i
1
I
Verzoek van het Leeuwarder Vredesoverleg tot straatnaamwijzigingen in
de Transvaalbuurt
Bijlage nr. 278. Leeuwarden, 15 september 1988.
Aan de Gemeenteraad.
Het Leeuwarder Vredesoverleg heeft zich bij brief van 18 september
1987 tot U gewend met het verzoek te bevorderen dat in de Transvaalbuurt
namen van straten worden veranderd in die zin, dat de nieuwe naamgeving
gerelateerd wordt aan strijders tegen de apartheid in Zuid-Afrika. U
besloot op 26 oktober d.a.v. deze brief om preadvies in onze handen te
stellen. Wij hebben de Werkgroep Straatnaamgeving gevraagd ons over dit
verzoek nader te adviseren. De bevindingen van deze werkgroep hebben ons
tot de volgende overwegingen en conclusies geleid.
Het wijzigen van straatnamen heeft voor een aantal betrokkenen min
of meer vergaande consequenties. Voor de betrokken bewoners leidt dit
tot veel ongemak en kosten: aan allerlei bekenden, relaties, instanties,
e.d. zal kenbaar gemaakt moeten worden dat er van een adreswijziging
sprake is. Een en ander leidt tevens tot de nodige wijzigingen in tal
van administraties en publikaties (bijv. stadsplattegronden). Bovendien
moet verwacht worden dat in het maatschappelijk verkeer gedurende lange
tijd de oorspronkelijke straatnamen gehanteerd zullen blijven worden,
temeer nu het in dit geval gaat om reeds lang bestaande en algemeen
bekende straatnamen. Verwarring over de straatnaamaanduiding zal daarvan
geruime tijd het gevolg zijn. In dit verband kan nog worden opgemerkt
dat tegen besluiten tot naamswijziging van straten door belanghebbenden
op grond van de Wet AROB bezwaar en beroep kan worden aangetekend.
Vorenstaande overwegingen leiden ons tot de conclusie dat in het
algemeen zeer terughoudend moet worden omgegaan met straatnaamwijziging;
daartoe zou slechts in uitzonderingssituaties op grond van zeer zwaarwe
gende motieven overgegaan moeten worden.
Het verzoek van het Leeuwarder Vredesoverleg betreft een tiental
straten in de Transvaalbuurt. Het gaat om de volgende straatnamen: Bo-
thastraat, CronjéstraatHerman Costerstraat, Joubertstraat
Natalstraat, Paul KrugerstraatPretoriastraatde la Reystraat,
Steijnstraat en Transvaalstraat. Deze namen zijn, uitgezonderd de Natal-
straat, aan de desbetreffende straten toegekend in de periode van 1900
tot 1908. Zij hebben alle betrekking op personen die een belangrijke rol
hebben gespeeld in en/of direct na de Boerenoorlog (gericht op onafhan
kelijkheid van Zuid-Afrika ten opzichte van Engeland) met uitzondering
van de Pretoriastraat (genoemd naar de hoofdstad van Transvaal waarin
Andries Pretorius - een voortrekker in de Boerenoorlog - is vernoemd) en
Transvaal (een provincie van de "voormalige" Engelse Unie van Zuid-Afri
ka). De huidige situatie in Zuid-Afrika en de terechte kritiek daarop
behoeven op zichzelf niet af te doen aan de redenen die indertijd tot de
bedoelde straatnaamgeving hebben geleid.
Mede gelet op deze historische achtergrond en rekening houdend met
de wenselijkheid om slechts in uiterste noodzaak over te gaan tot
straatnaamwijziging, zien wij onvoldoende aanleiding om het verzoek van
het Leeuwarder Vredesoverleg (LVO) geheel te honoreren. Overigens hebben
wij er begrip en waardering voor dat het LVO door middel van straatnaam
geving een vorm van erkenning van de huidige vrijheidsstrijders c.q.
strijders tegen de apartheid in Zuid-Afrika nastreeft. Dat sluit ook
aan bij het standpunt dat U ten aanzien van Zuid-Afrika en het apart-
