie te voeren. In>tde tweede plaats is het
mogelijk het huishoudwater, de faecalié'n en het fabriekswater
naar de zuiveringsinstallatie af te voeren en het regenwater
door een afzonderlijke leiding te leiden en op de openbare wate
ren af te voeren.
Het eerste stelsel wordt het gemengde, het tweede het ge
scheiden stelsel genoemd. Bij het gescheiden stelsel komen de
leidingen voor het afvoeren van huishoudwater, de faecalié'n en
het fabriekswater diep te liggen, omdat zij bij kruisingen onder
de regenwaterleiding moeten worden doorgevoerd, en de leidingen
onder een zekere helling moeten worden gelegd. Vandaar de naam
"diepriolering"
De keuze tussen de beide stelsels is moeilijk. Beide hebben
hun voor- en nadelen. Bij de afweging van de voor- en nadelen
geven de plaatselijke omstandigheden, die hierbij een grote rol
spelen, meestal de doorslag.
Een afweging van de voor- en nadelen voor onze gemeente
heeft tot de conclusie geleid, dat nagenoeg met zekerheid mag
worden aangenomen, dat voor onze gemeente het gescheiden stelsel
de voorkeur verdient. Voor een nadere beschouwing van de voor-
en nadelen en de plaatselijke omstandigheden, die de keuze beïn
vloeden, mogen wij U verwijzen naar de bij de stukken gelegde
rapporten van de directeur der gemeentewerken van 22 October
1952, nr. 3316,en 16 Januari 1953, nr. 161.
Door de directeur der gemeentewerken is voorts, uitgaande
van het beginsel van het gescheiden stelsel, nagegaan op welke
wijze de centrale riolering in onze gemeente zou kunnen worden
uitgevoerd. Aangezien de riolering, bij dit stelsel, onder een
bepaalde helling moet worden gelegd, zullen de buizen, naarmate
de leiding langer wordt, steeds dieper moeten worden gelegd.
Ter besparing van kosten is daarom uitgegaan van centrale punten,
waar de -vloeistof wordt opgepompt, zodat opnieuw met een ondiepe
leiding kan worden begonnen.
Op deze punten wordt de vloeistof niet alleen opgepompt,
maar ook weggeperst in een leiding, die het afvalwater recht
streeks naar de zuiveringsinstallatie voert. Deze leiding be
hoeft niet onder een helling te worden gelegd. Bovendien heeft
deze wijze van werken het voordeel, dat de centrale riolering
in etappes kan worden uitgevoerd.
In verband hiermede is de stad voorlopig verdeeld in 20
districten, zoals op bijgaande kaart R 1 is aangegeven, terwijl op
de eveneens hierbij gevoegde kaart R 2 het mogelijk verloop van
de persleidingen is aangegeven. De stippen op deze kaarten ge
ven de centrale punten aan, waar gedacht is de vloeistof op te
pompen en weg te persen.
Zoals U uit de tekening R 2 zal blijken, is de zuiverings
installatie gedacht tussen de Greunsweg en de Potmarge, ten wes
ten van het terrein van de gemeentereiniging.
De totale kosten van de aanleg van een centrale riolering
volgens het gescheiden stelsel met inbegrip van de gedeelten,
waar de toekomstige uitbreiding van de stad is te verwachten
en van het bouwen van een zuiveringsinstallatie worden door de
directeur van gemeentewerken onder voorbehoud geraamd op onge
veer f. 25.000.000,--. Het samenstellen en uitwerken van de plan
nen, alsmede het ontwerpen van de zuiveringsinstallatie zal ge
schieden in nauw overleg met het Rijksinstituut voor de zuive
ring van afvalwater, welk instituut reeds tal van gemeenten_van
voorlichting heeft gediend en op dit gebied een grote ervaring
bezit.
Het tot stand brengen van een centrale riolering in onze ge
meente zal een werk zijn, waarvan de uitvoering over een reeks
van jaren moet worden verdeeld. Gezien de urgentie van het vraag
stuk van afvalwaterzuiveringis het van groot belang zo spoedig
mogelijk een begin te maken met het uitwerken van de plannen, zo
dat deze gereed liggen en geleidelijk aan kunnen worden verwezen
lijkt. Dit mede gezien in het licht van de door de regering ge
voerde politiek ter stimulering van de werkgelegenheid in tijden
dat de werkloosheid toeneemt.
Bovendien is het noodzakelijk in de eerstkomende jaren de
uitvoering in enkele districten ter hand te nemen.
Haar onze mening komen de districten IV, VII, VIII en XV
hiervoor het eerst in aanmerking. In drie van deze districten
vindt de gestadig voortschrijdende bebouwing plaats en dient der
halve bij het aanleggen van straten en rioleringen met de nieuwe
plannen onmiddellijk retening te worden gehouden.
In verband met het vorenstaande heeft de directeur der ge
meentewerken dan ook een ontwerp-plan gemaakt voor de aanleg van
de centrale riolering in bovengenoemde vier districten en zijn
van de uitvoering van deze werken globale begrotingen opgemaakt.
De tekeningen en begrotingen liggen bij de stukken voor U ter
inzage
Verder hebben wij er in de afgelopen tijd bij het aanleggen
van straten en rioleringen in nieuwe wijken zoveel mogelijk naar
gestreefd met de in voorbereiding zijnde plannen tot centrale
riolering rekening te houden. Dit was onder andere mogelijk, om
dat verschillende woningcomplexen aan de rand van de stad tot
stand kwamen, waardoor de rioleringen onafhankelijk van de be
staande riolering konden worden gelegd. De kosten van deze wer
ken zijn voorlopig opgenomen in de bestratingskosten, waarvoor U
credieten heeft verleend, maar zullen te zijner tijd moeten wor
den overgebracht naar de kosten van de centrale riolering. Een
begrotingswijziging hiervoor zullen wij binnen afzienbare tijd
gereed maken en U ter vaststelling aanbieden. In deze nieuwe wij
ken is veelal afgeweken van de methode om bij elke woning een af
zonderlijke septictank aan te brengen, maar is gebruik gemaakt
van gemeenschappelijke tanks, die het afvalwater voorreinigen,
alvorens het af te voeren.
In verband met de voortschrijdende bebowing in het westen
van de stad is de daar aangebrachte tank echter te klein gewor
den. Daarom zal in dit gedeelte een grotere gemeenschappelijke
tank, een zogenaamde Imhofftank, moeten worden gebouwd, wil de
afvoer van het afvalwater in dit gedeelte van de stad geen stag
natie ondervinden. Het ligt in de bedoeling deze tank te bouwen
bij gemeenteschool no. 15 aan de leeuwrikstraat en de tank zo
danig te construeren, dat deze later zonder grote kosten kan wor
den omgebouwd tot pompkelder voor de diepriolering in dit dis
trict. Op deze wijze wordt voorkomen, dat het afvalwater direct
op de openbare wateren in de gemeente wordt geloosd, waardoor
deze wateren nog sterker zouden worden verontreinigd. De kosten
voor"
