3.2 Ombuigingen
Immers in verschillende jaren kan er variatie in bijvoorbeeld het aantal en de
omvang van projecten zijn of er kunnen in een jaar ineens grote claims toegewezen
worden waarmee geen rekening kon worden gehouden. De landelijke tendens laat
zien dat steeds meer claims tegen de overheid worden ingediend. De gemeente
wordt ook zo nu en dan geconfronteerd met juridische claims, ingediend door in
het verleden verzelfstandigde gemeentelijke organisatie-onderdelen (b.v. met
betrekking tot rechten van overgegaan personeel of gebouwen). Bij nieuwe
verzelfstandigingtrajecten zal dit zoveel mogelijk worden beperkt, daarnaast wordt
gewerkt aan een "audit juridische controlling"
Nieuw rijksbeleid
Wanneer het Rijk nieuw beleid vaststelt, bestaand beleid aanpast dan wel
regelgeving aanpast dat door de gemeenten wettelijk moet worden uitgevoerd c.q.
financiële consequenties heeft, gaat dat meestal gepaard met een compensatie. Het
is echter niet altijd zeker of deze toereikend is, een inschatting vooraf is meestal
moeilijk. Daarnaast worden dikwijls taken gedecentraliseerd van het Rijk naar de
gemeente. Het rijksbudget dat hiermee gemoeid is, wordt in de regel naar de
gemeente overgeheveld met vrijwel altijd een "decentralisatiekorting" van 10%.
Het is mogelijk dat de gedecentraliseerde taak niet met de toebedeelde compensatie
uitgevoerd kan worden.
Bodemvervuiling, bodemverontreiniging, baggerwerken
De gemeente wordt geconfronteerd met de risico's van bodemvervuiling c.q.
bodemverontreiniging, het gaat om ongeveer 6.500 locaties. De gemeente is voor
het multi-functioneel saneren van de verontreinigde locaties voor een deel van de
totale kosten verantwoordelijk, met name als de gemeente eigenaar is (of is
geweest) of belanghebbende is in projectontwikkeling.
Hiermee samenhangend is de problematiek van de milieuhygiënische
verontreiniging van waterbodems en daardoor de stagnatie in het onderhoud van in
gemeentelijk beheer zijnde vaarwegen. Verontreinigingen mengen zich steeds
vaker met elkaar, waardoor het niet meer mogelijk is de veroorzaker van de
verontreiniging aan te spreken. Risico is dat er claims bij de gemeente worden
gelegd. Om dit gevaar te beperken moet er bagger verwijderd worden. De kosten
hiervan zullen mede afhankelijk zijn van de kosten van verwerking en opslag. De
gevolgen van het operationeel worden van dit risico zijn: de mogelijke
saneringskosten die ten laste van de algemene middelen zullen komen, financiële
claims en stagnatie in de stedelijke ontwikkeling.
Door de inzet van het instrumentarium "actief bodembeheer" wordt een reductie
verwacht van de totale kosten van 30% tot 50%, maar het probleem blijft
omvangrijk. Het realiseren van een structurele opslag-/verwerkingslocatie voor
vervuilde bagger kan helpen om het risico te reduceren, evenals experimenten met
nieuwe technologieën en technieken.
Arbo-wetgeving
De wetgeving om het gebied van arbeidsomstandigheden wordt aangescherpt, zie
bijvoorbeeld de gang van zaken rondom theaters begin 1999. Onduidelijk is op dit
moment welke (financiële) consequenties dit concreet voor de gemeente zal hebben
en of hiervoor in bepaalde gevallen compensatie vanuit het Rijk beschikbaar zal
komen.
46
PERSPECTIEFNOTA PLUS 2001
Scheuren in pijpen en instorten kelders
Tijdens de herinrichting van de binnenstad is gebleken dat diverse pijpen en
bruggen meer schade hebben geleden dan vooralsnog was ingeschat. Uit nadere
inventarisatie moet blijken welke herstelmaatregelen noodzakelijk zijn en wat de
kosten hiervan zijn.
Geluidssanering woningen
Middels het afsluiten van het Stadsconvenant zijn de rijksmiddelen voor de
geluidssanering van woningen via het ISV overgegaan naar de gemeente
Leeuwarden. Het Rijk heeft zich verplicht zorg te dragen voor de isolatie van de
woningen in de zwaarst belaste categorie (zogenaamde A-lijst). Deze verplichting
is nu automatisch overgedragen aan de gemeente. De door het Rijk beschikbaar
gestelde middelen zijn slechts een fractie van de werkelijke kosten. In VNG kader
wordt dit probleem aangekaart.
Omzetbelastinghejfing over subsidie BV Sport
Met de belastingdienst wordt een discussie gevoerd of de bijdrage van de gemeente
aan de BV Sport onderhevig is aan de heffing voor de omzetbelasting. In
vergelijkbare situaties elders in het land is vrijstelling verleend. De discussie gaat
over een bedrag van f 1,4 miljoen aan omzetbelasting.
Vanuit de begrotingsteams is een groot aantal voorstellen voor ombuigingen naar
voren gekomen, die leiden tot financiële ruimte voor nieuw beleid. Bij de
voorstellen voor ombuigingen hebben de begrotingsteams zich laten leiden door de
bestuurlijke prioriteiten, zoals die eerder in deze Perspectiefnota uiteengezet zijn en
die in het verlengde liggen van de lijn in het Meerjaren Ontwikkelings Programma.
De ombuigingsvoorstellen worden verduidelijkt in de separate bijlage B. Hierin
zijn ook nog de formulieren voor de voorstellen voor ombuigingen opgenomen, die
uiteindelijk niet door ons zijn overgenomen, maar die wel door ons zijn afgewogen
in het kader van deze Perspectiefnota. De door ons overgenomen ombuigingen
zijn:
Nummer
OMBUIGINGEN (x f 1.000,-)
2000
2001
2002
2003
2004
Paginanr.
bi jlage B
O-AZ-1
Meeropbrengst OZB
15
7
O-AZ-2
Samenvoeging ABC-middelen
35
8
O-AZ-3
Perceptiekosten rioolbelasting
20
9
O-AZ-4
Integratie mobiliteitsbureau en P&O-advies
35
200
10
O-AZ-5
Efficiencyslag Facilitair Bedrijf
1.250
1!
O-AZ-6
Eigen Risicofonds Verzekeringen (incidenteel)
100
-100
12
O-SO-1
Werkwijze ontruimen woningen
47
13
O-SO-2
O-SO-3
Kosten regiefunctionaris (deels) dekken uit
afvalstoffenheffing
Taakstelling grondbedrijf*
120
1.000
14
15
O-SO-4
Verkoop openbare groenstroken
50
16
O-SO-5
Bouwvergunningen kostendekkend
51
17
O-SO-6
Vergunningen (hogere opbrengsten)
15
18
O-SO-7
Uitbesteden onverlichte bebakening
10
19
O-SO-8
Pontje Prinsentuin
4
10
20
O-SO-9
Handel en ambacht - Promotie Acquisitie
40
21
O-SO-IO
Doorberekenen kosten geometriebeheer
15
22
47
PERSPECTIEFNOTA PLUS 2001
