Functie van een discriminatie-meldpunt
De indruk bestaat - zonder dat overigens te kunnen kwantificeren -
dat discriminatie naar ras en/of etnische afkomst toeneemt. Een
ingang om hier achter te komen zou kunnen zijn gelegen in het
aantal aangiften dat terzake bij de politie wordt gedaan, alsmede
het aantal veroordelingen dat daarop is gevolgd.
Discriminatie is evenwel moeilijk te bewijzen en dit weerhoudt mensen!
ervan om aangifte te doen. Daarbij kan ook nog meespelen dat de
drempel om naar de politie te gaan hoog is, waardoor aangifte achter
wege wordt gelaten. Tenslotte gaat het bij discriminatie niet altijd
om strafbare handelingen. Er kan ook sprake zijn van een houding of
mentaliteit die als kwetsend en discriminerend ervaren wordt.
Als onderdeel van het beleid dat erop gericht is inzicht te krijger,
in de aard en omvang van de onderhavige problematiek in Leeuwarden
en om tevens een bijdrage te leveren aan de actieve bestrijding van
racisme en discriminatie zijn wij voornemens om een telefonisch
meldpunt voor racistische discriminatie in te stellen.
Dit meldpunt zal een drietal functies vervullen:
- bemiddelingsfunctie.
Mensen die van mening zijn het slachtoffer te zijn geworden van
discriminatie op grond van hun ras of etnische afkomst zullen zo
mogelijk met raad en daad worden bijgestaan.
Het is daarbij van belang op te merken, dat het accent in de onder
steunende rol voornamelijk zal liggen bij het registreren van de
klachten en het verwijzen naar instanties die zorgdragen voor de
feitelijke behandeling. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling on
bestaande procedures van aangifte, beroep en bezwaar er. klachten
melding te gaan vervangen..
Tot het in behandeling nemen van aangiften van een strafbaar feit
zijn slechts opsporingsambtenaren en (hulp)officieren van Justitie
bevoegd. Ook moeten klachten uiteindelijk bij de behandelende
instantie worden ingediend.
Het doel van het telefonisch meldpunt is er in de eerste plaats in
gelegen om de drempel voor het doen van aangiften en het indiener,
van klachten zo laag mogelijk te maken.
- signaleringsfunctie.
Uit gegevens die bij het meldpunt binnenkomen en worden geregistra
krijgt de gemeente een beeld van bepaalde discriminatoire ontwikke
lingen waardoor het beter mogelijk wordt om een gepast bele:d terzaj
te ontwikkelen.
- voorbeeldfunctie.
Met het instellen van een meldpunt geeft de gemeente een duidelijk
beeld van haar standpunt ten opzichte van discriminatie. Dit kaneel
positieve invloed hebben op de gedachtenvorming van organisaties
die zich met deze problematiek bezighouden en van degenen die worce
gediscrimineerd. Mogelijkerwijs kan het bestaan van het mei cunt
preventief werken ten aanzien van personen en organisaties ie sic."
aan discriminatie schuldig (dreigen te) maken.
Plaats van het meldpunt.
Over de plaats van een meldpunt waarvan hier sprake iskan verschi-
lend worden gedacht. Enerzijds zijn argumenten aan te voeren voor
onderbrenging 'in het veld', bij een bestaande instelling of en
daarvoor in het leven te roepen instituut/organisatie, anderzijds
zijn er redenen aan te wijzen om een discriminatiemeldpunt bij se
gemeente onder te brengen. In de concept-beleidsnota "Etnisch
groepen" is de voorkeur gegeven aan onderbrenging van het meldpunt bij
de gemeenteBij de behandeling van de bedoelde nota is look) dit stand
punt ter discussie gesteld in het Platform culturele minderheden. Hoewel
de meningen terzake uiteen liepen, hebben wij daarin onvoldoende aanlei
ding gevonden om ons standpunt op dit onderdeel te wijzigen. De afweging
van de voor- en nadelen die daarbij een rol spelen is gebaseerd op het
volgende
Door de organisaties van etnische groepen is als bezwaar tegen het
onderbrengen bij de gemeente naar voren gebracht, dat veel van de
te verwachten klachten betrekking zouden hebben op de gemeentelijke
overheid zelf. Wanneer de melding alsmede de verwerking ervan door
hetzelfde orgaan plaatsvindt, terwijl de klacht tegen dit orgaan
gericht is, zou dit de indruK kunnen wekken dat de klachten niet
met de benodigde objectiviteit behandeld zouden worden.
Een ander bezwaar dat in samenhang met het vorige naar voren wordt
gebracht, is dat de drempel om een gemeentelijk meldpunt te bellen
te hoog is.
Daar staat tegenover dat bij klachten over instellingen en organisa
ties en klachten die betrekking hebben op de relaties tussen burgers
onderling dezelfde redenering als hiervoor opgaat en dus niet ver
wacht mag worden dat betrokkenen zich snel zullen wenden tot een
meldpunt bij een particuliere instelling. De drempel die veronder
steld wordt aanwezig te zijn als belemmering om zich bij de gemeente
te vervoegen, blijkt in de praktijk van alledag niet hoger te zijn
dan geldt voor een particuliere instelling.
Daar komt bij dat de gemeente als instantie in het lokale veld
een onafhankelijke positie inneemt en tegelijkertijd een veelvoud
van relaties en contacten kent. Ondermeer zijn daarbij van belang de
relatief korte lijnen naar de politie en net openbaar ministerie.
Met betrekking tot het argument dat de benodigde objectiviteit zou
ontbreken wanneer de overheid een klacht tegen zijn eigen functioneren
in behandeling neemt, moet erop worden gewezen, dat deze werkwijze
als zodanig niet ongebruikelijk is, mits voor de afhandeling van ce
klacht zorgvuldig en duidelijk vastgelegde richtlijnen en werkwijzer,
bestaan. Veel administratief-rechtelijke procedures, zoals ondermeer
ingevolge de Wet AROB, zijn gebaseerd op het principe van heroverweging
van een besluit in geval van bezwaren.
Tenslotte kan als voordeel voor het onderbrengen van het meldpunt bij
de gemeente worden gewezen op de praktische mogelijkheden om één en
ander op korte termijn te verwezenlijken, daar het meldpunt zonder
veel problemen of kosten op de secretarie kan worden ondergebracht.
Om in zekere mate ook aan de bezwaren tegemoet te komen die door
de organisaties van etnische groepen zijn geuit en omwille van het
bewerkstelligen van een actieve rol van deze instellingen in de
klachtenbehandeling, kan in de behandelingsprocedure het volgende
worden opgenomen. Indien bij een organisatie van etnische groepen
of een andere maatschappelijke organisatie een klacht binnenkomt,
wordt deze doorgegeven aan het meldpunt, waarna de organisatie als
klager wordt aangemerkt en de klacht verder op dezelfde wijze wordt
afgewerkt als bij een rechtstreekse melding door het slachtoffer. In
deze intermediaire rol blijft de instelling betrokken bij het verloop
van de behandeling van de klacht.
Voorts verdient het aanbeveling het functioneren van het meldpunt,
nadat dit tenminste één jaar in gebruik is geweest, aan een evaluatie
te onderwerpen.
Vormgeving en procedure
Lokatie van het meldpunt.
Om aan het telefonisch meldpunt gestalte te geven wordt een aparte
telefoonlijn geopend die verbonden is met de afdeling Welzijn ter
secretarie. Aan het takenpakket van de op deze afdeling aangestelde
ambtenaren die belast zijn met het beleid voor etnische groepen,
v/ordt het registreren en in behandeling nemen van klachten over
