Kwaliteitswaarborgen voor kinderen en ouders, zoveel mogelijk in aansluiting op de Wet
clientenrechten zorg en de Beginselenwet zorginstellingen.
Wettelijke taak Bureau Jeugdzorg met betrekking tot toegang tot zorg vervalt.
Advies- en Meldpunt Kindermishandeling wordt ook verantwoordelijkheid van gemeente.
Ambitie
Devies is "geen kind buiten spel". Ambitie van het kabinet is dat alle kinderen gezond en veilig
opgroeien, hun talenten ontwikkelen en naar vermogen meedoen. De ouders zijn hiervoor eerst
verantwoordelijk. De overheid komt in beeld als dit niet vanzelf gaat. Dan mot het jeugdzorgstelsel
snel, goed en op maat functioneren. Het stelsel moet eenvoudiger en een integrate aanpak van
problemen bevorderen.
Transitieplan
Het rijk is voornemens om voor het eind van 2011 te komen met een transitieplan waarin de
fasering van de stelselwijziging jeugdzorg wordt benoemd en wordt aangegeven op welke wijze het
rijk de gemeenten hierbij gaat ondersteunen (feiten en cijfers over zorgbehoeften, spoorboekje
transitie, handreikingen en voorbeelden om gemeentelijke en regionale transitieplannen op te
stellen). Hierbij worden ook de zorgverzekeraars en zorgkantoren betrokken, die nu de
Zorgverzekeringswet en de Awbz uitvoeren.
Werkagenda
Er is een werkagenda (bijlage 1 bij de beleidsbrief) opgesteld om samen met het veld binnen de
gekozen kaders invulling te geven aan het nieuwe jeugdzorgstelsel;
Zorgplicht voor gemeenten
Het huidige individuele recht op vormen van jeugdzorg leidt er toe dat ouders en professionele
opvoeders eerder dan nodig zoeken naar oplossingen voor opvoed- en opgroeiproblemen buiten
bestaande leefmilieus. Het huidige recht op zorg draagt hierdoor bij aan overbelasting van de
sector, bureaucratie en lange wachttijden. In het nieuwe wettelijke kader zal het recht op zorg
daarom anders worden vormgegeven. Uitgangspunt voor het nieuwe stelsel is een wettelijke
algemene zorgplicht voor gemeenten om jeugdigen en hun opvoeders opvoed- en
opgroeiondersteuning te bieden. Daarnaast denkt het kabinet aan een plicht voor de gemeente om
waar nodig een individuele voorziening te treffen, resultaatgericht in de geest van het
compensatiebeginsel uit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. De komende maanden wordt dit
verder uitgewerkt, samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Met betrekking tot kwaliteit
zijn gemeenten in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor zaken als klachtrecht,
medezeggenschap, kwaliteitseisen aan het aanbod en toezicht. Gekeken wordt in hoeverre de
waarborgen en kwaliteitseisen in de Wet clientenrechten zorg en de Beginselenwet zorginstellingen
ook kunnen gelden voor de nieuwe jeugdwet.
Herkenbaar en laagdrempelig
Gemeenten krijgen de wettelijke opdracht om een herkenbare en laagdrempelige plek te
organiseren. In het overgrote deel van de gemeenten is die plek nu al aanwezig in de vorm van het
Centrum voor Jeugd en Gezin. Hier krijgen ouders antwoorden op hun opvoedvragen. Als er hulp of
ondersteuning nodig is, helpt het Centrum voor Jeugd en Gezin met een snelle diagnose, advies,
ondersteuning en het voorkomen dat problemen verergeren. Gemeenten behouden de vrijheid om
hun Centrum voor Jeugd en Gezin precies te laten aansluiten op de lokale situatie en organisaties.
Als kinderen en ouders meer gespecialiseerde hulp nodig hebben, wordt deze ingeschakeld door het
CJG. Om deze taak goed te kunnen uitoefenen, is het belangrijk dat CJG-medewerkers beschikken
over de juiste antennes en een 'neus' voor problemen. Deze competenties kunnen worden
ontwikkeld tijdens de opleiding, maar ervaring met kinderen en gezinnen is hiervoor minstens zo
belangrijk.
Gedwongen jeugdzorg
Bij het ingrijpen door de overheid in de persoonlijke levenssfeer van kwetsbare kinderen en hun
ouders (jeugdbescherming en jeugdreclassering) zullen gemeenten aan extra voorwaarden moeten
voldoen. Bijvoorbeeld met betrekking tot samenwerking tussen gemeenten, leveringsplicht,
toezicht, financiering en kwaliteit. Gemeenten moeten uiterlijk in 2016 klaar zijn om deze
verantwoordelijkheden te dragen.
6
