3
BELEIDSPLAN WMO 2008-2011
PRESTATIEVELD 1: SOCIALE SAMENHANG EN LEEFBAARHEID
Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten
3.1 Beschrijving huidige situatie
3.1.1 Wat houdt hetprestatieveld in?
Betrokkenheid en meedoen in de buurt
Om zo lang mogelijk gezond en zelfredzaam te blijven is het belangrijk een woon- en leefomgeving te heb
ben waar bewoners zich goed voelen en vertrouwen hebben in de buurt. Dit gaat niet alleen over de fysieke
inrichting van de woonomgeving, maar ook een goed functionerend leefklimaat met een sterke sociale sa
menhang. Dat wil zeggen dat bewoners onderling contact hebben, variërend van het elkaar groeten op straat
en elkaar als het nodig is ondersteunen tot het gezamenlijk ondernemen van activiteiten als het organiseren
van een straat-, buurtfeest of andere initiatieven.
Het gaat er ook om dat mensen elkaar op zaken kunnen aanspreken als dat nodig is. Kortom: betrokkenheid
van bewoners onderling in de wijk samen met de maatschappelijke organisaties en de gemeente.
De gemeente kan dit wel stimuleren en faciliteren, maar nooit alleen realiseren. Essentieel is de actieve rol
die de bewoners zelf nemen als vrijwilliger, bijvoorbeeld als buurtvader, overblijfmoeder, vrijwilliger in de
sport- of culturele club of huisbezoeker vanuit de kerken of andere maatschappelijke instellingen. Ook de
inzet van burgers met beperkingen zelf is daarbij van belang.
Wederzijds begrip en vertrouwen
Leefbaarheid ging tot nu toe vooral om 'schoon, heel en veilig' van de openbare ruimte in de woonomgeving.
De laatste jaren wordt een leefbare wijk ook gezien als een 'zorgzame wijk': een wijk waar mensen met een
beperking zoveel mogelijk zelfstandig kunnen wonen en deelnemen aan de samenleving, waar nodig onder
steund door vrijwilligers, mantelzorgers en professionele voorzieningen. Dat betekent dat mensen onderling
begrip voor elkaar hebben, elkaar beter leren kennen en vertrouwen. Dat speelt bijvoorbeeld een rol in de
relatie tussen autochtone en allochtone wijkbewoners, maar ook tussen jong en oud of nieuwe en oude bewo
ners. Het gaat om het begrip hebben voor mensen met een handicap, bewoners met een andere seksuele
voorkeur of culturele en religieuze leefstijl maar ook voor daklozen, verslaafden, psychiatrische patiënten.
3.1.2 Wat is de huidige stand van zaken in Leeuwarden
Wijkgericht werken
Leeuwarden heeft het wijkgericht werken hoog in het vaandel: het beleid zo dicht mogelijk bij de bewoners
maken en uitvoeren en bewoners daar ook nauw bij betrekken.
Wij hebben daartoe de volgende instrumenten ingezet.
Basisstructuur wijkgericht werken
De Gemeente Leeuwarden is verdeeld in wijken, waarbij in iedere wijk een door bewoners gevormd wijkpa-
nel actief is. Een gemeentelijke functionaris (de wijkmanager) onderhoudt de contacten tussen het wijkpanel
en de gemeentelijke organisatie. Wijkpanels stellen een wijkvisie op, die richtinggevend is voor gemeentelijk
beleid. De gemeente zorgt ervoor, dat het wijkpanel goed op de hoogte is van wat er in de wijk gaat gebeuren
en wat de rol van het wijkpanel daarbij is; dat wordt vastgelegd in het wijkprogramma.
Wykomtinkers
In gebieden, waar meerdere ontwikkelingen tegelijk spelen of in de toekomst zullen spelen, wordt tijdelijk
een zogenaamde "wykomtinker" ingezet. Deze zorgt ervoor, dat er optimaal afgestemd en samengewerkt
wordt in het gebied. Tevens brengt hij/zij witte vlekken in kaart.
Projecten sociale gebiedsontwikkeling
Waar (financieel) mogelijk worden projecten ingezet voor sociale gebiedsontwikkeling en burgerparticipatie.
