- 2 -
a. Gemaal.
De huidige bemalingsinstallatie is in 1925 gebouwd en heeft een ver
mogen van ongeveer 70 m3/niin. De opvoerhoogto bedraagt thans maximaal 1,2;
m. Het is niet mogelijk met dit gemaal lager af te malen dan tot 45 om -
F.Z.P. Het is om deze reden reeds nodig om de bemalingsinstallatie te wijzj
gen. Tevens moet een vergroting van de capaciteit van het gemaal nodig
worden geoordeeld met het oog op een zo goed en snel mogelijke beheersing
van het te verlagen waterpeil in verband met oen voldoende drooglegging:
van do recreatieterreinen en ten behoeve van de daarop aanwezige beplantir.:
Over de wijziging van de bemalingsinstallatie hebben wij uitvoerig oï
leg gepleegd met het voorlopige bestuur van het voormalige waterschap
"Kleine Geest" en -later- met het voorlopige bestuur van het waterschap
"Do vaiden". Daarbij zijn wij tot de conclusie gekomen, dat de aan do poil
verlaging verbonden kosten door de gemeente Leeuwarden dienen te worden ge-]
dragen. Inmeishet waterschap heeft voor een goede bemaling van de in haar
gebied gelegen gronden aan een lager peil geen behoefte. Uit landbouwkundig
oogpunt besion is dit waarschijnlijk zelfs ongewenst. De verlaging van leb
waterpeil geschiedt uitsluitend ten dienste van een goede waterbeheersing
van hot recreatie gebied. Het bestuur van het waterschap heeft zich evenwel
bereid verklaard van da totale kosten eon bedrag van ƒ25.000,-- voor haar
rekening te nomen. Dit bedrag is gebaseerd op do geraamde kosten, welke
door hot waterschap zouden moeten worden gespendeerd om hot bestaande genat
te reviseren, uiteraard met handhaving van het huidige peil.
Op ons verzoek hoeft het bestuur van het voormalige waterschap "Kleine
Geest" zich in do. loop van hot jaar 1966 gewend tot het technisch bureau
van de Unie van l/aterschapsbondcn mot het verzoek, oen rapport samen tc
stollen ovor do wijze waarop de verlangde poilvorlaging zo voordelig moge
lijk lean worden uitgevoerd. Voormeld bureau hoeft bij briof van 6 dcccnbor
1966 hot gevraagde overzicht ingediend. In dit rapport, waarvan een af
schrift voor U tor inzage is gelogd, wordt uitgegaan van oen verlaging van
het por! tot 0.75 m - P.Z.P. en oen vergroting van de bemalingscapacitoit
tot 90 n3/nin.
Hot rapport vermeldt de navolgende mogelijkheden:
1. aanpassing van do bestaande bemalingsinstallatio
Kosten 235-000,-
2. verboui; van het bestaande gemaal tot con gomaal net
open schroofpomp Kosten 223.000,-
3. bouw van oen vijzolgomaal met betonnen opleider en
stalen bodioningskast Kosten
4- plaatsen van oen pontongemaal Kosten
241 .000,"
208.000,-
Na bespreking van deze mogelijkheden met het bestuur van het watorscklj
zijn wij tot do concksio gekomen, dat oplossing 2, verbouw van hot gomaal
een gemaal met open schrocfpomp, het meest voor uitvoering in aanmerking koi]
Do oplossingen 1 en 3 zijn namelijk duurder dan oplossing 2. De oplocs
genoemd onder 4* heeft betrekking op con geheel nieuw type gomaal. Dczo - «I
iswaar goedkopere - oplossing lijkt ons minder aantrekkelijk, omdat oen
drijvend gemaal door kinderen als een speelobjoct kan worden beschouwd, waafl
door voortdurend toezicht vereist is. Bovendien is de gehele bouw nogal
compact, waardoor eventuele reparaties niet goedkoop zullon zijn. Zoals
hiervoor is vermeld, komt van de totale kosten oen bedrag van 25.000,
voor rekening van het waterschap. Ten laste van do gomeento blijft dorhalvc
een bedrag van 198.000,
bo Stm;.
OP^ onG verzoolt hoeft do Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij ccn
plan mee kostenbegroting opgesteld voor de te troffen voorzieningen, welke
enerzijds nodig zijn om do poilvorlaging mogelijk te maken en anderzijds on
voor do rondom hot recreatiegebied gelogen landbouwgronden de huidige sloot-|
waterstanden to bestendigen. Eén van die voorzieningen bestaat uit hot naton
van een e ouw in do Zanding, ook wel genaamd I\Ticuuc Diep, direct ton noorclcn
van do spoorlijn Lceuwardon-GroningenAfdamming van dit water is niet nogolj
- 3 -
omdat hot gebied van het waterschap, dat gelogen is ten zuiden van de
spoorlijn, grotendeels wordt bemalen door hot gomaal bij do Schansorbrug
en het water van hot zuidelijke gebied derhalve te allen tijfc hot gebied
van do Kleine Wielen moot kunnen binnenkomen.
