1. Xnleiding
Leeswijzer
Dit projectplan is opgebouwd uit meerdere hoofdstukken, waarin getracht is om een volledige inzage te
verschaffen in de wens om het historisch landgoed Martenastate een kwaliteitsimpuls te verschaffen.
Enerzijds is het een inhoudelijke onderbouwing van de gewenste maatregelen, tegelijkertijd is ook het
financiele aspect van deze maatregelen belicht.
Dit hoofdstuk zal de voorgeschiedenis en de motivatie van het plan behandelen. In de hierop volgende
hoofdstukken zullen achtereenvolgens de huidige situatie, de uitvoering en toekomstige situatie, de planning
en het kostenaspect worden beschreven. Vervolgens zijn nog een vijftal bijlagen opgenomen, te beginnen
met een kaart van het oorspronkelijke herstelplan, een situatiekaart, een foto-impressie van het huidige
park, een overzicht van de aan te schrijven fondsen en stichtingen voor cofinanciering en tenslotte een
overzichtskaart van de wenselijke maatregelen.
Voorgeschiedenis
Martenastate is in eigendom van de Nederlands Hervormde Gemeente te Koarnjum. De kerkelijke gemeente
heeft het park in 1963 in erfpacht en beheer in handen gegeven van de Stichting Martenastate. Stichting
Martenastate heeft sinds 1 januari 2000 het beheer van het parkgedeelte uitgegeven aan It Fryske Gea
middels een akte van in beheergeving.
Martenastate is een van de fraaie groene cultuurhistorische landschapselementen in het betrekkelijk open
landschap van de gemeente Leeuwarderadeel. Het alhier gelegen historische landgoed Martenastate omvat
een park, met daarin in het voorjaar uitbundig bloeiende stinzenflora, een aantal monumentale
cultuurhistorisch waardevolle panden an een grafheuvel. Ook een natuurkampeerterrein maakt onderdeei uit
van het geheel. Niet voor niks is zowel de bebouwing als het park van Martenastate in 2003 opgenomen in
het monumentenregister. De afgelopen decennia zijn veei bomen verloren gegaan door stormschade of
(iep)ziekte en zijn de aanwezige structuren gedeeltelijk vervlakt of verdwenen. Om de landschappelijke
waarden en de architectonische structuur van het park te herstellen en deze in de toekomst te waarborgen
is tussen 2005 en 2007 een richtinggevend herstelplan opgesteld door Duinker Kloppenborg.
Het bestuur van Stichting Martenastate heeft recentelijk de ambitie uitgesproken om op korte termijn
uitvoering te geven aan enkele uitvoeringsmaatregelen zoals beschreven in het herstelplan Martenastate.
Een overzichtskaart van het Herstelplan Martenastate is opgenomen in Bijlage 1. Echter is Stichting
Martenastate van mening dat sommige voorgestelde maatregelen te veel ten koste zullen gaan van de
huidige waarden van het park. Voor professionele coordinate van deze uitvoeringsmaatregelen is It Fryske
Gea ingeschakeld. Samen met It Fryske Gea is een keuze gemaakt in welke maatregelen wel en met worden
uitgevoerd uit het herstelplan. In de volgende paragraaf staat beschreven waar de prioriteiten worden
neergelegd.
Motivatie voor het uitvoeringspian
Het bestuur van Stichting Martenastate hecht prioriteit aan de volgende onderdelen:
Optimaliseren milieu voor stinzenflora.
Verbeteren schelpenpadenstructuur in park.
Plaatsen van walbeschoeiing langs vijverpartijen om afkalving oevers tegen te gaan,
Baggeronderhoud van vijverpartijen en grachten.
Realiseren van parkeerplaats nabij Hervormde Kerk.
Herinrichten van de Nederhof en herstellen van zichtlijnen op kerk en state.
Wegnemen achterstallig onderhoud toegangspoort, tuinornamenten en grafstenen.
Opsnoeien overhangende takken om lanenstructuur te beter tot zijn recht te laten komen.
Aanplant van bomen op plaatsen waar deze zijn verwijderd i.v.m. stormschade of Iepziekte.
Vervangen van informatiepanelen en aanbrengen bordjes bij stinzenflora.
Aanleggen van fruitgaard op perceel naast parkeerplaats.
Doelstelling van het uitvoeringspian is om bovenstaande zaken concreet te realiseren in het park. Door het
uitvoeren van deze maatregelen, zal het park een vernieuwd elan krijgen. Veel mensen komen nu al in het
park om te genieten van de bestaande waarden. Doelstelling is om de bestaande waarden te vergroten, en
tevens een inhaalslag te maken qua beheer en onderhoud.
