Gemeentelijk Gezondheidsbeleid 2008-2011
2.2.1. Verminderen alcoholgebruik jongeren
Motivering: Chronisch alcoholmisbruik leidt o.a. tot beschadiging van de organen
waaronder het zenuwstelsel. 70% van het uitgaansgeweld en 25% van de
verkeersongevallen gebeuren onder invloed van alcohol. De trend van alcoholgebruik
bij jongeren zijn zeer ongunstig. Nederlandse jongeren behoren tot de stevigste drinkers
van Europa. Ook in Friesland neemt het aantal jonge drinkers toe.
In navolging van het Masterplan Gezond Leven worden de preventieactiviteiten
voortgezet als publiekscampagnes (agendasetting) en structurele aandacht op scholen.
Anderzijds wordt op het gemeentelijke en bovenlokale niveau integraal beleid
voorbereid. Signalering, regelgeving en handhaving zijn daarbij essentieel.
2.2. 2. Verminderen overgewicht
Motivering: In Nederland (en Friesland) is het aantal mensen met overgewicht de
afgelopen jaren flink gestegen. Mensen met overgewicht hebben veel kans op ernstige
gezondheidsproblemen als diabetes, hart- en vaatziekten en klachten aan het 4
bewegingsapparaat.
In navolging van het Masterplan Gezond Leven zal bij de aanpak gestuurd worden op
voorlichting door de geëigende preventieorganisaties (in dit geval met name
Jeugdgezondheidszorg, GGD en BV SPORT). Tevens zal het project "Actie Leeuw"nog
twee jaar intensief worden uitgevoerd budget: Gezond en wel in de stad).
Daarnaast zal de gemeente ook zelf het voorbeeld zijn van een vitale organisatie die
staat voor het stimuleren van lichaamsbeweging en het bevorderen van een gezond
voedingspatroon.
2.2. 3. Verminderen roken
Motivering: Roken is nog steeds de belangrijkste vermijdbare doodsoorzaak in
Nederland. Hoewel het nationale rookbeleid in Nederland zeker zijn vruchten afwerpt,
zijn er nog groepen die nauwelijks worden bereikt.
Rookpreventie vraagt niet om een zware gemeentelijke regie of convenant, maar om
voortzetting van de huidige aanpak met daarbij meer bemoeienis van de gemeente via
periodiek contact met het Platform Rookpreventie.
2.2. 4. Bevorderen seksuele gezondheid
Motivering: Veilig vrijen/ seksuele gezondheid is gekozen als speerpunt omdat jongeren
nog steeds onveilig vrijen, veel jongeren ervaring hebben met ongewenste seksuele
ervaringen en het aantal geslachtsziekten in Friesland toeneemt. Verder is een
overweging dat jongeren steeds op jongeren leeftijd seksueel actief zijn er een groeiende
problematiek is rond groepsverkrachtingen, cyberseks, betaalde seks en loverboys. In
de uitwerking zijn veel raakvlakken met de speerpunten alcoholgebruik en
weerbaarheid.
In het kader van het Masterplan Gezond leven is het actieplan van het Platform
Jongeren en Seksualiteit Friesland reeds door Leeuwarden ondertekend. Belangrijkste
uitvoerders zijn GGD Fryslan en MEE Friesland.
l
4
Gemeentelijk Gezondheidsbeleid 2008-2011
2.2. 5. Opvoeding en vergroten weerbaarheid jeugdigen
Motivering: Opvoedingsondersteuning en vergroting van de weerbaarheid zijn de
belangrijkste centrale thema's van het Masterplan Gezond Leven. Weerbaarheid heeft
o.a. te maken met zelfvertrouwen, zelfbeheersing en weerstand bieden aan groepsdruk.
Een samenhangende aanpak van opvoedingsmethode is de methodiek 'Triple P' De
gemeente Leeuwarden wil een start maken met deze methodiek in de op te zetten centra
voor Jeugd en Gezin Een effectieven methode voor de weerbaarheid van de jeugd is de
lesmethode 'Leefstijl'.
2.2. 6. Bevorderen relatie met de eerste lijn
Motivering: De relaties met de individuele beroepsbeoefenaren in de eerste lijn
gezondheidszorg zijn zeer sporadisch en incidenteel. Verkenning over en weer is nodig
om te zien in hoeverre de gemeente kan bijdragen aan het faciliteren van de eerste lijn.
Te denken valt aan onderwerpen als het vestigingsbeleid en de wensen van de gemeente
rond de woonservicezones.
Voorts zal inhoudelijk worden onderzocht in hoeverre de curatie in de eerste lijn kan
participeren in samenhangende programma's rond preventie, bijvoorbeeld wijkgerichte
gezondheidsprojecten.
2.2. 7. Verbeteren integraal beleid door gezondheidseffectrapportage
Motivering: Integraal beleid voeren is de wens maar ook de opdracht voor alle
beleidsectoren. In de praktijk is dat nog niet altijd eenvoudig. Voor de gezondheidszorg
is het middel van de gezondheidseffectschatting (GES) ontwikkeld. De komende jaren
zal ambtelijk worden geoefend met dit middel om in kaart te brengen welke
gezondheidseffecten zijn in te schatten over het overheidshandelen bijvoorbeeld in de
ruimtelijke ordening.
2.3. Doelgroep, settings en uitwerking van de speerpunten
Een belangrijke doelgroep bij preventie is de jeugd. Enerzijds omdat er nog minder
vastgeroeste gewoonten zijn, waardoor je het gezonde gedrag nog kunt bevorderen
(jong geleerd oud gedaan).
Anderzijds speelt momenteel mee dat de trends op sommige leefstijlfactoren bij de
jeugd ronduit ongunstig zijn en dat alle gezondheidsautoriteiten (o.a. Inspectie
Gezondheidszorg) een daadkrachtige inzet vragen van gemeenten en organisaties ten
behoeve van de jeugd.
Voor volwassenen en ouderen wordt voorgesteld om de inzet te richten op
risicogroepen. Het gaat dan om lagere sociaaleconomische groepen. Het verkleinen van
sociaaleconomische gezondheidsverschillen is een doel geweest in de eerste nota
gezondheidsbeleid. Gezondheidsbevordering is nu echter nog te veel gericht op
'iedereen' en de ervaring leert dat hogere sociaaleconomische groepen in het algemeen
1 De naam 'Triple P' staat voor positief pedagogisch programma. Het
oorspronkelijk Australische programma voor opvoedingsondersteuning is bedoeld voor
ouders met kinderen van 0 tot 16 jaar. Triple P is een laagdrempelig, integraal programma
met als doel (ernstige) emotionele en gedragsproblemen bij kinderen te voorkomen door het
bevorderen van competent ouderschap.
5