Aanvankelijk lag hot in het voornomen tor plaatse een uit geprefabriceerde
betonelementen samengestelde stuw te plaatsen. In hot bij do stukken voor U
tor inzage gelogde plan mot kostonbegroting wordt daarvan nog uitgegaan. Dczo
stuw had ton doel te voorkomen, dat het water van het gebied ton zuiden
van do spoorlijn lager dan tot een peil van 0.45 cm - P.Z.P. zou afstromen
naar hot na de totstandkoming van do poilvorlaging lager gelegen bekken van
do ICloine Wielen. Bij een grotore regenval zou het echter noodzakelijk zijn,
het recreatiegebied als borging voor het overtollige water dienst tc laten
doen. Mot do vorcnomschrcven stuw zou hot niet te voorkomen zijn, dat hot
gebied van do Kleine Wieion al bij oen betrekkelijk geringe regenval zou
vollopen. Gezien de daaraan verbonden bezwaren hebben wij naderhand.dan. ook
gemeend, dat aan een andore uitvoering van deze stuw do voorkeur moot worden
gegeven. De lcoston van do to verwezenlijken poilvorlaging van 30 cm - do
meerdere exploitatiekosten van hot waterschap als gevolg van do op vorzoelc
van onze gemeente to troffen voorzieningen voor do waterbeheersing in hot
Kleine Uiolongobicd - zullon namelijk geheel door do gemeente Leeuwarden
moeten worden godragen; hot waterschap betaalt hieraan niet moe. Wij achten
hot dan ook rodclijk, dat ook bij grotore regenval het pcilvcrschil tussen
het gebied boven on dat beneden de stuw altijd 30 cm zal bodragen. Daartoe
zal do stuw mot oen speciale voorziening moeten worden uitgerust. Hoewel
het ook op dozo manier kan voorkomen, dat hot poil van de Kleine Wielen bij
grote regenval enigszins stijgt, wordt toch bereikt, dat op con bepaald
moment niet allo overtollige water in oen te korte tijd naar hot gebied mot
hot laagste waterpeil loopt. Het bestuur van hot waterschap kan zich net
onze zienswijze verenigen.
Wij lebben inmiddels aan de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij
opdracht gegeven, een nieuw plan met kostonbegroting samen te stellen voor oen
stuw, welke automatisch oen peilvcrschil van 30 cm handhaaft. Hoewol wij dit
plan en dozo kostonbegroting nog niet aan U kunnen overleggen, hebben wij
gemeend deze aangelegenheid reeds thans aan U tc moeten voorleggen. Do bouw
van dczo stuw staat namelijk in rechtstreeks verband mot de hiervóór onder
a bedoelde verbouw van het gemaal bij do Schansorbrug on hot uitvoeren van
do hierna onder c bedoelde werken. Do poilvorlaging moot namelijk, zal de
tijdige uitvoering van do verschillende rocroaticplannon, vermeld in ons
voorstel van 29 december 1966, niet in hot gedrang komen, omstreeks juni
1960 gerealiseerd zijn.
Do kosten van do door de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij ont
worpen geprefabriceerde stuw zijn geraamd op 24-350,--. V/ij verwachten, dat
de nieuwe voox-ziening móór zal kosten; wij achten zulks in do gegeven omstan
digheden volkomen verantwoord. Deze meerkosten zullen moeten worden bestreden
uit do hieronder vermelde post voor onvoorziene uitgaven.
c. Overige voorzieningen.
Haast de verbouw van het gomaal bij do Schansorbrug en het maken van oen
stuw in de Zanding dienen nog oen aantal kleinere voorzieningen tc worden ge
troffen. Deze voorzieningen bestaan uit: hot plaatsen van een drietal stuwen
van azobó net aluminium schuif; het maken van oen vaste overlaat en enkele
vaste gronddammen; het leggen en laten vervallen van een aantal duikers en het
afsluitbaar maken van een duiker. Hiervoor mogen wij U verwijzen naar hot bij
de stukkon tor inzage gelegde plan mot kostonbegroting. Hot in deze begroting
vermelde bedrag van 107-750,dient te worden verminderd met de kosten van
hot malcon van do onder b bedoelde geprefabriceerde stuw. Pro rosto zullon do
totaio kosten van deze voorzieningen naar schatting 83.400,bedragen.
Do totaio kosten van do poilvorlaging zullen mot inbegrip van eon post voor
voor onvoorziene uitgaven ongeveer 337.000,-- bodragen.
Door het totstandkomen van do voorzieningen, wcllcc ton behoove van do
verlaging van hot waterpeil moeten worden getroffen, zullen do jaarlijkse kos
ten van hot regelen van do waterstand in het onderhavige gebied hoger worden.
