Blad 2
De uitkomst van het referendum moet bij het opstellen van
de aanbeveling worden betrokken.
Voordelen van een burgermeestersreferendum
a. De bevolking krijgt invloed op de benoeming door de
Kroon van de burgemeester. Hierdoor wordt het
democratisch gehalte van het gemeentelijk bestuur
vergroot. Een referendum is één van de manieren waarop
het democratisch gebrek van de procedure tot benoeming
van een burgemeester kan worden opgeheven, zonder dat
het burgermeesterschap inhoudelijk of qua positie
ingrijpend van karakter hoeft te veranderen.
b. Een referendum kan bijdragen tot een verlevendiging van
de lokale politiek.
c. De minister zal nog minder geneigd zijn af te wijken van
een aanbeveling door de raad die de steun van de
bevolking heeft.
d. De positie van de burgemeester ten opzichte van hogere
bestuurslagen wordt wellicht versterkt.
e. De kandidaat-burgemeesters kunnen zich beter profileren.
Nadelen van een burgermeestersreferendum
a. Geschikte kandidaten kunnen afzien van
sollicitatie(risico van publieke nederlaag/gevolgen
positie huidige werkkring en toekomstige werkkring)
b. Een referendum kan suggereren dat de burgemeester meer
bevoegdheden heeft, dan feitelijk het geval is. De
verwachtingen bij de bevolking kunnen derhalve te hoog
gespannen zijn voor wat betreft de invloed van de
burgemeester. Met andere woorden er zit een zekere
spanning tussen het politieke karakter van een
burgemeesterscampagne en de positie die een burgemeester
vervolgens in het lokaal bestuur inneemt
c. De persoon van de burgemeester als degene die boven de
partijen staat verdwijnt. Het ambt van burgemeester
wordt gepolitiseerd.
d. Het burgemeestersreferendum zoals straks mogelijk
geregeld in de Gemeentewet vormt de weerslag van een
politiek compromis en leidt aldus de Raad van State,
vergeleken met varianten waarbij de burgemeester direct
wordt gekozen, tot een resultaat dat vlees noch vis is
en tot onduidelijke verhoudingen leidt.
Aandachtspunten bij het nemen van een besluit tot het al dan niet houden
van een referendum
Bij het afwegen van het besluit tot het al dan niet houden
van een raadplegend referendum, zijn de volgende
aandachtspunten van belang:
a. De rol van de gemeente c.q. voorlichting in een
campagne
b. De voorbereiding van de campagne.
c. Nadere reglementering van de campagne (bijvoorbeeld: hoe
om te gaan met "extern" geld)
d. De lengte van de campagne.
e. Het inschakelen van externe adviseurs.
Blad 3
f. De kosten van een burgemeestersreferendum en de
financiering daarvan.
Daarbij moet worden bedacht dat het niet mogelijk zal zijn
een referendum te combineren met een verkiezing, zoals dat
elders wel is gebeurd. Ten opzichte van een combinatie
betekent dat een forse extra kostenpost
Voorstel
Eén en ander overwegende en gelet op de bijkomende aspecten
zoals die onder "aandachtspunten" genoemd zijn, stellen wij
u voor niet over te gaan tot een referendum.
Leeuwarden, 28 augustus 2 0 03
Namens het raadspresidium van Leeuwarden,
T. van Mourik, vice-voorzitter,
B. Franssen, griffier.
