15
lasten)
4. Begrip rechtmatigheid en de aanvullend te controleren rechtmatigheidscriteria
Bij de controle op rechtmatigheid zijn negen criteria te onderscheiden:
a. het begrotingscriterium;
b. het voorwaardencriterium;
c. het misbruik en oneigenlijk gebruilccriterium;
d. het calculatiecriterium;
e. het valuteringscriterium;
f. het adresseringscriterium;
g. het volledigheidscriterium;
h. het aanvaardbaarheidscriterium en
i. het leveringscriterium.
In het kader van het onderzoek naar de getrouwheid van de jaarrekening wordt al sinds jaren
aandacht besteed aan de criteria d. tot en met i.. Voor de oordeelsvorming over de
rechtmatigheid van het fmancieel beheer moet door de accountant nog extra aandacht worden
besteed aan de eerste drie genoemd.
Begrotingscriterium
Als blijkt dat de lasten zoals opgenomen in de jaarrekening hoger zijn dan de geraamde be-
dragen is in principe sprake van onrechtmatige uitgaven. De overschrijding kan namelijk in
strijd zijn met het budgetrecht van uw raad. Voor de afsluitende oordeelsvorming is van
belang in hoeverre de begrotingsoverschrijding past binnen het door de gemeenteraad
geformuleerde beleid en/of wordt gecompenseerd door aan de lasten gerelateerde hogere
inkomsten. Het bepalen of begrotingsoverschrijdingen al dan niet verwijtbaar zijn blijft
voorbehouden aan uw raad.
In de door uw raad vastgestelde Financiele beheersverordening is nader aangegeven hoe moet
worden bepaald of de lasten binnen de omschrijving van de activiteiten en het bijbehorende
bedrag van het programma passen.
Volgens onze Financiele beheersverordening mogen de lasten van producten niet dusdanig
worden overschreden dat de realisatie van andere producten binnen hetzelfde programma
onder druk komt te staan.
Voorwaardencriterium
Besteding en inning van gelden zijn verbonden aan bepaalde voorwaarden. De accountant
toetst dit. Deze voorwaarden liggen vast in wetten en regels van hogere overheden en in de
gemeentelijke regelgeving (de door uw raad vastgestelde verordeningen).
De exacte invulling verschilt per wet respectievelijk regeling respectievelijk verordening.
Voor alle geldstromen moet vaststaan welke voorwaarden van toepassing zijn. De door ho
gere overheden gestelde voorwaarden liggen vast. Dit geldt niet voor de voorwaarden in de
gemeentelijke regelgeving. Aangezien er geen algemene criteria zijn vastgesteld moet de
accountant over zowel de generieke als de specifieke criteria in overleg treden met uw raad.
Uw raad stelt immers op gemeentelijk niveau de kaders vast en stelt ook de norm waaraan
burgemeester en wethouders worden getoetst. Uw raad moet dan ook op grond van een
overzicht van alle voor de betreffende gemeente geldende wet- en regelgeving het
voorwaardencriterium operationaliseren. Dit betekent dat uw raad limitatief bepaalt aan welke
in wet- en regelgeving vastgelegde, voor de gemeente relevante, voorwaarden de accountant
4