Voorbeelden:
sociale programma's, gekoppeld aan fysieke ingrepen in een wijk
project voor sociale herovering (DOEN!)
project burgerparticipatie
- 18 -
BELEIDSPLAN WMO 2008-2011
jongerenparticipatie in de wijk
Jongeren Advies Raad (JAR)
De Leeuwarder aanpak gaat daarbij uit van optimale invloed en betrokkenheid van bewoners in de wijk waar
het project zich afspeelt.
3.2. Doelstellingen, acties en resultaten
3.2.1. Overwegingen vooraf
Landelijke trends van vergrijzing, ontgroening, verkleuring maar ook individualisering, verhoogde arbeids
participatie en tweedeling beïnvloeden ook de samenhang en leefbaarheid in de wijken van Leeuwarden. In
sommige wijken zal de komende decennia de bevolkingssamenstelling wijzigen (meer ouderen of allochto
nen bijvoorbeeld, of in de nieuwbouwwijken meer jongeren). Daarnaast is er een dalende tendens van het
aantal beschikbare vrijwilligers en sporten mensen minder in verenigingsverband. Dat betekent dat sociale
verbanden veranderen en zich anders ontwikkelen.
De gemeente kan die sociale samenhang in een wijk niet 'maken': veel hangt af van de inzet en betrokken
heid van de inwoners en organisaties. De gemeente kan vooral een faciliterende en regisserende rol vervul
len, zoals partijen bij elkaar brengen, regie voeren op herstructurering en nieuwbouw, voorzieningen en pro
jecten subsidiëren en met regelgeving randvoorwaarden creëren opdat de inzet van burgers en organisaties
ook effect heeft op de samenhang en leefbaarheid in hun buurt.
3.2.2. Doelstelling
Behouden en waar mogelijk verbeteren van het huidige niveau van sociale samenhang en leefbaar
heid in de wijken van Leeuwarden.
3.2.3. Resultaten en prestaties
1Gebiedsgerichte uitvoering
Bij het bevorderen van sociale samenhang in dorp, wijk en buurt gaat het om de burger in zijn of haar
leefomgeving. Decentraal wat kan, centraal wat moet is het uitgangspunt voor het lokale sociale beleid.
Het zelforganiserend vermogen van mensen wordt ondersteund en niet overgenomen door instituties.
2. Verbinden van beleidsterreinen
De kracht van de Wmo ligt in het verbinden van wonen, werken, welzijn en zorg, in de combinatie van
alle voorzieningen die er op deze terreinen zijn. De kansen die ontstaan uit het verbinden van de Wmo
met de Wet Werk en Bijstand (WWB) moeten volop worden benut.
Voor de inwoners van de gemeente die een aangepaste woning, woonomgeving en/of woonondersteu-
ning nodig hebben, moet er een geschikte woonvorm zijn. De kwaliteit en kwantiteit die daarvoor nodig
zijn, worden opgenomen in een brede woonvisie.
Zorg biedt ook economische kansen. Die kansen moeten in Leeuwarden volop worden benut. Wij willen
Leeuwarden profileren als een innovatieve zorgstad.
3. Ontwikkeling woonservicezones met maatschappelijke opvang en wijkvoorzieningen
We willen de leefbaarheid van de stad verbeteren door voorzieningen in de wijken te clusteren en te
koppelen aan kleine bedrijvigheid. Hierdoor ontstaan levendige wijkcentra die als ontmoetingsplaats
gaan fungeren. Deze centra bieden een integraal aanbod van wonen, zorg en welzijn. Voor verschillende
(kwetsbare) groepen in de samenleving wordt dit concept vertaald naar 'Woonservicezones'.
Door vergrijzing en verkleuring ontstaan nieuwe en andere behoeften bij wijkbewoners. Een geïnte
greerd aanbod van verschillende zorgvoorzieningen en vormen van dienstverlening voor de diverse
groepen in een wijk, levert een goede bijdrage aan de levensloopbestendigheid van wijken.
4. Multifunctionele centra
- 19-
