maar: hoe leiden wij deze ontwikkeling planologisch- en bestuurlijk in
goede banen. Gedacht kan worden aan een versnelde gewestvorming en aan
de ontwikkeling van een struktuurplan waarin de ontplooiing van de
randkernen is opgenomenEen derde mogelijkheid is nog, dat men binnen
dc huidige gemeentegrens van Leeuwarden niet alleen streeft naar kom-
pakte bestemmingsplannen, direkt aansluitend aan de huidige bebouwde
kom, maar dat men de verdere ontplooiing van dorpen als Goutum, Wirdum,
Wytgaard en Lekkum mogelijk maakt.
In de Tweede Nota Ruimtelijke Ordening wordt gepleit voor het kreëren
van keuzemogelijkheden in het woonmilieu. Voor het gewest-Leeuwarden
zou dit kunnen betekenen dat de keuze doelbewust wordt aangeboden tus
sen het wonen direkt aan de stadsrand (b.v. Camminghaburenof het wo
nen op iets grotere afstand (b.v. Goutum, Hardegarijp)Door in het wo
nen aan de stadsrand meer tegemoet te komen aan bewonerswensen (meer
laagbouw, niet te hoge dichtheid, kleinschaligheid, groen etc.) zal de
stadsrand de konkurrentie met dc kernen op grotere afstand waarschijn
lijk beter aankunnen, zeker wanneer tevens wordt gepoogd de kostentoe
rekening naar de verschillende tfbuwplaatsen op een reële wijze te doen
plaatsvinden
Het woningmarktonderzoek heeft niet de pretentie een planologisch rap
port tc zijn. De planologische mogelijkheden worden minder als konklu-
sie dan wel als vraagpunt opgeworpen. Het zal de lezer duidelijk zijn
dat zonder een algemene planologische visie op de toekomstige ontwik
keling van het gewest-Leeuwarden ook de toekomstige woningmarkt in de
lucht komt te hangen.
6.2. De probleemstelling
Wij keren thans weer terug naar de probleemstelling waarmee wij onze
beschouwing over de Leeuwarder woningmarkt startten. Deze probleemstel
ling luidde:
a. Hoe funktioneert de woningmarkt te Leeuwarden thans? Welke problemen
doen zich hierbij voor?
b. Welke aantallen woningen dienen in de komende jaren te worden ge
bouwd in Leeuwarden voor een optimale woningvoorziening?
c. Voor wi-e kan nieuwbouw worden gebouwd?
d. Hoe dienen de komende woningkomplexen te worden gedifferentieerd
naar
- bouwhoogte en woonvorm;
- eigendomsverhouding;
- prijsklasse;
- woninggrootte.
e. Welke middelen kan het gemeentebestuur te baat nemen, naast de wij
ze waarop de nieuwbouw wordt geprogrammeerdom in de komende jaren
tot een optimale woningvoorziening in Leeuwarden te komen?
In de voorgaande hoofdstukken, kregen de antwoorden op deze vragen,
naarmate de rapportage van de resultaten van de diverse onderzoeks-
komponenten vorderden, steeds meer gestalte. De uiteindelijke beant
woording van de vragen is nu een kwestie van een zekere kombinatie van
deze verschillende komponenten.
6.3. Hoe funktioneert de woningmarkt in Leeuwarden thans?
'We bekijken allereerst de wijze waarop de woningmarkt in Leeuwarden
thans funktioneert. Zoals wij zagen, wordt de woningmarkt in Leeuwarden
in toenemende mate beheerst door het verschijnsel "suburbanisatie".
Door het jaarlijks weerkerend vertrekoverschot wordt op zichzelf enig
soelaas gebracht in de woningnood van de gemeente Leeuwarden.
Niettemin is de lijst woningzoekenden in het recente verleden langer
geworden. Beide verschijnselen wijzen erop dat de nieuwbouwproduktie
in liet jongste verleden te gering is geweest en tegelijkertijd niet in
optimale mate was afgestemd op de behoeften van de bevolking.
Deze laatste konklusie wordt nog gevoed door de konstatering dat zich
in betekenende mate leegstand in de nieuwbouw heelt voorgedaan, terwijl
er tezelfdertijd vele woningzoekenden bij de gemeente waren geregis
treerd
Anderzijds kan wel worden vastgesteld dat Leeuwarden qua doorstroming
geen gek figuur slaat. Direkt iridirekt veroorzaakt de bouw van 100
woningen 65 doorstromingsgevallen. Een honderdtal woningen werd in het
verleden betrokken door gemiddeld 25 starters, 'i0 doorstromers en 35
immigranten
6.1). V/elke aantallen woningen moeten worden gebouwd?
Om met de thans aantoonbare tekorten af te rekenen is in elk geval een
toename van het produktieniveau nodig. De aantallen woningen die in
1969 en 1970 in aanbouw zijn genomen (513, resp. 1»12) illustreren dat
Leeuwarden thans qua bouwaktiviteiten een dieptepunt doormaakt.
Om het thans aantoonbare tekort in Leeuwarden te kunnen wegwerken in
een periode van 5 jaar en tevens de migratiebalans in evenwicht te
brengen is een piroduktieniveau van circa 1000 woningen per jaar noodza
kelijk. Als de migratiebalans positief zou kunnen gaan uitslaan, zijn
zelfs iets hogere produkties verantwoord.
6.5. Voor wie kan nieuwbouw worden gebouwd?
De behoefte aan circa 1000 woningen per jaar blijkt te kunnen worden
gedekt door een in Leeuwarden geregistreerde huur - c.q. koopkrachtige
vraag. Op grond van gegevens en schattingen kan worden gesteld dat op
de nieuwbouwmarkt van Leeuwarden 50$ van de woningzoekenden opereren,
circa een kwart van de potentiële doorstromers en bijna geen enkele
krotbewoner
Naar schatting komen 900 thans ingeschreven woningzoekenden, 1800 po
tentiële doorstromers en 1200 nieuwe starters in de komende 3 jaar in
aanmerking voor nieuwbouw in Leeuwarden, mits aan de volgende voor
waarden wordt voldaan:
- overwegend matig prijsniveau in de nieuwbouwsektor (huurniveau voor
namelijk tussen 200 en 250 per maand);
- gebruikmaking van individuele huursubsidie door een deel van de door
stromers
- zodanig kwaliteitsniveau in de nieuwbouwsektor dat deze op de door
stromers een geduchte aantrekkingskracht gaat uitoefenen.
