Meerjarenbeleid
Bestuur- en directieverslag 2005
Het gaat dan naast de verstandelijke beperking om bijvoorbeeld een lichamelijke handicap,
een gedragsprobleem of zeer lage verstandelijke mogelijkheden. De school stelt zich ten
doel, ook aan deze specifieke groep leerlingen onderwijs aan te bieden.
De ontwikkelingsperspectieven van de leerlingen zijn zeer divers vanwege hun handicap, hun
onvermoede mogelijkheden en hun Interesses. Het onderwijs is daarom gericht op de
mogelijkheden van een leerling en niet zozeer op de tekorten. Een op het individu
toegesneden onderwijsaanbod is dan ook nodig om de leerling steeds op passend niveau
werk- en lesmateriaal te bieden.
Dat neemt niet weg dat er op It Twalük verschillende stadia worden doorlopen, die
vergelijkbaar zijn met de indeling van andere scholen binnen het onderwijsbestel:
In de onderbouw van de school, waar de jongste leerlingen te vinden zijn, kenmerkt
het onderwijs zich door 'beleving', met nadruk op het ontdekken en ervaren van
zoveel mogelijk situaties, materialen en onderwerpen. Het is nog niet helder wat voor
perspectief elke leerling heeft.
in de middenbouw wordt de mate van leerbaarheid langzaam duidelijk. De leerlingen
maken kennis met de grotere wereld om hen heen en krijgen een breed pakket
aangeboden, waaronder de algemeen vormende vakken (AVO). De schoolse
vaardigheden lezen, rekenen en taal worden zo ver als mogelijk is ontwikkeld. Het
onderwijs is sterk gericht op het vergroten van praktische en sociale vaardigheden en
het functioneel gebruik daarvan.
Tussen de onder- en middenbouw en het VSO bestaan grote verschillen. Om de
overgang goed te begeleiden gaan de middenbouw-leeriingen niet rechtstreeks naar
het VSO, maar komen ze eerst in de Schakelgroep. Hier worden de leerlingen
voorbereid op de praktijkvakken.
In de afdeling Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) staat het 'zelf doen' centraal. Op
deze leeftijd worden de mogelijkheden van de leerling steeds duidelijker. Bij de
oudere VSO-leeriing vormt het persoonlijk toekomstperspectief het uitgangspunt voor
een zo individueel mogelijk onderwijsaanbod.
Binnen het VSO-onderwijs neemt de voorbereiding op de periode na school, als de
leerling een of andere vorm van arbeid gaat verrichten, een steeds grotere plaats in.
Daar hoort het ontwikkelen van een taakgerichte arbeidshouding bij.
De leerlingen zullen na hun school over het algemeen een plaats vinden binnen een
beschermd gedeelte van de maatschappij. Een aantal van hen stroomt door naar een
centrum van dagbesteding, waar activiteiten met een meer of minder arbeiösmatig karakter
plaatsvinden. Anderen komen terecht op een plaats bij de sociale werkvoorziening of vinden
een plek in het bedrijfsleven in de vorm van begeleid werk.
KÈïïÊsiöÊa
Bestuur- en directieverslag 2005
De doelgroep groeit de laatste jaren. Dat is ondermeer het gevolg van nieuwe wetgeving,
waarbij de grenzen voor het afgeven van een indicatie verruimd zijn. Om het hoofd te bieden
aan de nu al twee jaar voortdurende turbulente ontwikkelingen van It Twalük hebben bevoegd
gezag en directie een meerjarenbeleid uitgestippeld dat een gewenst einddoel beschrijft. Dit
doel komt stapsgewijs dichterbij, maar feitelijke realisatie ervan kan jaren duren omdat niet
alles tegelijkertijd aangepakt kan worden.
Het meerjarenbeleid rust op de navolgende vier pijiers:
1. Adequate huisvesting voor onderwijs dichtbij
2. Onderwijs op maat
3. Personeel en organisatie toegerust voor haar taak
4. Financieel gezond
Adequate huisvesting voor onderwijs dichtbij
De gemeentelijke overheid is verantwoordelijk voor het bieden van adequate huisvesting. Dat
betekent overigens niet dat de gemeentelijke overheid altijd de financiële middelen ter
beschikking heeft om de kwantiteit (bijvoorbeeld: aantal lokalen, speellokalen, kantoren) en
kwaliteit (bijvoorbeeld: veiligheid, arbeidsomstandigheden, rolstoelgebruik) aan te passen aan
de ontwikkeling van de leerlingpopulatie of aan de politieke besluitvorming.
Het hoofdgebouw is gesituationeerd in Leeuwarden. In dit gebouw moet aan directie,
ambulante begeleiding en niet-onderwijskundig personeel ruimte geboden worden. Tevens
zijn hier alle VSO-leerlingen samengebracht, zodat niet op meerdere locaties kostbare VSO-
voorzieningen aangebracht behoeven te worden.
In de meest ideale situatie worden ook de Leeuwarder leerlingen van de onderbouw en
middenbouw in de hoofdvestiging ondergebracht, maar dat is geen noodzaak.
Er wordt beleid geformuleerd over de aanpak van leerlingen met ernstige gedragsproblemen,
of andere doelgroepen in het leerlingenbestand die speciale begeleiding nodig hebben (b.v.
autisme). Een consequentie van dit beleid is mogelijk de instelling van speciale lesgroepen
voor het aanbieden van de schoolse vakken aan leerlingen uit deze doelgroepen. Te denken
valt aan structuurgroepen voor de aanpak van gedragsproblematiek. Per leerling wordt
gekeken of plaatsing in zo'n groep noodzakelijk is.
Vanuit het belang dat wij hechten aan het motto 'onderwijs dichtbij' worden de volgende
opties de komende jaren onderzocht
Uitbreiding en verbetering van de kwaliteit van de huidige ambulante begeleiding.
De opzet van voorlichting over de ambulante begeleiding binnen het regulier
voortgezet onderwijs.
De toekomstige positie van It Twalük als expertisecentrum in het kader van de
'Herijking van zorg'.
Aansluiting met speciale groepen bij een brede school in de omringende regio, als de
kans daartoe zich voordoet.
Onderwijs op maat
De leerlingen hebben hun eigen ontwikkelpotentieel en hun eigen beperkingen. Dit vraagt dus
om onderwijs op maat, zodat de ontwikkeling van een leerling individueel gevolgd kan
worden.
Het toetsen van een leerling en het opstellen van een handelingsplan is een eerste vereiste
voor het vaststellen van een goede beginsituatie en de verwachte
ontwikkelingsmogelijkheden.
