De Nationale Ombudsman
De mogelijkheid bestaat om exteme klachten in handen te stellen van de nationale
ombudsman. Dit geldt niet alleen voor gemeenten maar ook voor andere decentrale
overheden zoals provincies, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen. De provincies
en de waterschappen zijn reeds op eigen verzoek onder de bevoegdheid van de Nationale
Ombudsman gebracht.
Voor de aansluiting is een vergoeding verschuldigd. Hierbij bestaan de volgende
keuzemodellen:
het model van de vaste vergoeding per verzoekschrift.
Kosten 1.898,00;
het model van de gedifferentieerde vergoeding per verzoekschrift.
Kosten 5.894,00 voor het geval een verzoekschrift leidt tot een
onderzoek en 400,00 in overige gevallen.
Eigen externe klachtinstantie
Dit kan de gemeente zelf dan wel in regionaal verband doen. De gemeente kan ook aansluiten
bij een exteme klachtinstantie waarover een (naburige) gemeente reeds beschikt. Voorwaarde
is wel dat de eigen exteme klachtinstantie moet voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen om te
kunnen spreken van een "exteme klachtinstantie "of "ombudsman/commissie".
In het "Voorontwerp van Wet tot aanvulling van de Algemene Wet Bestuursrecht met een
regeling over de behandeling van klachten over een bestuursorgaan" is e.e.a. nader
uitgewerkt.
Het voorontwerp ligt voor u ter inzage in de raadsportefeuille.
Rechtspositionele onafhankelijkheid.
Naast het feit dat benoeming voor een bepaalde duur geschiedt en slechts mag plaatsvinden
door een vertegenwoordigd lichaam alsook dat tussentijds ontslag alleen mogelijk is op
bepaalde gronden, verdienen tevens de incompatibiliteiten, oftewel de onverenigbaarheid van
functies aandacht. De scheiding van functies is van belang met het oog op de onafhankelijke
positie van de ombudsman /commissie ten opzichte van het bestuursorgaan waarover wordt
geoordeeld.
Onpartijdigheid
Uitgangspunt van het voorontwerp is de keuzevrijheid van de decentrale overheden om zelf,
binnen de gegeven mogelijkheden, invulling te geven aan de manier waarop het extern
klachtrecht wordt vormgegeven. Zo kunnen gemeenten kiezen voor een eigen ombudsman.
Het is van belang dat de onpartijdigheid van het ondersteunende personeel van de
klachtinstantie wordt gewaarborgd. Daarom is in de wet bepaald dat de behandeling van het
verzoek geschiedt door een persoon die niet bij de gedraging waarop het verzoek betrekking
heeft, betrokken is geweest.
Onderzoeksbevoegdheden
In het voorontwerp wordt eveneens aandacht besteed aan de onderzoeksbevoegdheden van de
ombudsman/commissie. De vraag is of de ombudsman/commissie ook 'zware'
bevoegdheden krijgen, welke als die de Nationale Ombudsman nu reeds bezit: Uit onderzoek
van het Bureau Nationale Ombudsman is gebleken dat van deze bevoegdheden zelden tot
nooit gebruik wordt gemaakt.
