- 4 -
III.3. Gemeentelijke initiatieven c.a.
Het geven van voorlichting over vredeszaken noemt het L.V.O. als één
van de meest voor de hand liggende zaken die een gemeente op zich kan
nemen. Hierbij kan o.m. worden gedacht aan de weergave van discussies
in Uw Raad op dit gebied. Wij menen hierbij echter de volgende kant
tekening te moeten plaatsen. Verslaglegging van discussies in Uw Raad
zou, om leesbaar te blijven, zich moeten beperken tot een selectie. He:
selecteren van de weer te geven punten zal echter onvermijdelijk met
een zekere subjectiviteit gebeuren. Teneinde als gevolg hiervan de
schijn van vooringenomenheid te vermijden dient dit dan ook niet of
slechts bij uitzondering van gemeentewege te geschieden. De media,
waaronder in de nabije toekomst wellicht ook een lokale omroep, zijn
door hun diversiteit beter geëquipeerd om deze informatie te ver
breiden.
Een specifiek onderwerp van voorlichting zou volgens het L.V.O. moetet
inhouden het wijzen op de mogelijkheden tot dienstweigering.
In dit verband merken wij op dat de dienstplichtige reeds bij de
allereerste gelegenheid, t.w. bij het bewijs van inschrijving voor de
dienstplicht uitdrukkelijk geattendeerd wordt op de mogelijkheid een
beroep te doen op de Wet op de Gewetensbezwaren militaire dienst. Bij
de later toegezonden keuringsoproep ontvangt hij voorts enkele
brochures, waarin meer uitgebreid o.m. op dit punt wordt ingegaan. Dei!
brochures zijn bovendien verkrijgbaar bij de secretarieafdeling
Bevolking, Burgerlijke .Stand, Militaire Zaken en Verkiezingen.
Naar onze mening wordt, gelet op het vorenstaande, derhalve reeds in
voldoende mate in de behoefte aan informatie op dit vlak.voorzien.
Voorts vestigt het L.V.O. de aandacht op de wenselijkheid arbeidsplaat
sen te scheppen voor dienstweigeraars. Hieraan wordt door de gemeente
reeds voldaan; op enkele plaatsen binnen het gemeentelijke apparaat
zijn dienstweigeraars werkzaam (geweest).
Wij achten hier overigens extra zorgvuldigheid geboden, omdat de
ervaring leert dat dienstweigeraars niet zelden via hun werkproject
naderhand vast aan de desbetreffende instelling verbonden blijven.
Hoewel dit enerzijds een positief gevolg is, moet uit een oogpunt van
het waarborgen van gelijke kansen voorkomen worden dat degenen die ton
dienstplicht wel vervuld hebben achtergesteld zouden raken.
Een actievere houding van de gemeente ten aanzien van vredesvraagstuk
ken moet volgens het L.V.O. afwijzing van iedere militair vertoon
meebrengen. De gemeente zou dan ook niet moeten meewerken aan activi
teiten die het militarisme zouden kunnen bevorderen, zoals open dagen
op de vliegbasis. In aansluiting op hetgeen wij hiervoor reeds
hierover hebben gesteld, merken wij nog het volgende op met betrekking
tot de open dag op de vliegbasis. Dit evenement vindt niet plaats onder;
de verantwoordelijkheid van de gemeente Leeuwarden, doch onder die van
de Koninklijke Luchtmacht. De gemeente (i.e. de Burgemeester) heeft
hiermee geen andere bemoeienis dan de zorg voor een ordelijk en goed
verloop van dit gebeuren, voorzover het de handhaving van de openbare
orde betreft. Overigens kan door middel van een open dag ook
voorlichting worden gegeven over de taken van onze defensie, hetgeen
als een positief element beschouwd kan worden.
Door het L.V.O. is verder de gedachte aangedragen dat de gemeente een
bijdrage zou moeten leveren aan het doorbreken van bestaande
machtsblokken door het aangaan van contacten met een gemeente in het
Oostblok.
Wij achten het aangaan van een relatie met een gemeente uit het
Oostblok op zichzelf een interessante gedachte. Zonder daar thans reeds
te diep op in te gaan, voorzien wij wel enkele problemen. Voor een
dergelijk contact zouden immers bezoeken over en weer noodzakelijk
zijn. Daarbij zouden vrije en diepgaande discussies mogelijk moeten
zijn, ook over politiek gevoelige zaken. In de praktijk blijken hier
echter nog de nodige voetangels en klemmen te liggen.
Vredesonderwijs
Een afzonderlijke bespreking zouden wij willen wijden aan het onderwerp
vredesonderwijs. Hierbij hebben wij met name, naast hetgeen door het
L.V.O. naar voren is gebracht betrokken de notitie welke door de frac
tie van de Partij van de Arbeid in Uw Raad is vervaardigd. Hoewel nog
lang niet alle problemen in dit vlak zijn geïnventariseerd, menen wij
dat hier mogelijk kansen liggen voor een gemeentelijke aanpak.
Aan vredesonderwijs als onderdeel van vredesopvoeding wordt op
verschillende scholen in het basis- en voortgezet onderwijs in onze
gemeente reeds aandacht besteed; veelal geschiedt dit in het kader van
vakken als maatschappijleer, wereldoriëntatie of geschiedenis. Wij
achten onderzoek naar een meer gerichte aanpak van het vredesonderwijs
als een vakoverstijgend onderdeel van het onderwijs echter gewenst. Wij
willen er daarbij met nadruk op wijzen dat ook t.a.v. het onderwerp
"vredesonderwijs" recht zal moeten worden gedaan aan de beginselen van
het openbaar onderwijs, d.w.z. een bijdrage leveren aan "de ont
wikkeling van de leerlingen met aandacht voor de pluriformiteit aan
levensbeschouwelijke en maatschappelijke opvattingen in de samenleving
met onderkenning van de betekenis van de verscheidenheid van die
opvattingen".
Ter uitvoering van het bovenstaande zijn wij voornemens een notitie
m.b.t. een project "Vredesonderwijs" op te stellen. Na overleg met het
onderwijsveld (Adviescommissie openbaar onderwijs, schoolhoofdenoverleg
basisonderwijs en directeuren/rectorenoverleg voortgezet, onderwijs) kan
op basis van de notitie een aantal scholen (b.v. vijf basisscholen en
twee scholen voor voortgezet onderwijs) worden uitgenodigd tot deelname
aan een dergelijk project teneinde ervaring met vredesonderwijs op te
doen.
De resultaten hiervan zouden via een gerichte voorlichting kunnen wor
den verspreid naar de overige onderwijsinstellingen. Naar onze mening
kan de gemeentelijke Schooladviesdienst in het project een begeleidende
en ondersteunende rol vervullen, terwijl voorts een beroep kan worden
gedaan op een groot aantal plaatselijke en landelijke instellingen
zoals de lerarenopleiding, het Polemologisch Instituut, het
voorlichtingsinstituut van de Verenigde Naties in Nederland, de
Stichting Vredesopbouw etc.
Wij achten het daarnaast gewenst de besturen van het bijzonder basis-
en voortgezet onderwijs in Leeuwarden omtrent het hiervoor aangeduide
gemeentelijke beleid te informeren.
