Blad 30
7 RISICOPARAGRAAF
7.1 Inleiding
Het doel van de risicoparagraaf is inzicht te
verschaffen in de risico's die de financiële positie
van de gemeente kunnen beïnvloeden.
Daarbij gaat het niet om risico's die geacht worden
tot de normale bedrijfsvoering te behoren, zoals
bijvoorbeeld de resultaten van bedrijfsmatige
activiteiten of de altijd voorkomende juridische
(bezwaarschriften)proceduresBovendien moet het om
zaken gaan die van substantiële betekenis zijn gezien
het balanstotaal, dan wel de financiële positie.
7.2 Nieuw rijksbeleid
Wanneer het Rijk nieuw beleid vaststelt en/of
bestaand beleid aanpast, gaat dat meestal gepaard met
een compensatie. Ook als deze compensatie voor de
totaliteit van gemeenten bezien budgettair neutraal
uitpakt, kan toch bij individuele gemeenten een groot
tekort ontstaan. Nieuwe regelgeving waaraan gewerkt
wordt en waarvan de gevolgen voor onze gemeente nog
niet te overzien zijn doch waarbij het om zeer grote
bedragen gaat, is het voornemen van het Rijk tot de
instelling van een BTW compensatiefonds en de
decentralisatie van de toeslagenbudgetten van de
algemene bijstandswet.
Bij de instelling van een BTW-compensatiefonds gaat
het om het voornemen van het Rijk gemeenten geheel
onder een soortgelijke regeling als de BTW te
brengen. Gemeenten krijgen dan de betaalde
omzetbelasting terug. Daar tegenover wordt een
korting op het Gemeentefonds toegepast.
Bij de decentralisatie van het toeslagenbudget gaat
de gemeente voor een groter deel risicodrager worden
voor de uitvoering van de Algemene Bijstandswet.
Bij beide regelingen is nog onduidelijk wat het voor
onze gemeente betekent, de eerste cijferexercities
met betrekking tot het toeslagenbudget stemmen echter
niet vrolijk.
7.3 Herverdeling rijksuitkeringen
De verdeelmaatstaven voor rijksuitkeringen worden van
tijd tot tijd aangepast. Zo zullen de
verdeelmaatstaven voor verslavingszorg,
opvangvoorzieningen voor vrouwen en maatschappelijke
opvang worden gewijzigd. Met name de wijziging van de
verdeel-maatstaven voor de maatschappelijke opvang
kan voor onze gemeente sterk nadelig uitvallen.
Ook worden voor een aantal onderdelen van de algemene
uikering uit het Gemeentefonds, die tot dusver niet
geijkt waren, verdeelmaatstaven ontwikkeld. De
belangrijkste daarvan is de ontwikkeling van de
verdeelmaatstaven voor de fysieke infrastructuur. Hoe
Blad 31
deze aanpassing voor onze gemeente zal uitvallen valt
nog niet te zeggen.
7.4 Juridische procedures
De landelijke tendens laat zien dat steeds meer
claims tegen de overheid worden ingediend. Er schijnt
zich een maatschappelijke tendens te ontwikkelen om
bij elke tegenslag in het leven te kijken of de
rekening niet elders gedeponeerd kan worden. De
overheid lijkt dan vaak de eerst aangewezene. Hoewel
daarvoor deels voorzieningen zijn getroffen is gezien
de variatie in het aantal en de omvang van de claims
het moeilijk in te schatten of deze voorzieningen
voldoende zijn.
Ook het aantal procedures op het terrein van
belastingen en heffingen neemt toe. Doordat deze
procedures veelal jarenlang slepen is de kans op
gecumuleerde tegenvallers aanwezig.
Om de risico's goed in beeld te brengen en zo
mogelijk te beperken zal in het begrotingsjaar een
"audit juridische controlling" worden uitgevoerd.
7.5 Bodemvervuilingbodemverontreinigingbaggerwerken
De gemeente wordt geconfronteerd met de risico's van
bodemvervuiling c.q. verontreiniging. Binnen de
gemeente zijn ongeveer 6500 locaties waar nu of in
het verleden bedrijfsactiviteiten plaatsvinden of
plaatsgevonden hebben die oorzaak kunnen zijn van
bodemverontreiniging. De gemeente is voor het
multifunctioneel saneren van de verontreinigde
locaties voor een deel van de totale kosten
verantwoordelijk, met name als de gemeente eigenaar
is of is geweest of belanghebbende is in de
proj eetontwikkeling
Hiermee samenhangend is de problematiek van de
milieuhygiënische verontreiniging van waterbodems en
daardoor de stagnatie in het onderhoud van in het in
gemeentelijk beheer zijnde vaarwegen.
Verontreinigingen mengen zich steeds vaker met
elkaar, waardoor het niet mogelijk is de veroorzaker
van de verontreinigingen aan te spreken. Risico is
dat er claims bij de gemeente worden gelegd. Om dit
gevaar te ontlopen moet er bagger verwijderd worden.
De kosten hiervan zullen mede afhankelijk zijn van de
kosten van verwerking en opslag. De gevolgen van het
operationeel worden van dit risico zijn: mogelijke
saneringskosten die ten laste van de algemene
middelen zullen komen, financiële claims en stagnatie
in de stedelijke ontwikkeling. Middels "actief
bodembeheer" wordt een reductie verwacht van de
totale kosten van 30 tot 50 maar het probleem
blijft omvangrijk. Het realiseren van een structurele
opslag-/verwerkingslocatie voor vervuilde bagger kan
helpen om het risico te reduceren, evenals
