«I 4
f| 4
m
gisch doel geformuleerd: alle inwoners van de gemeente Leeuwarden zijn veilig, weten
zich veilig en voelen zich veilig.
Concreet levert dit de volgende subdoelen op:
Het verminderen van criminaliteit;
Het verminderen van overlast als gevolg van criminaliteit of ander normoverschrij
dend gedrag;
Het verminderen van onveiligheidsgevoelens;
Het verkleinen van de risico's op onveiligheid.
Vanuit openbare orde en veiligheid hebben met name de volgende zaken een directe
relatie met het gezondheidsbeleid:
het horeca- en coffeeshopbeleid;
deelactieplannen gericht op het verminderen van alcohol - en drugsgebruik in het
uitgaansleven en het alcoholgebruik in sportkantines en bij sportverenigingen (be
leidsnotitie paracommerciële inrichtingen);
het prostitutiebeleid.
Werk en inkomen
De gemeente Leeuwarden stelt alle inwoners van Leeuwarden die een inkomen hebben
op minimumniveau in de gelegenheid om tegen een geringe vergoeding een aanvullende
ziektekostenverzekering (AV Frieso) te kunnen afsluiten. Dit initiatief is genomen van
wege de voordelen voor de minima in de vorm van een verruiming van het verzeke
ringspakket. Op deze wijze zijn de minima verzekerd van een goede verzekering voor
hun ziektekosten. Met het instellen van AV Frieso wordt door de gemeente aandacht
besteed aan de curatieve kant van de gezondheidszorg.
Op het preventieve vlak kan worden gesteld dat de mogelijkheid om in het kader van de
Declaratieregeling minima Leeuwarden de kosten van sportactiviteiten te kunnen decla
reren een bijdrage levert aan de gezondheid van de Leeuwarder bevolking die moet
rondkomen van een inkomen op minimumniveau.
Het voorgaande illustreert een gemeentelijke aanpak waar aandacht wordt besteed aan
zowel de curatieve als mede de preventieve kant van de gezondheid van haar inwoners
met een smalle beurs. De reden hiervan is dat uit onderzoek blijkt dat armoede negatie
ve gevolgen heeft op de gezondheid, zowel in termen van subjectieve beleving van de
eigen gezondheid als in meer objectieve termen zoals het aantal gezondheidsklachten.
Dit kan voor de gemeente een krachtig argument zijn bij een te voeren politieke discus
sie omtrent de effecten van armoede op de gezondheid van de minima.
In het kader van reïntegratietrajecten naar werk en/of maatschappelijke activering, kan
de fysieke en psychische gezondheid een onderwerp zijn waaraan aandacht wordt be
steed. Soms wordt voorafgaand of tijdens een reïntegratietraject een medisch onderzoek
ingesteld naar de gezondheid van de cliënt. Hiermee wordt vastgesteld of er rekening
gehouden moet worden met (belemmerende) factoren. In toenemende mate bieden reïn-
tegratiebedrijven echter ook mogelijkheden aan trajectdeelnemers om te werken aan de
fysieke gezondheid door trainingen en samenwerking met sportscholen of fitnesscentra.
Een enkel bedrijf heeft zich zelf daarin gespecialiseerd. De reden hiervan is dat veron
dersteld wordt dat (langdurige) arbeidsinactiviteit ook zijn weerslag heeft op fysiek en
psychisch welbevinden. Enkel onderzoek bevestigt dit beeld. Wellicht kan bij de inkoop
van reïntegratiediensten en mede als uitkomst van een nog te voeren politieke discussie
over de inzet van de reïntegratiemiddelen in 2005 en daarna, nog meer en beter worden
ingespeeld op het gemeentelijk gezondheidsbeleid.
32
Milieu
Er is een duidelijke relatie tussen milieufactoren en gezondheid. Deze relatie is zowel
objectief als subjectief. Zo wordt twee tot vijf procent van de gezondheidsklachten toe
geschreven aan milieufactoren (objectief). Daarnaast maken veel burgers zich ongerust
over de invloed van milieufactoren zonder dat er een oorzakelijk verband kan worden
aangetoond.
De relatie milieu - gezondheid kent zeer veel aspecten, deels met een lokaal, deels met
een bovenlokaal karakter. Ook is de bevoegdheid, respectievelijk de invloed van de
gemeente lang niet altijd aanwezig. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat het
regime van vergunningverlening en normering als basis heeft tenminste de directe nega
tieve effecten op de gezondheid te voorkomen (minimum eis). Echter er is sprake van
een sterke dynamiek in de (technologische) ontwikkeling waarbij de kennis van schade
lijke effecten niet synchroon lopen met de invoering van nieuwe ontwikkelingen (bij
voorbeeld gsm-straling).
De lokale overheid heeft het primaat bij het bepalen van de kwaliteit van de fysieke
omgeving. Het gaat hierbij vooral om de milieubelasting door met name verkeer en
industrie, zoals geluid, luchtverontreiniging en veiligheidsrisico's. Daarbij vormt de
ruimtelijke inrichting van een gebied, de keuze van de infrastructuur en dergelijke de
basis voor een gezonde en kwalitatief goede leefomgeving.
Via de instrumenten milieuvergunningen, bouwvergunningen en bestemmingsplannen
wordt invulling gegeven aan de gezondheidsaspecten van het milieubeleid.
Ruimtelijke ordening
Bestemmingsplannen zijn een belangrijk instrument om een bijdrage te leveren in het
gezondheidsbeleid. Een van de verplichte toetsingscriteria van bestemmingsplannen is
de milieuparagraaf waarin eisen worden gesteld aan maximaal toelaatbaar geluidsni
veau, externe veiligheid en bodemkwaliteit. Dit houdt in dat een toets plaatsvindt of er
vanuit volksgezondheid gevoelige functies als wonen, onderwijs en recreatie op bepaal
de plekken toelaatbaar zijn. Anderzijds wordt via bestemmingsplannen de maximale
toelaatbare overlast van bijvoorbeeld bedrijven vastgelegd. Een ander instrument vanuit
de ruimtelijke ordening om een bijdrage te leveren aan het gezondheidsbeleid is het
behouden en uitbreiden van voldoende recreatieve voorzieningen en groenvoorzienin
gen in bestaande wijken en nieuwbouwgebieden. Hoewel dit niet strikt is genormeerd,
wordt vanuit de ruimtelijke ordening zorg gedragen voor een evenwichtige verdeling
van wonen, werken en recreatieve functies en worden recreatieve functies door middel
van bestemmingsplannen beschermd.
Ook de verkeersveiligheid is een belangrijk aspect bij de planning en inrichting van de
wegeninfrastructuur en de regulering van de verkeerstromen.
Verkeer en vervoer
Zie milieu en ruimtelijke ordening. Daarnaast is het beleid t.a.v. de inrichting van de
wegen, de geleiding van de verkeersstromen en de verkeersveiligheid natuurlijk direct
gericht op het zoveel mogelijk voorkomen dat mensen ongelukken krijgen of in onveili
ge situaties terecht komen. Hetzelfde geldt voor het beleid t.a.v. vervoer van gevaarlijke
stoffen.
33