Kadernota Integrale en Programmatische Handhaving Gemeente Leeuwarden
Gedogen is alleen bij hoge uitzondering mogelijk. Daarbij geldt dat een gedoogbeslissing altijd expli
ciet, gemotiveerd en tijdgebonden door het college wordt genomen. Stilzwijgend gedogen is daarmee
uitgesloten. (Zie ook 2.5.1)
Ter bevordering van de naleving zal meer aandacht gegeven worden aan preventieve maatregelen.
Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan voorlichtingsacties om bekendheid met de achtergronden en de
inhoud van voorschriften te vergroten. Maar ook dient meer aandacht besteed te worden aan de kwali
teit van de regelgeving en de kwaliteit van de vergunningverlening
2.4 Instrumenten
In principe wordt bij de handhaving gebruik gemaakt van bestuursrechtelijke instrumenten. Afhanke
lijk van de situatie kan aanvullend of ondersteunend gekozen worden voor privaatrechtelijke dan wel
strafrechtelijke instrumenten.
De regelgeving dient eenduidig, helder en handhaafbaar te zijn. Voorzover het plaatselijk vast te stel
len regelgeving betreft geldt dat indien de voorschriften niet handhaafbaar zijn de regelgeving aange
past dient te worden of te vervallen. Bestaande en nieuwe regelgeving zal door de met uitvoering be
laste medewerkers worden getoetst op handhaafbaarheid.
Bij de inrichting van de handhavingprocessen en -organisatie worden de principes van functieschei
ding toegepast, waarbij op minimaal personeelsniveau een scheiding bestaat tussen vergunningverle
ning en handhaving.
Bij de (her)inrichting en structurering van de handhavingprocessen van de verschillende sectoren
wordt uitgegaan van de LCCM5-methode het Adequate Handhavingproces6" en de daarvoor vastge
stelde kwaliteitscriteria.
Communicatie en advies. Aan nieuwe regelgeving en wijzigingen zal in voorlichtende zin ruim aan
dacht worden besteed om draagvlak voor de naleving te stimuleren. In voorkomende gevallen zullen
ambtenaren in hun kontakten met burgers, indien daartoe de mogelijkheid bestaat, ook voorlichting en
advies over de voorschriften geven.
Er wordt door de gemeente afhankelijk van de gestelde prioriteiten actief dan wel reactief toezicht
uitgeoefend op de naleving van de voorschriften. In die gevallen waarin het toezicht is opgedragen aan
externe partijen, (Politie, Inspecties, etc) zal de gemeente over de uitvoering van het toezicht afspraken
maken.
Inzake de samenwerking met betrekking tot handhaving van de Milieuwetgeving geldt de "Bestuurs
overeenkomst Handhavingsamenwerking Milieuwetgeving in Fryslan"7, als kader.
Repressief toezicht zal worden uitgeoefend bij vermoeden van overtreding. Ook hierover zullen nadere
afspraken worden gemaakt met externe toezichthouders.
5 Landelijke Coordinatiecommsisie Milieuwethandhaving (LCCM)
6 "Adequaat handhavingsproces": De set kwaliteitscriteria is per 1 november 2002 vastgesteld als onderdeel van het landelijk project
"Professionalisering van de milieuhandhaving", dat is gericht op een kwaliteitsverbetering van het proces van milieuhandhaving in
brede zin. Het landelijke proces richt zich hierbij primair op het zogenaamde "grijze" kleurspoor milieuhygiëneregelgeving) en het
"blauwe" kleurspoor waterkwaliteitsregelgeving). De set kwaliteitscriteria is echter beleidsveldneutraal. Desgewenst kunnen hand-
havingsorganisaties de set dus ook toepassen op het "groene" kleurspoor (natuur- en landschapsregelgeving), het "rode" kleurspoor
bouw- en ruimtelijke ordeningsregelgeving) en overige handhavingstaken. De kwaliteitscriteria kunnen worden gebruikt voor het
verbeteren van de uitvoering van zowel inrichtingsgebonden als niet-inrichtingsgebonden handhavingstaken (werken, buitengebied,
ketenbeheer).
7 Deze bestuursovereenkomst is vastgesteld op 1 december 1999 en heeft een looptijd van 4 jaar. Naar verwachting zal de overeen
komst, al dan niet met aanpassingen worden verlengd
10
Kadernota Integrale en Programmatische Handhaving Gemeente Leeuwarden
2.5 Werkwijze handhaving
Bij de uitvoering van vergunningverlening en handhaving wordt zoveel mogelijk integraal gewerkt. Dat wil
zeggen een integrale benadering van burgers en objecten (inrichting, gebouw, ed.). Ook zal in toenemende
mate een gebiedsgerichte benadering in combinatie met een thematische aanpak gekozen worden. Daarbij
valt bijvoorbeeld te denken aan gebiedsgewijze controle van illegale bouw en/of illegaal gebruik van de
openbare ruimte.
Bij geconstateerde overtredingen wordt de volgende werkwijze gehanteerd:
1Ingevolge de jurisprudentie vindt eerst onderzoek plaats naar de mogelijkheden tot legalisering
van de aangetroffen situatie; Legaliseren8 is het ongedaan maken van een overtreding. Dat kan
bijvoorbeeld door, binnen de regelgeving, het vastgestelde beleid en de voorgeschreven procedu
res, over gaan tot het afgegeven van een ontbrekende vergunning of een gewijzigde vergunning.
2. Indien legalisering niet tot de mogelijkheden behoort, vindt mondeling overleg plaats tussen de
overtreder en de gemeente. Daarin wordt met de overtreder overlegd op welke wijze en binnen
welke termijn de overtreding ongedaan gemaakt dient te worden. Gemaakte afspraken worden
schriftelijk bevestigd.
3. Indien de overtreding niet ongedaan wordt gemaakt volgt een formele aanschrijving met de aan
kondiging van dwangmaatregelen.
4. Indien de overtreding ook dan blijft voortbestaan volgt de uitvoering van de aangekondigde
dwangmaatregelen.
Bij ernstige overtredingen waarbij onmiddellijk veiligheid/gezondheid in het geding is of waarbij onom
keerbaarheid een rol speelt, zal van deze standaardprocedure worden afgeweken en volgt direct aanschrij
ving en/of anderszins direct ingrijpen. Bij bouwprojecten kan bijvoorbeeld, indien afgeweken wordt van de
vergunning, een bouwstop opgelegd worden.
2.5.1 Gedogen
Gedogen heeft de laatste jaren een negatieve klank gekregen. Toch moet er rekening mee gehouden worden
dat er zich situaties voordoen, waarin gedogen beter of juister zou zijn dan handhaven. Volgens de hierbo
ven geformuleerde uitgangspunten is gedogen alleen bij hoge uitzondering mogelijk en dient een besluit
daartoe expliciet genomen te worden.
Een gedoogbesluit kan overwogen worden indien aan alle van de volgende voorwaarden wordt voldaan.
Gedogen mag in principe alleen indien:
het gaat om een uitzonderingsgeval, en;
de illegale situatie beperkt in omvang en tijd is, en;
de beslissing is expliciet en na belangenafweging, en;
de illegale situatie aan controle is onderworpen.
Gedogen is gerechtvaardigd indien:
handhaving zou leiden tot onbillijkheden (overmacht, overgangssituatie), en;
het achterliggende belang beter gediend is met gedogen, en;
een zwaarwegend belang gedogen rechtvaardigt
8 Het begrip 'legalisering' leidt in de praktijk tot misverstanden. In bijlage 3 wordt het juridische begrip 'legalisering nader toegelicht.
11
