Blad 76
In de tabel is niet de opbrengst van de baatbelasting van het project
Binnenstad-Nieuwestad BNSmeegenomen. Dit, omdat de opbrengst van de
baatbelasting (ca. 1,4 min) rechtstreeks in mindering gebracht wordt
op de geactiveerde kosten van het project BNS. De baatbelasting komt dus
niet direct ten gunste van de exploitatiebegroting van de gemeente, maar
indirect via lagere kapitaallasten van het project BNS.
Het in bovenstaande tabel vermelde opbrengstbedrag bij het programma
'Algemene dekkingsmiddelen' is lager dan het elders in deze
programmabegroting vermelde bedrag. Dit komt doordat in de bovenstaande
tabel alleen de zuivere belastingopbrengsten zijn vermeld en andere
baten buiten beschouwing zijn gelaten. Hierbij gaat het om baten als in
rekening gebrachte aanmaningskosten, bijdragen van derden in de
uitvoeringskosten van de Wet WOZ, etc.
Kabinetsvoornemen om onroerende-zaakbelastingen voor de woningen af te
schaffen
Een adequaat eigen belastinggebied is een belangrijke voorwaarde voor de
gemeentelijke autonomie en biedt de nodige financiële speelruimte. Het
college betreurt dan ook de te vrezen nadelige effecten van het voornemen
van het kabinet Balkenende om met ingang van 2005 de onroerende-
zaakbelastingen (OZB) voor woningen af te schaffen. Het ziet er naar uit
dat de door het kabinet voorgestane compensatie van het verlies aan
belasting-opbrengst voor Leeuwarden een nadeel met zich mee zal brengen.
Een onderzoek van de Erasmusuniversiteit becijferde het nadeel voor
Leeuwarden zelfs op ca. 8 min. Daar staat echter tegenover dat Leeuwarden
nog een onbenutte belastingcapaciteit heeft van minimaal 7 min, omdat
sinds 2000 de rioolrechten zijn afgeschaft onder gelijktijdige verhoging
van de OZB-tarievenDoor in 2005 gelijktijdig met het afschaffen van de
OZB voor woningen weer het rioolrecht in te voeren kan het financiële
nadeel voor Leeuwarden worden beperkt. Omdat de rioolrechten ook voor
bedrijven worden geheven, zou de OZB-opbrengst voor de niet-woningen
evenredig moeten worden verlaagd om lastenverzwaring voor de bedrijven te
voorkomen
Het blijft echter voorlopig allemaal nog onzeker. Pas in de tweede helft
2003 zal er naar verwachting meer duidelijkheid komen over de uiteindelijke
financiële gevolgen van het kabinetsvoornemen. Mocht het kabinet haar
voornemen doorzetten en valt de compensatie conform de huidige berekeningen
nadelig uit, dan lijkt het onontkoombaar om de resterende gemeentelijke
belastingcapaciteit volledig te benutten (o.a. hernieuwde invoering van de
rioolrechten)
Uitvoeringsproblemen rond belastingen
In de zomer van 2001 zijn door middel van een zogenaamde quick-scan door
bureau Monsma partners (M&p) de risico's op belastinggebied binnen de
Gemeente Leeuwarden in kaart gebracht. Directe aanleiding voor deze quick-
scan waren de problemen op het gebied van de onroerende-zaakbelastingen
begin 2001. De vraag was of er behalve de affaires OZB-I en OZB-II wellicht
nog meer aan de hand zou kunnen zijn op belastinggebied. De bevindingen van
de quick-scan werden door M&p vastgelegd in een gespreksnotitieDirect
daarna is gestart met een herstel- en verbetertraject op belastinggebied
met als uitgangspunt de bevindingen van M&p uit de quick-scan. De voortgang
van dit herstel- en verbetertrajact wordt stringent bewaakt.
Eind 2002 zal in het kader van de gemeentebrede risico-inventarisatie een
externe audit naar de uitvoeringspraktijk van de gemeentelijke belastingen
in Leeuwarden worden gehouden.
Blad 77
Tarieven gelijktijdig met begroting vaststellen
Afgelopen twee jaar zijn de tarieven van de reinigingsheffingen en de OZB
eerder in de commissie en de raad besproken dan het totale pakket aan
belastingverordeningen
De intentie dit jaar is om alle belastingtarieven c.q. het tarievenbeleid
gelijktijdig met de begroting te behandelen. Op die manier vormen de
tarieven integraal onderdeel van de politieke discussie rondom de
begroting. Daarnaast is als onderdeel van de invoering van de
programmabegroting een uitgebreidere tekst over de belastingen dan voorheen
in de begroting opgenomen. Gekeken zal worden of de aparte
aanbiedingsbrieven voor bijvoorbeeld OZB en reinigingsheffingen daarmee
niet kunnen komen te vervallen.
Op bovenstaande wijze vindt de politieke discussie over de
belastingtarieven plaats tijdens de begrotingsbehandeling. De formele
vaststelling van de tarieven gebeurt bij het vaststellen van de
belastingverordeningen in de raad van december. Het accent zal in december
liggen op de fiscaal-juridische aspecten. De politieke discussie over de
hoogte van de tarieven is dan immers al geweest.
Tarievenbeleid
Het tarievenbeleid voor 2003 ziet er als volgt uit:
Kostendekkende tarieven (maximaal 100%!) bij alle heffingen waar een
relatie is tussen het gebruiken van een bepaalde voorziening/dienst en
het betalen voor deze voorziening/dienst. De kostendekkendheid geldt
overigens veelal niet per individuele dienst maar voor een categorie
diensten als geheel. Voorbeelden van kostendekkende dienstverlening
zijn: paspoortverstrekking, bouwvergunningen, havenvoorzieningen,
rijbewijzen, etc. De heffingen die hiervoor opgelegd worden, worden ook
wel als retributies aangeduid. Als kostendekkende tarieven tot extreme
tariefstijgingen leiden, kan van het uitgangspunt van kostendekkenheid
worden afgeweken door een geleidelijke verhoging toe te passen;
Behoudens overschrijding van de grens van 100% kostendekking wordt bij
de leges en retributies een inflatiecorrectie toegepast. Voor 2003 is
deze 6,35%;
Voor de overige heffingen (algemene belastingen) wordt een
inflatiecorrectie van 3,75% toegepast ten opzichte van het huidige
tarief
Bovenstaande uitgangspunten zijn voor zover van toepassing verwerkt in de
begroting 2003.
Indien wettelijk het tarief is gemaximaliseerd, wordt het maximaal
mogelijke tarief gehanteerd (paspoorten bijv.)
Voor een aantal belastingen (bijv. OZB) worden afwijkende uitgangspunten
toegepast. Hierna zal afzonderlijk op de belangrijkste belastingen worden
ingegaan
Onroerende-zaakbelastingen (OZB)
De OZB bestaat feitelijk uit twee afzonderlijke belastingen:
Een belasting voor de gebruikers;
Een belasting voor de eigenaren.
