Duurzaamheid
Met duurzaamheid wordt rekening gehouden bij het ontwerpen, bouwen en inrichten, beheren en gebruiken van
gebouwen en stedelijke omgeving. Duurzaam bouwen beperkt zoveel mogelijk de eventuele schade voor
gezondheid en milieu in alle stadia van de activiteit, van ontwikkeling tot sloop en hergebruik. Het rijksbeleid
voorziet in opname van meer wettelijke maatregelen ter zake in het nieuwe Bouwbesluit, dat naar verwachting in
2001 van kracht wordt.
Uit een belang voor de toekomstige leef- en woonomgeving zal Leeuwarden zich blijven inspannen voor
duurzame ontwikkeling, op grond van de verplichtingen die voortvloeien uit het convenant Duurzaam Bouwen
binnen het Stadsgewest Leeuwarden. Het convenant gaat ervan uit dat gebruik wordt van de nationale pakketten
voor duurzaam Bouwen en duurzaam Beheer en de VNG-lijst voor duurzame Stedenbouw.
Bij het opstellen van een gemeentebreed duurzaamheidkader (zie het onderdeel Duurzame Ontwikkeling en
Milieu) zal het gebruik van het recent beschikbaar gekomen nationaal pakket voor duurzame Stedenbouw
overwogen worden. Leeuwarden zal bevorderen dat de kwaliteit van DuBo op hoog peil blijft door
gebruikmaking van de hier opgebouwde kennis en ervaring in de afgelopen jaren. Leeuwarden blijft
duurzaamheid als uitgangspunt hanteren bij de keuze voor en het ontwikkelen van nieuwe woonlocaties.
In de uitleggebieden wordt, naar voorbeeld van Hempens-Teems, in samenwerking met de energiebedrijven zo
mogelijk een programma gestart voor een Optimale Energie-Infrastructuur (OEI). Bij het creëren van nieuwe
woonwijken wordt gestreefd naar een goede EPL-waarde (EnergiePrestatie op Locatie).
Operationele doelen
Voor de periode 1999-2010:
Realisatie van in totaal 8.400 nieuwbouwwoningen, met de nadruk op middeldure en dure koopwoningen,
waarvan ongeveer V* in de bestaande stad wordt gerealiseerd en de rest in uitleglocaties.
De verhouding koop huur voor woningen verandert van 5,1 4,9 (in 1998) naar 6 4 in 2010.
Van het totaal aantal huishoudens neemt het aandeel huishoudens met midden- en hoge inkomens toe (in 1996:
45,5 volgens het CBS - midden- en hoge inkomens: inkomens f 36.850,--, incl. studenten en bevolking in
inrichtingen, instellingen en tehuizen).
Voor de periode 2000 lol en met 2004
Afname van het aantal huurwoningen door sloop met 1.000 a 1.750.
Afname van het aantal huurwoningen door verkoop met 1.500 a 1.700.
Toename van het aantal huurwoningen door nieuwbouw met 500 a 800.
Afname van het aantal koopwoningen door sloop met 100.
Toename van het aantal koopwoningen door verkoop van huurwoningen met 1.500 a 1.700.
Toename van het aantal koopwoningen door nieuwbouw met 3.400 a 4.100.
Er zijn in ca. 50-55 winkel-/bedrijfspanden op leegstaande bovenverdiepingen ca. 100-120 woningen gecreëerd.
In de historische binnenstad behoort meer dan de helft van de nieuw te bouwen of te creëren woningen tot het
duurdere marktsegment.
Er zijn 200 particuliere woningen verbeterd.
90 van alle nieuwbouwwoningen waarbij de gemeente is betrokken, voldoen aan het nationaal pakket
Duurzaam Bouwen.
80% van alle renovaties van woningen waarbij gemeenschapsmiddelen zijn betrokken, voldoen aan het
nationaal pakket Duurzaam Beheer.
Nieuwe woonlocaties worden ontwikkeld volgens de VNG-lijst voor Duurzame Stedenbouw.
Commitment
Met betrekking tot de uitleglocattes bestaat er brede consensus over uitbreiding richting het zuiden van de stad.
Deze ontwikkelingsrichting is in de structuurschets 'Leeuwarden, Open Stad' neergelegd waarin tot het jaar
2008 vooruitgekeken wordt.
Met de provincie in een sturende rol is momenteel een proces met de buurgemeenten gaande rond de
effectuering van de aanbevelingen uit het, in opdracht van de provincie, verschenen onderzoeksrapport 'Sjoch
dizze stêd - Ontwikkelingskader Leeuwarden'. Het doel van dit proces is het versterken van de positie van
Leeuwarden. Belangrijk onderdeel is het opstellen van een regionaal woonplan. Daartoe is inmiddels een plan
van aanpak opgesteld en aan de stadsgewestelijke gemeenten voorgelegd. Ook op provinciale schaal wordt
momenteel gesproken over de richtgetallen woningbouw met als leidraad de notitie 'Wenjen yn Fryslan'. Dit
proces moet onder andere leiden tot het Woonplan Regio Leeuwarden met afspraken over de kwalitatieve
invulling van de overeengekomen richtgetallen netto toe te voegen woningen per gemeente. De provinciale
politiek heeft zich reeds achter het rapport 'Sjoch dizze stêd' geschaard.
