- 3 -
Wat is nu de oorzaak van de min of meer plotseling verslechterde financiële
positie van de gemeente. Het antwoord is in wezen niet zo moeilijk te geven.
Als belangrijkste punt mag naar onze mening wel worden aangemerkt het achter-
blijven van de uitkeringen in het kader van de wet financiële verhouding.
In bijlàge I vindt U deze uitkeringen over de jaren 1961-1966 grafisch voorge-
steld» Zo op het eerste gezicht lijkt de opgaande lijn ih deze uitkeringen nogal
indrdkwekkend. Daarbij dient er wel rekening mee te worden gehouden dat deze op
gaande lijn in sterke mate is beïnvloed door na-uitkeringen van vorige dienst-
jaren. De nieuwe regeling is namelijk slechts moeizaam op gang gekomen.
In cijfers uitgedrukt valt er een stijging waar te nemen van 6,6 mill. tôt bijna
10,2 mill. In aanmerlcing genomen de voortdurende kostenstijgingen, is de financiële
positie van de gemeente er in de loop van de laatste jaren niet beter op geworden.
Verder kan als een belangrijke oorzaak worden aangemerkt het inlopen van een zeke-
re achterstand in noodzakelijke kapitaalswerken. Weliswaar is de gemeente Leeuwar-
deradeel na de grenswijziging schuldvrij gestart, maar niet te ontkennen valt dat
in het noordelijk deel van de grote gemeente nog bijzonder veel moest en moet
worden gedaan.
Daarbij komt nog dat bij de rentevoet van de laatste jaren de kapitaalslasten
zeker 1 2fo hoger liggen dan in het verleden het geval was. Ook uit dien hoofde
drukt een bepaalde investering zwaarder op de gewone dienst dan in het verleden.
Uit de aangehechte bijlage I zal U ook opvallen dat de uitkeringen financiële
verhoudingswet voor 1966 ten opzichte van 1965 een daling te zien geven. De voor-
naamste oorzaak hiervan is het ingaan van de korting op de garantieuitkering.
Zoals U bekend, wordt deze uitkering vastgesteld op het verschil tussen de onder
de werking van de vôôr 1960 geldende regeling genoten bedragen en de bedragen
waarop op basis van de nieuwe verhoudingswet over 1960 aanspraak bestaat. Deze
korting bedraagt ingaande 1966 telkenjare 1/5 gedeelte en betekent op basis van
het huidige bedrag van deze uitkering (ruim f 150.000,een korting van ruim
■f 31.000,gedurende 5 jaren.
Tegenover deze korting staat nauwelijks een compensatie. Weliswaar is het bedrag
per inwoner van de algemene uitkering met f 0,50 cent verhoogd en betekent dit
bij het huidige uitkeringscijfer van 156 uit dien hoofde een verhoging van bijna
f 4000,en is ook op het onderdeel sociale zorg de regeling verbeterd, zonder
een nadere compensatie is het ontstane gat niet te vullen. Ook nadere toekomstige
verfijningsregelingen, welke zoals U bekend is, op de garantieuitkering in minde-
ring komen, kunnen geen uitkomst bieden, aangezien zij ten laste komen van de
beperkte middelen van het gemeentefonds.
Hoewel de wet bepaalt dat de garantieuitkering voor het eerst in 1966 gekort zou
worden, viel nauwelijks te verwachten dat de wet op dit punt ongewijzigd gehand-
haafd zou worden. Wij hebben sterlc de indruk dat deze korting dan ook-en niet
alleen voor gemeentebestuurders - nog onverwacht komt. Als gevolg van het wegval-
len van de garantieuitkeringen kunnen vele gemeentebesturen immers aan de lopende
verplichtingen niet meer voldoen. Wat te denken van b.v. de door de gemeente
Leeuwarderadeel op te brengen kapitaalslasten bij een uiteindelijk verlies van de
garantieuitkeringen.
Wij vleien ons met de hoop dat het niet de bedoeling van de regering is de oplos-
sing van dit probleem lang, laat staan definitief, uit te stellen. Merkwaardig in
dit licht is overigens het feit dat het vrijkomende bedrag als gevolg van de eer
ste phase van de korting reeds onder aile gemeenten is verdeeld. Ook de li-
miet-gemeenten, welke er relatief gezien niet het slechts voorstaan, hebben van
deze verhoging geprofiteerd. Het gevolg is dat verschillende gemeenten thans
naast een ruim opgezette begroting een behoorlijk bedrag voor nieuwe kapitaals
werken beschikbaar hebben.
Toch zal niet aan een verhoging van de gemeentelijke belastingen te ontkomen zijn.
In de eerste plaats denken wij in dit verband aan verhoging van de reinigingsrech-
ten. Voorts zal ook het tarief van de wegbelasting moeten worden verhoogd, terwijl
ten slotte naar onze mening ook de hondenbelasting voor een verhoging in aanmer-
king komt.
