3. De kostendekkendheid van de heffingen
Nota lokale heffingen gemeente Leeuwarderadeel
In artikel 229b van de Gemeentewet wordt de kostendekking nader toegelicht. De laatste
volzin van het eerst lid bevat de belangrijkste eis omtrent de kostendekking.
1. In verordeningen op grond waarvan rechten als bedoeld in artikel 229, eerste lid, onder a
en b, worden geheven, worden de tarieven zodanig vastgesteld dat de geraamde baten van de
rechten niet uitgaan boven de geraamde lasten ter zake.
2. Onder de in het eerste lid bedoelde lasten worden mede verstaan:
a. bijdragen aan bestemmingsreserves en voorzieningen voor noodzakelijke vervanging van
de betrokken activa;
b. de omzetbelasting die ingevolge de Wet op het BTW-compensatiefonds recht geeft op een
bijdrage uit het fonds.
Er zijn twee soorten gemeentelijke heffingen: belastingen en bestemmingsheffingen, ook wel
retributies of rechten genoemd. De opbrengst uit belastingen komt terecht in de algemene
middelen van de gemeenten en is vrij besteedbaar. Het vaststellen van de (belasting)tarieven
is vooral een bestuurlijk proces.
De opbrengst uit een bestemmingsheffing wordt gebruikt om de kosten te dekken van de
voorziening waarvoor de heffing bestaat. De Gemeentewet bepaalt dus dat de geraamde baten
van bestemmingsheffingen niet hoger mogen zijn dan de geraamde lasten. Er mag dus geen
winst worden gemaakt. Deze eis geldt voor de geraamde baten en lasten. De feitelijke
kostendekking kan - achteraf gezien - incidenteel wel hoger zijn dan honderd procent. Er kan
om verschillende redenen verschil ontstaan tussen ramingen en de werkelijke kosten en
inkomsten. De opbrengst uit een bestemmingsheffing kan bijvoorbeeld fluctueren. Hier kan in
ramingen maar beperkt rekening mee worden gehouden. De wettelijke eis van maximaal
kostendekkende tarieven geldt alleen voor ramingen. De gemeente moet wel kunnen aantonen
dat ramingen realistisch zijn.
Hiervoor kan de feitelijke kostendekking worden gebruikt. De geraamde kostendekking is dus
van belang wegens de Gemeentewet, de feitelijke kostendekking is van belang omdat daarmee
wordt aangegeven hoeveel algemene middelen worden ingezet om de kosten te dekken.
Hiernaast stelt de rijksoverheid steeds vaker wel maximumtarieven vast voor de
dienstverlening aan de burger. Voorbeelden hiervan zijn de tarieven voor het verstrekken van
paspoorten en rijbewijzen.
De gemeente Leeuwarderadeel hanteert de volgende bestemmingsheffingen:
Reinigingsheffing (afvalstoffenheffing en reinigingsrecht)
Rioolheffing
- Marktgelden
Leges (leges omgevingsvergunning en secretarieleges)
Reinigingsheffing en rioolheffing
De bestemmingsheffingen met een hoge opbrengst worden jaarlijks vastgesteld op basis van
geraamde kosten. Tarieven van bestemmingsheffingen met een lage opbrengst worden
trendmatig verhoogd. Reinigingsheffingen en rioolrecht zijn bijvoorbeeld
bestemmingsheffingen met een hoge opbrengst. Voor deze heffingen geldt als uitgangspunt
kostendekkendheid. Momenteel wordt 100% kostendekking gerealiseerd.
Leges omgevingsvergunning
Voor de leges omgevingsvergunning is dit eveneens het uitgangspunt. Doordat de opbrengst
uit de leges omgevingsvergunning afhankelijk is van het aantal aanvragen en de omvang van
de bouwplannen, varieert de feitelijke kostendekking van jaar tot jaar. Wanneer in een jaar
12