De woningbouwcorporaties stemmen in met de hoofdlijnen van het in coproductie opgestelde Kaderplan
Stedelijke Vernieuwing en de daarin verwoorde keuzes voor het duurzaam verbeteren van de
woningmarktpositie van met name de bestaande naoorlogse wijken.
48
Om deze weer aantrekkelijk te maken voor alle groepen van woonconsumenten, wordt de noodzaak voor
transformatie van deze woonmilieus onderschreven. In aansluiting op het inspraak- en besluitvormingstraject van
het kaderplan stedelijke vernieuwing zal de gemeente over de uit te werken wijkontwikkelingsplannen met de
corporaties uitvoeringsconvenanten afsluiten. Daarin zullen afspraken worden vastgelegd over de per project te
leveren prestaties, zowel inhoudelijk, temporeel en financieel. Per projectplan zullen andere geïnteresseerde
partijen bij de uitvoering betrokken worden.
Ten behoeve van de uitvoering van 'Wonen boven Winkels' zal in de komende periode een breder draagvlak
gezocht worden middels de ontwikkeling van een publiek privaat samenwerkingsverband, ten behoeve hiervan
zal de regeling ter zake worden aangepast.
Het beleid dat Leeuwarden voert op het gebied van duurzaamheid wordt ondersteund door provinciebestuur,
stadsgewest, de energie- en nutsbedrijven, projectontwikkelaars, bouwbedrijven, makelaars en ook
woonconsumenten. Die ondersteuning blijkt uit het feit dat nu bijna 100 partijen het convenant Duurzaam
Bouwen binnen het Stadsgewest Leeuwarden hebben ondertekend, als uitgangspunt voor ieders inspanningen ter
bevordering van duurzaam bouwen in de regio.
Middelen
Uitgangspunt van nieuwbouw in de uitleg- en inbreilocaties is dat in principe alle kosten in de exploitatie
verrekend worden. Voor bovenwijkse voorzieningen, investeringen in het aantrekkelijk maken van de
woonomgeving (bijvoorbeeld bos, water en groen) en investeringen tn de inrichting van de stadsranden, wordt zo
veel mogelijk een beroep gedaan op subsidiestromen (zie ook het onderdeel Omgevingskwaliteit). Zuiderburen
(voorheen Hempens/Teems) is een voorbeeld van een uitleglocatie in het kader van VINEX waarvoor een
bijdrage van het Rijk verkregen wordt. Leeuwarden verwacht geen winst te maken in de grondexploitatie, omdat
bij de inrichting van de woonomgeving hoge kwaliteit en duurzaamheid wordt nagestreefd.
Die extra investeringen kunnen niet in hun totale omvang doorwerken in de kavelprijzen, omdat het Leeuwarder
aanbod moet concurreren met provinciale en noordelijke woonkernen die een vergelijkbare omgevingskwaliteit
in het landelijk gebied realiseren. Een kavelprijs van maximaal f 300,-- m2 is concurrerend op deze
woningmarkt.
De kosten van de overige maatregelen in de bestaande stad zullen onder andere gedekt worden uit een deel van
de te ontvangen rijksdoeluitkering WSDV van ca. f 8 miljoen (1999), uit een deel van het Investeringsbudget
Stedelijke Vernieuwing (ISV) van f 32,2 miljoen gulden voor de eerste vijfjaarsperiode. Daarnaast kan er geput
worden uit het Strategisch Ontwikkelings- en InvestermgsFonds van de gemeente, waarin het vrijvallende saldo
van de stadsvernieuwingsfondsen is opgenomen. Voorts wordt er rekenmg gehouden met het verkrijgen van een
bijdrage via het REONN-programma (waaronder EU-middelen en ISV-toevoeging) met specifieke maatregelen
voor stedelijke centra en de woningmarkt, via de middelen in het kader van het convenant met de provincie,
thema's Woonstad en Waterstad. Ten slotte zal er zo mogelijk een beroep gedaan worden op de centrale ISV-
budgetten voor innovatie en knelpunten en op een reeks kleine regelingen en experimentsubsidies. De
vemieuwingsopgave kan op dit moment alleen aangegeven worden in een globaal programma van maatregelen
en investeringen. Het gemeentelijk aandeel in de fysieke projecten in de prioritair te transformeren stadsdelen
betreft de macro-investeringen in 'rondweg' en 'water'.
In het kader van de reeds eerder toegekende bedragen vanuit de 'stimuleringsregeling herstructurering
woningvoorraad' zijn/worden delen van de wijk Bilgaard en de wijk Heechterp aangepakt (ECO art. 03.42 -
kasritme: 1999: f 1,0 miljoen; 2000: f2,1 miljoen en 2001: f0,9 miljoen).
Tijdvak 2000 tot en met 2004:
MAATREGELEN
X f 1 miljoen
TOTAAL
GERAAMDE
KOSTEN
INDICATIEF DEKKINGSVOORSTEL
Gemeente
(SIOF,
regulier,
etc.)
1SV-
WSDV
ik
Corporaties
Markt
partijen en/of
particulieren
Overig
(tekort;
extra subs.,
etc.)
Uitleglocattes
p.m.
zie de hierboven ter zake gemaakte opmerkingen
Prioritaire projecten
Noordrand (incl. een deel van
de macro-investeringen
rondweg en water)
280
16 p.m.
44 p.m
175
45
Achter de Hoven/Vegelin
(voorlopig duurste scenario)
106
10 p.m.
p.m.
50
p.m.
49
