werkwijze van de schuldhulpverlening, door integratie van taken binnen één organisatie, tot
vrijval van bestaande gemeentelijke budgetten zou leiden..
Reïntegratiemiddelen WIW (Scholing en Activering)
De vervanging van voor schuldhulpverlening beschikbare budgetten door WIW-budgetten is
inderdaad gedeeltelijk mogelijk gebleken. Als beperking geldt dat het alleen kan gaan om
schuldsaneringstrajecten, die een plaats hebben binnen een traject dat gericht is op
reïntegratie. Die trajecten worden alleen ingezet voor mensen met een bijstandsuitkering. Ook
door anderen, niet-uitkeringsgerechtigd of niet-betrokken in een reïntegratietraject, wordt er
een beroep op schuldsanering gedaan. Voor hen zijn dus geen WIW-middelen beschikbaar.
Voor deze groep kan de vervangingsoperatie dus niet slagen. Alleen voor mensen met een
bijstandsuitkering, die bovendien zijn aangemeld en geaccepteerd door een reïntegratiebedrijf
en voor wie een reïntegratietraject in uitvoering is, kan gebruik gemaakt worden van WIW-
middelen. In 2002 zijn dat er 73 geweest van de in totaal 291 intakes. In 2003 worden er 100
verwacht.
Op basis van de (oude) tarieven van de GKB en uitgaande van de (oude) aanname van 75
potentiële trajecten is berekend dat daarmee (alleen voor de GKB) een budget gemoeid zou
zijn van naar schatting 37.500,-. Bij de verdeling van de middelen voor Scholing en
Activering WIW 2003 is daarom rekening gehouden met een middelenbeslag voor
trajectonderdelen, gericht op schuldsanering, tot dit bedrag.
Nu de nieuwe tarieven van de GKB voor 2003 bekend zijn en er nieuwe prognoses zijn van te
verwachten instroom in 2003, is er aanleiding om de bakens te verzetten. Als de verwachting
uitkomt dat er in 2003 voor 100 schuldsaneringstrajecten een beroep op WIW-middelen kan
worden gedaan en als ervan kan worden uitgegaan dat die allemaal een gemiddeld verloop
hebben en gemiddelde kosten met zich meebrengen, dan levert dat een financieringsruimte op
ten laste van de WIW van ruim 90.000,-. Die ruimte is vrijwel toereikend om de taakstelling
van 94.800 op te brengen. Op zich zou dus aan de taakstelling kunnen worden voldaan
zonder het niveau van schuldhulpverlening aan te tasten.
Daarbij speelt echter een ander probleem. En dat is dat de WIW-middelen voor Scholing en
Activering (S&A) voor 2003 op dit moment over de hele linie bestemd en verdeeld zijn en per
saldo ook uitgeput, zelfs tot een tekort hebben geleid na de substantiële vermindering van de
rijksmiddelen voor dit doel in 2003. Er is bij de verdeling wel rekening gehouden met de
37.500,- waarvan op basis van de aanvankelijke premissen mocht worden uitgegaan, maar
niet van de meerkosten van 57.300 die uit de huidige aannames voortvloeien. Het gebruik
maken van deze dekkingsbron betekent dus dat er elders een dekkingsprobleem ontstaat. Er
zou voor kunnen worden gekozen de oplossing daarvoor ook in het verband van de totale
problematiek rond de S&A-middelen te zoeken. Op die manier ontstaat echter een situatie van
probleemverschuiving zonder duidelijke oplossing, moeten worden gevonden.
Aan de geconstateerde tekortproblematiek dient derhalve toegevoegd te worden de dekking
van het restant van de taakstelling ten bedrage van 57.300,-.
Tussenstand
Op grond van het voorgaande kan worden vastgesteld:
dat er op basis van ongewijzigd beleid een structurele dekkingsruimte is voor het
treffen schuldsaneringsregelingen en inkomensbeheer door de GKB van 113.474 in
2003 en van 113.474 56.358 169.832,- in 2004;
dat het met het oog op het doorvoeren van de nieuwe werkwijze en het wegwerken
dan wel voorkomen van wachtlijsten gewenst is om een extra financiële injectie te
geven aan dit werk tot een bedrag van 212.626 in 2003 en van 217.088 in 2004;
dat het doorvoeren van de bezuinigingstaakstelling in het kader van het LSB ten
bedrage van 94.800 op zich kan worden gerealiseerd door vervangende dekking ten
laste van de WIW-middelen voor Scholing en Activering .Vanwege het feit dat
slechts rekening is gehouden met de realisatie van 37.500,- en er nu al sprake is van
tekorten bij de S&A-middelen wordt het restant van de taakstelling niet als tekort
doorgeschoven naar dit budget maar als dreigend tekort van 57.300 meegenomen in
de beschouwing over de oplossing van de tekortproblematiek op het terrein van
schuldhulpverlening.
De vraag die nu resteert is of en zoja, hoe er dekking gevonden zou kunnen worden voor die
extra financiële ruimte, die hier noodzakelijk geacht wordt..
Mogelijke antwoorden
De vraag kan op twee manieren worden beantwoord.
Indien het antwoord is: "nee, er is geen aanleiding om het budget voor schuldregeling en
inkomensbeheer te verhogen, men zal het moeten doen met de bestaande budgetten,
vermeerderd met de opbrengst van de integratiewinst die verwacht kan worden als uitvloeisel
van de nieuwe werkwijze" - dan betekent dat dat schuldsanering slechts beperkt kan worden
ingezet en dat inkomensbeheer in veel gevallen niet tot de mogelijkheden behoort. Aan het in
de nota Schuldhulpverlening geformuleerde beleidsuitgangspunt dat een cliënt die een beroep
doet op schuldhulpverlening zo snel mogelijk en zonder drempelverhogende voorwaarden
hulp aangeboden moet worden, kan niet langer worden vastgehouden. Verwacht wordt dat er
zich wachtlijsten zullen vormen, die naar verwachting aan het einde van 2003 een omvang
zullen hebben bereikt van ruim 200 personen voor schuldsanering en van ongeveer 150
personen voor inkomensbeheer. Voor 2004 kunnen ongeveer dezelfde aantallen daaraan
worden toegevoegd.
Indien het antwoord is :"ja, er zal hoe dan ook meer ruimte moeten komen om aan de
toegenomen behoefte aan schuldsanering en schuldhulpverlening tegemoet te komen, want
wachtlijsten in deze omvang zijn in strijd met het vastgestelde beleid tav de schuldhulpverle
ning en overigens ook sociaal onaanvaardbaar" - dan betekent dat er met hoge urgentie
gezocht zal moeten worden naar financieringsruimte om dat mogelijk te maken.
Voortbordurend op het vastgestelde beleid t.a.v. schuldhulpverlening is gezocht naar
dekkingsmogelijkheden zonder de financiële positie van de gemeente verder aan te tasten.
Minimabeleid
Het ligt voor de hand om bij het zoeken naar budgettaire ruimte voor de schuldsanering en
schuldhulpverlening eerst te kijken naar het minimabeleid. In dat kader zijn ook in het
14
15
