- 9 -
Door aan de wijk—gemeenteraden zo'n groot mogelijke bevoegdheid te geven, verandert
er echter niet zo veel. Officieel hebben de huidige gemeenteraden vandaag de dag nog
wel wat te zeggen, maar door het voortdurende tekort aan kapitaal komt er in de
praktijk van die zeggenschap niets terecht. Bij grotere rijksuitkeringen zou de wijk—
gemeenteraad wel eens een grotere zeggenschap kunnen krijgen dan met de huidige
gemeenteraad het geval is. Het financieel voordeel bedraagt bijna 100 per inwoner
per jaar, de stad. l»eeuwarden niet meegerekend. Voor onze gemeente zou het voordeel
f. 500.000,zijn, De F.N.P. is er altijd fel op tegen geweest dat de zaken van
bovenaf worden opgelegd, zonder dat de bevolking erin is gekend. We staan voor het
laatste half jaar, voordat de bevolking zich zal uitspreken welke weg gevolgd zal
moeten worden. Friesland komt, economisch gezien, ver achterop. Wat zou het mooi
zijn, als we met elkaar een vuist konden maken in êên nationale partij. Met de wens
dat het de gemeente en een ieder persoonlijk goed mag gaan in 1970 eindig ik deze
beschouwing.
Hierna is het woord aan de heer Tulner.
Namens de A.R. fractie wil ik een ieder bedanken, die eraan heeft meegewerkt, dat de
begroting voor het jaar 1970 tijdig aan de gemeenteraad kon worden aangeboden. On—
danks de korte spanne tijd en het tussentijdse t.b.c. onderzoek is u er in geslaagd
aan de voorwaarden van de minister te voldoen. Wij menen, dat een woord van waar—
dering hier wel op zijn plaats is. Mijnheer de voorzitter, daar ligt dan weer de zo—
veelste begroting met een tekort. Een bewijs dat de gemeentelijke financiële toe—
stand, ondanks aile reeds gedane ingrepen, nog tamelijk ongezond is. Tevens een be
wijs, dat, naar onze mening, nu eindelijk eens haast gemaakt moet worden met de
nieuwe opzet van de financiële verhouding tussen rijk en gemeenten. Al jaren wordt
hieraan gedokterd, want ook nu weer noemt u een aantal verfijningsregelen, die in
voorbereiding zijn. Maar een définitieve regeling waarbij de gemeenten weten waar
ze aan toe ajn, zal nu toch eindelijk eens moeten afkomen. Ook voor een gemeente is
regeren vooruit zien. Bij de bestaande onzekere situatie is dit welhaast onmogelijk.
Het bezoek van de inspecteur van gemeentefinanciën heeft wel aangetoond, dat onze
begrotingen in principe niet fout zijn en dat slechts enkele verstorende oorzaken
kunnen worden aangewezen, waardoor het tekort op de begroting ontstaat. Dat enkele
van deze oorzaken, als niet structureel worden gezien, en dus niet worden opgenomen
in de aanvullende bijdrage, is misschien een vingerwijzing, waar om te beginneu moet
worden bezien, of hier mogelijk het rode potlood kan worden gehanteerd. Het résul
tait van het onderzoek, dat door het collège van burgemeester en wethouders naar
deze lasten zal worden ingesteld, zien wij met belangstelling tegemoet. Vooral de
sterk stijgerde kosten van het zwembad beginnen beangstigend te worden. Begint zich
hier het ontfcrek«.en van gerichte planning te wreken bij het aanleggen van diverse
zwembaden in het noordwesten? Ook het zeer hoge bedrag voor onderwijs, dat voor re-
kening van de gemeente blijft, heeft onze aandacht getrokken. Wij zullen het zeer
op prijs stellen, dat, als in deze sector aanvaardbare bezuinigingen kunnen worden
doorgevoerd, en wij zijn daar direct niet voor klaar, een redelijk overleg mogelijk
is m.b.t. de bijzondere scholen. De vergoeding voor deze scholen is op een foute
basis gebaseerd. Maar ondanks dit gegeven, moet het mogelijk zijn een zodanig be—
leid te voeren, dat ook over het bijzonder onderwijs een redelijke vergoeding ge-
waarborgd blijft. Teveel is mij bekend van schoolbesturen, waar het een bron van
zorgen is, de school in stand te houden, door een te lage gemeentelijke uitkering.
Wellicht brengt ook de herziening van de onderwijsuitkeringen hier enig soelaas.
Het is u misschien bekend, en zo niet, dan kan ik u hierbij vertellen, dat de chris—
telijke kleuterschool te Stiens financieel zeer moeilijk zit, zodat enige be-
zuiniging op dit terrein zeer kwalijke gevolgen kan hebben. En dat deze school toch
in een behoefte voorziet, is, dacht ik, een bekend feit. Het is ons ook opgevallen
dat de kosten voor de schoolartsendienst rigoreus-gaan stijgen, door de enorma
kostenstijging van het schoolpsychologisch onderzoek. Hoewel wij het nut van dit
onderzoek niet willen ontkennen, vragen wij ons wel af, of de resultaten van deze
onderzoeken de hoge kosten rechtvaardigen. Er moet op aangedrongen worden, dat deze
kosten volledig door het rijk worden overgenomen. Wij zien niet in waarom deze kosten
volledig voor rekening van de gemeente moeten worden genomen.
