Ingevolge de Rekeningsvoorschriften 1931 moet de winst
van gemeentebedrijven in de gemeenterekening worden verant
woord. Deze bepaling sluit niet uit, dat de winst of een ge
deelte hiervan wordt gereserveerd.
Yele argumenten, welke kunnen worden aangevoerd voor de
vorming van reserves bij particuliere ondernemingen, gelden
niet voor de gemeentebedrijven. Met de mogelijkheid van liqui
datie, die de reservevorming bij eerstbedoelde ondernemingen
mede-beheerstbehoeft een gemeentebedrijf, in het algemeen
gesproken, geen rekening te houden. Toch zijn er wel argumen
ten aan te voeren, welke voor reservering in bepaalde omstan
digheden ten behoeve van de bedrijven pleiten. Wij denken
hier bijv. aan aanwending van reserves voor modernisering van
het bedrijf, voor ontsluiting van onrendabele gebieden, voor
compensatie van verliezen, voor researchwcrk enz. Voor hot
ene bedrijf zullen deze fac.toren zwaarder wegen dan voor hot
andere
In verband met het vorenstaande menen wij er de voorkeur
aan te moeten geven, dat de Raad jaarlijks bij de behandeling
van de begroting, of bij begrotingswijziging, de reservering
regelt. Deze regeling biedt bovendien het voordeel, dat de al
gemene financiële positie van de gemeente mede in beschouwing
kan worden genomen. Hetzelfde geldt tevens voor beschikking
over reserves. In het algemeen zullen deze reserves worden
aangewend ten behoeve van het bedrijf, waarvoor zij gevormd
zijn. Behoudens bijzondere bestemmingsreserves, welke op grond
van wettelijke voorschriften of overeenkomsten gevormd moeten
worden, verdient het geen aanbeveling algemene bedrijfsreser-
ves uitsluitend te binden aan een bepaalde tak van dienst,ten
behoeve waarvan deze reserves zijn gevormd. Hierdoor zou aan de
uit administratieve overwegingen toegepaste scheiding van ad
ministraties een te bindend karakter worden toegekend. Het ver
ban- met de algemene huishouding der gemeente mag ook ten aan
zien van de reservering niet worden verbroken. Hoewel beschik
king over algemene bedriJfsreserves ten behoeve van de algeme
ne dienst ongetwijfeld geen regel zal mogen vormen, moet de mo
gelijkheid hiertoe worden opengesteld.
In artikel 31 is ten behoeve van het clectriciteitsbedrijf
een imperatieve reservering voorgeschreven, voortvloeiende uit
het stroomleveringscontract met de provincie Friesland.
In de artikelen 17 en 19 van de ontwerp-verordening zijn
regelen gesteld ten aanzien van de indiening van de begroting
en rekening.
Het voor "gezien" tekenen van de begroting door de admini
strateur en vande rekening door de directeur heeft tot doel
deze functionarissen in de gelegenheid te stellen eventuele op-
of aanmerkingen ter kennis van Burgemeester en 'Wethouders te
brengen
Ingevolge artikel 253? 3e lid, van de Gemeentewet moeten
in de beheersverordening de gevallen worden geregeld, waarin
een besluit van de Gemeenteraad, waarbij machtiging tot af- of
overschrijving op posten van de begroting wordt'"verleendde
goedkeuring van Gedeputeerde Staten behoeft. Het is algemeen
gebruikelijk deze goedkeuring te beperken tot de in de ontwerp
verordening in artikel 18 genoemde gevallen.
"HOOFD-"
HOOFDSTUK III. Bijzondere b_eipa:lingen.Joo_Lhet grondbedrijf^
Algemeen
Alvorens op de in de ontwerp-verordening opgenomen bepa
lingen voor het gemeentelijk grondbedrijf een nadere toelich
ting te geven, verdient het naar ons gevoelen aanbeveling
kort bestek de ontwikkeling van het grondbedrijf
wing te nemen.
Het gemeentelijk grondbedrijf is met ingang
m
in beschou-
van 1 Janu
ari 1921 opgericht. De inbreng van de grond heeft destijds
tegen schattingswaarde plaats gevonden. Over de jaren 1921 en
1922 en gedeeltelijk over de jaren 1923 en 1924 is het exploi-
uit rente van de voor de
de gron-
tatieverliesin hoofdzaak bestaande
financiering benodigde middelen, op de boekwaarde van
den bijgeschreven.
Van 1923 af werd winst gecalculeerd op de gronduitgiften
Over 1923 en 1924 is deze winst in mindering gebracht op de
bijgeboekte exploitatieverliezen. Over 1925 zijn de exploi
tatieverliezen afgeboekt van de rekening "meerwaarde bij in
breng", terwijl van 1926 af de nadelige exploitatieverliezen
van de reserve zijn afgeboekt, welke reserve gevoed werd door
berekende winst op uitgegeven gronden.
Ingevolge artikel 26 van de tot dusver geldende beheers
verordening zijn voorts de periodieke taxatieverschillen op
de gronden bij- of afgeboekt en aan de reserve toegevoegd of
daarop in mindering gebracht. Bij de winstberekening op de
gronduitgiften werden de taxatiewaarden als grondslag genomen.
De na de taxatie uitgegeven kosten van bouwrijp maken werden
zo goed mogelijk over de voor uitgifte bestemde terreinen ver
deeld, terwijl het verschil tussen de opbrengsten en de schat
tingswaarde, vermeerderd met de berekende kosten van bouwrijp
maken, als winst of verlies werd beschouwd.
Deze wijze van administratie, steunende op de beheersver
ordening, leidde er toe, dat een reeks van administratieve boe
kingen werd verricht, zonder dat inzicht werd verkregen in de
hetgeen juist een
van een grond-
uit de grondexploitatie verkregen uitkomsten,
van de hoofdmotieven is, waarom tot instellir
bedrijf wordt besloten.
Een en ander is voor ons aanleiding geweest het Centraal
Bureau voor verificatie en financiële adviezen van de Vereni
ging van Hederlandse Gemeenten te verzoeken ons van advies te
willen dienen over de vraag, welke maatregelen moeten worden
beheer van het grondbedrijf van een
aan de hedendaagse eisen te doen
Verificatiebureau verzocht te wil-
en de "meerwaarde bij inbreng", zo-
December 1951 voorkomen, al dan niet
getroffen om het financiële
omvang als in onze gemeente
beantwoorden. Tevens is het
"reserve
len
als
als
31
nagaan, of de
die op de balans pc;
gerealiseerd zijn te beschouwen.
In een uitvoerig rapport van 12 Maart 1953? no. 2181 R,
welk rapport bij de stukken ter inzage is gelegd, zijn de bevin
dingen en voorstellen van het Verificatiebureau vastgelegd.
Bij de redactie van de in de ontwerp-verordening opgenomen
bepalingen van het grondbedrijf zijn de voorstellen van het Ve
rificatiebureau, behoudens enkele uitzonderingen, overgenomen.
Ter toelichting op deze bepalingen moge het volgende dienen.
Bij de aankoop van gronden worden de daarop gevestigde op
stallen mede overgenomen, welke in afwachting van de voortschrij-
tttfi
dende bebouwing in exploitatie
het vorenstaande is artikel 20
worden genomen. Met
zodanig geredigeerd,
het oog op
dat ook deze
"op-"
TPV-PXP v.-]
-mU
