Blad 2
Vluchtelingenwerk Fryslan heeft onlangs ook de noodklok
geluid in verband met deze problematiek. Zij signaleren een
toenemende vraag van ex-ama's naar noodhulp en een
toenemend beroep door ex-ama's op het juridisch spreekuur.
Wij als college zijn zeer verontrust over de situatie
waarin de ex-ama's nu dreigen te belanden omdat, naar nu
blijkt, de aanpak van het Rijk niet sluitend is. Het
stopzetten van de leefgelden aan ex-ama's heeft grote
gevolgen. Gevolgen allereerst omdat het een zeer kwetsbare
doelgroep treft, en in het verlengde daarvan mogelijke
gevolgen op het terrein van veiligheid en gezondheidszorg.
3. Voorstel voor aanpak problematiek ex-ama's
Mede op verzoek van de gemeente Leeuwarden heeft
Vluchtelingenwerk Fryslan een voorstel ontwikkeld om de ex-
araa problematiek aan te pakken. Daarvoor is voor de aanpak
in Leeuwarden een project ontwikkeld onder de naam
"Perspectief". Dit project sluit geheel aan bij de
succesvolle aanpak zoals die door de gemeente Utrecht is
ontwikkeld, ook onder de naam Perspectief.
In Utrecht draait het project Perspectief al sinds 2003. De
perspectiefaanpak houdt in dat eerst een grondige
juridische analyse van de situatie van de jongeren wordt
gemaakt. Op basis van de inschatting van de juridische
kansen op verblijf in Nederland wordt begeleiding ingezet.
In het landelijke project (PLEXA-project) keert volgens de
gemeente Utrecht slechts 2% vrijwillig terug naar het land
van herkomst en verdwijnt 98% met onbekende bestemming. In
Utrecht keert 25% van de ex-ama's terug en hebben 55 ex-
ama's alsnog een verblijfsvergunning gekregen. Door de
intensieve begeleiding verdwijnen er nauwelijks jongeren in
de illegaliteit.
Het project "Perspectief" zal zich in Leeuwarden richten op
de 90 (ex) ama's in Leeuwarden. Dat zijn jongeren tussen de
15 en 18 die onder de hoede zijn geweest van het Nidos
Leeuwarden of in een Asielzoekerscentrum in Leeuwarden
hebben verbleven.
Doelstellingen van het project Perspectief:
Illegaliteit voorkomen door de jongeren perspectief te
bieden in het land van herkomst of in Nederland met een
verblij fsvergunning;
Versterken van sociale competenties gericht op
zelfredzaamheid, adequaat handelen in onzekere situaties
en regie voeren over de eigen toekomst;
Bieden van intensieve juridische en maatschappelijke
begeleiding
Verstrekken van leefgeld en huisvesting;
Blad 3
Wij zijn van mening dat met deze aanpak veel menselijk leed
wordt voorkomen en dat er veel minder risico's op het
terrein van veiligheid en gezondheid zullen ontstaan. Door
de intensieve begeleiding blijft bovendien de groep ex-
ama's goed in beeld.
Daarom stellen wij u voor om gedurende een periode van 2
jaar uitvoering te geven aan het project Perspectief in de
gemeente Leeuwarden. Met een aanpak voor een periode van
twee jaar zal de grootste groep ex-ama's kunnen worden
bediend. Naar verwachting zal de groep ex-ama's niet meer
groeien in Leeuwarden, omdat het huidige asielbeleid veel
restrictiever is en voor de nieuwe instroom de aanpak veel
sluitender zal zijn.
Het risico van aanzuigende werking achten wij niet aanwezig
omdat alleen Leeuwarder ama's in aanmerking komen voor het
project "Perspectief". In de systemen valt te achterhalen
welke ama's onder de hoede zijn geweest van het Nidos in
Leeuwarden en welke ama's hebben verbleven in de
asielzoekerscentra van Leeuwarden. Wanneer een ex-ama uit
een andere Friese gemeente aanklopt bij het Leeuwarder
project, dan zal deze jongere alleen toegelaten worden
wanneer de verantwoordelijke gemeente bereid is het
begeleidingstraject te betalen. In VFG-verband zullen
hierover afspraken worden gemaakt.
3 Draagvlak en lobby
Met de uitvoering van het voorgestelde project staat
Leeuwarden zeker niet alleen. In het hele land worden op
dit moment steunpunten voor ex-ama's opgezet conform de
perspectiefaanpak van Utrecht. Er zijn nu steunpunten in:
Utrecht, Amsterdam, Heerlen, Nijmegen, Zwolle, Kampen,
Deventer, Almelo, Enschede, Hengelo, Lelystad en Groningen.
Daarnaast worden in meerdere steden de inrichting van
steunpunten voorbereid. De aanpak wordt ook door de
provincies Gelderland, Overijssel, Groningen en Utrecht
ondersteund.
De problematiek van de ex-ama's is ook besproken in het
VFG-Portefeuillehoudersoverleg. Daar is gebleken dat de
gemeenten waar zich ook veel (ex)ama's bevinden duidelijk
draagvlak is voor het project "Perspectief".
De provincie Fryslan heeft aangegeven dat er voor de
uitvoering van het project geen financiële bijdrage door de
provincie zal worden verstrekt. Men ziet het hoofdzakelijk
als een probleem van de gemeente Leeuwarden.
