De laatste schakel in de handhavingsketen is het met bestuursrechtelijke en/of strafrechtelijke
middelen optreden tegen uitkeringsfraude. Tot de bestuursrechtelijke reacties op fraude worden
gerekend:
aanpassing of beeindiging van de lopende uitkering op grand van de gebleken feiten;
herziening of intrekking van de in het verleden verstrekte uitkering;
terug- en invordering van de ten onrechte ontvangen uitkering;
oplegging en invordering van een administratieve/bestuurlijke boete.
Gezien de primaire verantwoordelijkheid voor handhaving van de wetten, waarvan de uitvoering
aan het gemeentebestuur is opgedragen, staan deze reacties voorop. Het strafrechtelijk systeem
dient als sluitstuk van de handhaving te worden gereserveerd voor de ernstigste gevallen.
Samenloop van de bestuurlijke boete en de strafrechtelijke sanctie is uitgesloten. Uiteraard kan
de strafrechtelijke sanctie wel samengaan met de overige bestuurlijke reacties, met name de
terugvordering, die gericht is op het ontnemen van wederrechtelijk behaalde voordelen en niet op
bestraffing.
I/Vet boeten en maatregelen
De gemeente Ferwerderadiel heeft de notitie Wet Boeten en Maatregelen in 2000 geactuali-
seerd. De gemeente Leeuwarderadeel heeft geen notitie over de Wet Boeten en Maatregelen,
maar sluit aan bij wat in de bijstandswet geregeld is. In 2003 zal het beleid op elkaar worden
afgestemd.
Door de Wet Boeten en Maatregelen kunnen nu hardere afspraken met clienten worden gemaakt
om hen naar de arbeidsmarkt toe te leiden.
Hierbij wordt gedacht aan het opleggen van maatregelen bij overtredingen van de verplichtingen
verbonden aan de bijstandsuitkering (arbeidsplicht en controlevoorschriften). Daarnaast dient in
het kader van de sluitende aanpak elke client een passend aanbod te krijgen. Bij een passend
aanbod hoort ook het maken van duidelijke afspraken met de client over financiele consequenties
bij het niet naleven daarvan. De sluitende aanpak moet daarom gecombineerd worden met een
consistent en consequent gebruik van dit sanctie-instrumentarium.
De verwachting is dat bij de komst van het Inlichtingenbureau en door het vastleggen van de
gemaakte afspraken met de client het aantal maatregelen en boeten licht zal stijgen ten opzichte
van 2002.
bestuurlijke boete
De wetgever heeft het voornemen tot het opleggen van een boete gelijkgesteld aan een daad van
strafvervolging. Dat betekent een aantal waarborgen voor de persoon jegens wie het voornemen
bestaat een boete op te leggen. Deze procedurele waarborgen zijn ook in de Abw opgenomen.
terugvordering (fraude)schuld
Fraude behoort niet te lonen en een actief terug- en invorderingsbeleid zal preventieve uitstraling
hebben op potentiele fraudeurs. De gemeente hanteert een zodanige terug- en
invorderingsprocedure dat ten onrechte door fraude verstrekte uitkeringsbedragen volledig
worden teruggevorderd. Slechts op grand van dringende redenen kan in individuele gevallen
hiervan worden afgezien. De terugvordering vindt plaats conform de daartoe gesteld richtlijnen.
Hierbij worden de volgende uitgangspunten gehanteerd:
