Ten aanzien van vergunningsvrije bouwwerken mag nog worden opgemerkt dat deze in elk
geval niet in strijd met redelijke eisen van welstand zijn wanneer ze voldoen aan de
welstandscriteria voor veel voorkomende kleine bouwplannen. Van een exces kan in ieder
geval sprake zijn in de volgende gevallen:
gebouwen op opvallende wijze van kleur en/of textuur veranderen;
niet-passende bij gebouwen worden geplaatst zoals romney-loodsen of zeecontainers.
De gemeente kan in deze situaties een advies van de welstandscommissie vragen.
HOOFDSTUK 2
Welstandscriteria
2.1 Algemene welstandsaspecten
Toelichting
De uitwerking van de 'zo concreet mogelijke welstandscriteria' is te baseren op een stelsel van
algemene welstandsaspecten. Deze algemene welstandsaspecten liggen (haast onzichtbaar) ten
grondslag aan elke planbeoordeling. Met andere woorden: ze vormen het fundament onder de
welstandstoets.
In de praktijk zullen de uitwerkingen naar sneltoetscriteria, gebiedsgerichte en objectgerichte
criteria meestal voldoende houvast bieden voor de planbeoordeling maar toch kunnen zich
bijzondere situaties voordoen. In die situaties kan het dan wenselijk zijn om terug te grijpen op
de algemene uitgangspunten. De welstandscommissie kan burgemeester en wethouders in zo'n
geval gemotiveerd en schriftelijk adviseren van de hardheidsclausule gebruik te maken en af te
wijken van de gebiedsgerichte en objectgerichte welstandscriteria. In praktijk betekent dit dat
het betreffende plan alleen op grond van de algemene welstandsaspecten wordt beoordeeld en
dat de bijzondere schoonheid van het plan met deze criteria overtuigend kan worden
aangetoond. Het niveau van 'redelijke eisen van welstand' ligt dan uiteraard hoog, het is
immers redelijk dat er hogere eisen worden gesteld aan de zeggingskracht en het
architectonisch vakmanschap naarmate een bouwwerk zich sterker van zijn omgeving
onderscheidt.
Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer een bouwplan is at igepast aan de gebiedsgerichte
welstandscriteria, maar het bouwwerk zelf zo onder de maat olijft dat het op den duur zijn
omgeving negatief zal be'invloeden. Ook wanneer een bouwplan afwijkt van de bestaande of
toekomstige omgeving maar door bijzondere schoonheid wel aan redelijke eisen van welstand
voldoet, kan worden teruggegrepen op de algemene welstandsaspecten.
De algemene welstandsaspecten zijn in bijlage 1 'Uitgangspunten voor welstand' opgenomen.
