Perspectiefnota 1996 - 1999
3.3 Op een bestuurlijk vernieuwende wijze
Relatie burger De dienstverlening aan de burger en de betrokkenheid van de burger bij het werk
bestuur van de gemeente zijn belangrijke elementen als het gaat om verbetering, acceptatie
en de invulling van het uiteindelijke resultaat.
In dat verband is het naar ons oordeel nodig om:
- de kwaliteit van de dienstverlening aan de burgers op peil te houden en waar mo
gelijk te verhogen;
- de mogelijkheid voor kiezers om invloed uit te oefenen te vergroten;
- de geloofwaardigheid van het openbaar bestuur te vergroten door een helder en
open besluitvormingsproces en
- de communicatie tussen burgers en gemeentebestuur en tussen burgers onderling
te verbeteren.
De betrokkenheid van de burgers, het gebruik maken van de mogelijkheid om
invloed uit te oefenen is volgens ons vooral gediend,
1met een vernieuwende vorm van inspraak en participatie van burgers ten aanzien
van de vraag waarom welk beleid in welke mate nodig is, wat de gewenst effec
ten zijn en wat daarvan feitelijk gerealiseerd wordt;
2. met het periodiek uitvoeren van leefbaarheidsonderzoeken;
3. met het daar waar mogelijk en wenselijk taken decentraliseren richting wijken en
dorpen.
De samenleving verandert voortdurend en daarmee de rol van de overheid en de
manier waarop deze naar buiten treedt.
Wij staan een ontwikkeling voor, waarin de overheid in plaats van de afstandelijke,
boven de partijen staande regelgever, steeds meer partner en deelnemer wordt in een
maatschappelijk proces waar de verschillende partijen hun belangen publiekelijk en
indringend naar voren brengen en bepleiten.
De relatie bestuur/bestuurden is daarbij een onderwerp dat blijvend aandacht ver
dient. Door middel van een bijzondere vorm van inspraak, in het kader van de tot
standkoming van toekomst-scenario's voor de ontwikkeling van Leeuwarden in de
volgende eeuw, zal de rol van de communicerende gemeente
nader worden beklemtoond. De eind 1994 vastgestelde Nota mmunicatie vormt het
kader van waaruit communicatie-activiteiten worden ondernomen.
De geloofwaardigheid van het bestuur wordt in hoge mate bepaald door de effectivi
teit van beleid en de mate waarin algemeen aanvaarde normen en waarden worden
gerespecteerd.
Dat geldt in de eerste plaats in de richting van de burgers van onze gemeente. In het
voorgaande is daar al het een en ander over gezegd. Het bestuur van de gemeente
moet iets worden waar de burger zich bij betrokken voelt, moet iets van de burger
zijn. Daarbij gaat het om de zaken die de burgers als een probleem zien, maar ook
om zaken die in de toekomst een probleem worden. Dat vergt niet alleen van
ambtenaren maar ook van politici een communicatieve houding, zowel voor als na
besluitvormingsprocessen.
Betrokkenheid
burger
Communicerende
gemeente
Geloofwaardig
bestuur
8
Perspectiefnota 1996 - 1999
Het begrip 'geloofwaardig bestuur' heeft, zeker na de behandeling van het onder
zoeksrapport 'de Haan', ook een interne dimensie gekregen. Daaruit hebben we
geleerd dat wij met elkaar op zoek moeten naar het inhoud geven van een nieuwe
vorm van monisme. Op zoek naar een bestuur van de gemeente op basis van
verschillende politieke invalshoeken. Dat vereist in de eerste plaats dat alle geledin
gen van de raad, zo veel als mogelijk is, over dezelfde informatie beschikken. Maar
dat betekent ook een communicatieve houding tussen dagelijks en algemeen bestuur,
alsmede tussen de geledingen van het algemeen bestuur.
Bestuurlijke Al geruime tijd is in discussie of de organisatie van het openbaar bestuur in Neder-
organisatie in land nog in voldoende mate is afgestemd op de problematiek van deze tijd. Om enig
Friesland zicht te krijgen op de problematiek in Friesland en de mogelijke oplossingen, is in
1994 het project Bestuurlijke Vernieuwing Friesland gestart.
Het Rijk, de provincie en de Friese gemeenten hebben met elkaar afgesproken te
willen werken aan nieuwe bestuurlijke verhoudingen en een nieuwe stijl van provin
ciaal en gemeentelijk bestuur in onze provincie. Deze stijl zal worden gekenmerkt
door heldere bestuurlijke verhoudingen, welk bestuur is voor welke taak verantwoor
delijk, en een open en communicatieve relatie tussen burgers en bestuur en tussen de
besturen onderling.
Wij onderschrijven de noodzaak om voor Friesland een proces van bestuurlijke
vernieuwing in te gaan. Dit betekent dat wij mee willen werken aan en nadenken
over nieuwe bestuurlijke verhoudingen en een nieuwe bestuursstijl in Friesland.
Wij zijn van mening dat het bestuur in Friesland efficiënter en effectiever kan
worden ingericht. Het bestuur in Friesland moet beter, slagvaardiger en voor de
burgers doorzichtiger worden.
Uitgangspunten Bij de taakverdeling tussen overheden geldt voor ons als uitgangspunt dat het bestuur
zodanig is ingericht dat:
1. het de grote maatschappelijke veranderingen van nu én van de 21e eeuw ook aan
kan.
2. taken naar het bestuur moeten die het dichtst bij de burgers staan; met andere
woorden taken moeten op lokaal niveau worden uitgeoefend tenzij overtuigend is
aangetoond dat dat niet mogelijk of doelmatig is. Het beginsel van de omge
keerde bewijslast dus.
Als men dit uitgangspunt serieus neemt is het ondenkbaar dat de schaal van de
kleinste gemeente maatstaf is bij de toedeling van taken aan provincie of de ge
meenten.
Als de provinciehoofdstad een taak aan kan en de kleinste gemeente niet, zou
differentiatie een mogelijke oplossing kunnen zijn.
3. het bestuur in Friesland voldoet aan de eisen van doelmatigheid, doorzichtigheid,
integraliteit en democratische legitimatie.
Naast deze uitgangspunten moet er een duidelijke relatie worden gelegd met de
maatschappelijke samenhang van een gebied (wonen, werken, recreëren enz.) en de
bestuurlijke organisatie in dat gebied, inclusief de schaal waarop dat bestuur zich af
speelt. Het in gang gezette proces van maatschappelijke schaalvergroting stoort zich
namelijk absoluut niet aan gemeente- of provinciegrenzen. Is die relatie niet duidelijk
of zelfs afwezig, dan is er geen integraal en effectief bestuur te voeren. Ook in
Maatschappelijke
samenhang
9
